Özel okul ve vakıf üniversitesi ücretleri, dünya ortalamalarının çok üzerinde, nedeni üzerine hiç kafa yordunuz mu bilmiyorum ama ortada çok çarpık durum söz konusu.
Örneğin vakıf üniversitelerinde de, kolejlerde de, zorunlu bursları, her ne kadar vakıflar ya da özel okul sahipleri ödüyor gibi gözükse de,genel bütçeden ödeniyor. Yani, öğrenim ücretleri belirlenirken, burslar da göz önüne alınıyor. Yine aynı şekilde, öğrenim kurumlarının kuruluş ve büyüme giderleri de, öğrenim ücretlerinin üzerine yükleniyor.
Muhasebe oyunlarıyla, farklı gösterildiklerinden, çok fazla dikkat çekmiyor. Çünkü eğitimden çok ticarethane gibi çalışanlar var. Bu yüzden hem Cumhurbaşkanı Erdoğan hem de YÖK Başkanı Saraç tarafından defalarca uyarıldılar.
YÖK, vakıf üniversitelerindeki çalışan ücretlerinin, devlet üniversitelerindekinden daha az olmama yönünde, yasal düzenleme yapıldığını hatırlattı. Oysa, hep tersi düşünülürdü yani özellerdeki ücretler, hep, devlettekinden daha yüksek diye bir algı söz konusu ama kurumların üçte ikisinde tam tersi bir durum var.
MEB ve YÖK, bu noktada, tıpkı personel ücretlerini disipline ettiği gibi vakıf üniversitesi ve kolej ücretlerini de, disipline edebilir. Örneğin, öğrenim ücretleri, eşdeğer devlet öğretim kurumlarında, öğrenci başına yapılan maliyetin, bir kaç katı üzerine çıkmamalı. Galatasaray Lisesi ile Rober ya da diğer yabancı okullar kıyaslandığında ya da anadolu liseleri ile Türk kolejler mukayese edildiğinde, maliyetler arasında derin uçurumlar olmamalı...
Ticaret yapmak, çok para kazanmak isteyenler gidip başka alanlarda, amaçlarına çok daha rahat ulaşabilirler. Ama ne olur, artık eğitim üzerinden rant dönemi sona ersin!..
YÖK Ne Diyor?
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, TBMM Genel Kurulu'nda dün kabul edilerek yasalaşan Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'a ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Yasa paketinde vakıf üniversiteleriyle ilgili toplumun ve bu üniversitelerde çalışan öğretim elemanlarının beklentisini karşılayan maddelerin de bulunduğunu bildiren Saraç, şöyle konuştu:
"Son dönemlerde bazı vakıf üniversitelerinin kötü uygulamaları dolayısıyla vakıf üniversitelerinin ticarethane şeklinde değerlendirilmelerine yönelik oluşan olumsuz algıyı ortadan kaldırmak için bazı düzenlemeler de bu pakette yer alıyor. Vakıf üniversitelerinin YÖK kararıyla öğrencilerinin yüzde 10'unu burslandırdığı malum. Bu oran, şimdi yasa güvencesiyle yüzde 15'e çıkarılıyor. Dolayısıyla vakıf üniversitelerinde ücretsiz okuyan öğrenci sayısı geçen seneye göre yaklaşık 10 bin daha artacak. Bu, sosyal devlet anlayışı ve vakıf mantığıyla uyuşan ve öğrencilerimizi sevindirecek bir düzenleme.
(Asıl sorun bu bursların kaynağı ama nedense ne yasal düzenlemede ne de YÖK Başkanı Saraç'ın açıklamalarında bu konuya yönelik bir bilgilendirme yok)
Aynı şekilde vakıf üniversitelerinde çalışan 23 bini aşkın öğretim elemanı için güzel bir haberimiz var. Vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarına ödenen ücretin devlet üniversitelerinde çalışan emsallerinden daha düşük olamayacağı şeklinde bir düzenleme de bulunuyor. Diğer taraftan vakıf üniversitelerimizdeki yaklaşık 15 bine yakın öğretim üyesi de devletteki uygulamayla ilişkilendirilmiş belli bir yıl şartına bağlı olarak yeşil pasaport alabilecekler. Bu son 2 madde, uzun zamandır vakıf üniversitelerinde çalışan hocalarımızın beklentisiydi. Şimdi bu da gerçekleşmiş oluyor."
(Keşke her şey yeşil pasaportla rahatlasa! Onun yerine her öğretim üyesine, bir kaç kez yurtdışı bilimsel amaçlı çıkma zorunluluğu getirilse ve masrafının yarısı üniversite yarısı da devlet tarafından desteklenecek yönünde bir düzenleme yapılsaydı. Şimdi, yine, hemen, hocaların, çoğu turistik seyahat yapıyor denilecektir ama onunla ilgili kurallar getirmek ve takip etmek de o kadar zor olmamalı!..)
Orantısız Uygulamalar!
Bazı okul zincirleri, kayıt yenileme döneminin başladığı şu günlerde, Ali kıran baş kesen gibi davranıyor.
Koronayla ortama çıkan mücbir nedenler, hiç göz önünde bulundurulmadan, kaydını yenilemeyenleri, kapı önüne konulacağı tehdidi savruluyor. Oysa, bu kararı alan asıl onlar kapı önüne konulmalı.
Eğer seçilmiş dernek ya da vakıf yöneticileri bu kararı almıyorsa, alamıyorsa, devletin, diğer sektörlerde olduğu gibi, eğitime yönelik de bir dizi karar alması gerekiyor.
Örneğin mücbir nedenlerle kayıt yenilenemeyen öğrencilerin, kapı önüne konulmasını engelleyebilir, öğretmen atılmasına, sözleşmelerinin yenilenmeyesiniz dur diyebilir. Elbette kurumları da, zor duruma düşürmeyecek şekilde kararlar alınarak...
Bu arada burs koşulları da çok komik!
Bazı özel okullar, aylık geliri 5 bin lira olan çok başarılı öğrencilere burs vermiyor!
Aile hiç bir şey yemeyip içmeyip, tüm gelirini, okul ücreti için verse bile yine yetmez!
Başarı bursu verilirken, eve giren ücretin, hane halkının, geçimine yetip yetmediğine de özellikle bakılmalıdır!..
Parası olmayanın kolejde ne işi var diyenlere de, şunu hatırlatmak gerekir:
Eğer söz konusu olan iyi eğitim ise bu herkesin hakkıdır.
Ayrıca yukarıda belirttiğimiz gibi bu burslar zaten kurumların cebinden çıkmıyor.
Eğer ille de kimseye yük olmasın isteniyorsa, devlet, vergi indirimleri yaparak finanse edebilir!..
