adscode
adscode

Yükseköğretim Programlarının Akademisyen Dağılımında Görülen Dengesizlikler

Üniversiteler, fakülteler, iki ve dört yıllık yüksekokullar ile enstitüler arasındaki akademisyen dağılımları büyük dengesizlikler göstermektedir.

alaaddindincer@egitimajansi.com




Üniversiteler, fakülteler, iki ve dört yıllık yüksekokullar ile enstitüler arasındaki akademisyen dağılımları büyük dengesizlikler göstermektedir. YÖK İstatistikleri ve bu istatistiklere dayanılarak hazırlanan tablolar akademik unvan hiyerarşisin de üstte olanların daha çok merkez üniversite diye bilinen üniversiteler ile onların bünyesinde bulunan birimlerde yoğunlaşmış olduğunu gösteriyor. Aslında bu dağılım dengesizliği zaman zaman eleştiri konusu da yapılıyor. Bu dağılım dengesizliğine yeterli istihdam ve kadronun açılmamış olmasının yol açtığı ifade edilse de, sorunun kaynağında başka nedenlerin yattığı hepimizin malumu. Yardımcı doçentler ile ilgili yeni bir düzenleme yapılacağının gündem olmasının ardından başlayan çalışmaların bu dengesizlikleri gidermeye çözüm üretecek çalışmalar olması akademi dünyasında oluşmuş olan kara bulutların dağılmasına katkı sağlamış olacaktır.
 

Akademik Personelin Genel Dağılımı

 

 

Programlar

 

Birim Sayısı

 

Öğrenci Sayısı

 

Öğretim Üye Sayısı

Profesör Doçent Y.Doçent

Bir Öğretim Üyesine Düşen Öğrenci Sayısı

Profesör Doçent Y.Doçent

Fakülteler

1387

1.994.915

21.210

12.932

29.035

94

154

69

Dört Yıllık Yüksek Ok

302

174.213

298

396

1.517

585

440

115

İki Yıllık Yüksek Ok

409

1.109.626

336

356

2.912

3.303

3.117

381

Enstitüler

507

571.482

148

91

171

----------

----------

------------

*Enstitülerde öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının verilmemiş olmasının nedeni yüksek lisans programlarının tezli ve tezsiz sayılarının bilinmemesinden kaynaklanmaktadır. Enstitülerin yüksek lisans ve doktora programlarında görev yapan “diğer akademisyen” başlığında yer alan akademisyenlerin toplamı sayısı 3 bin 259’dur

*Öğrenci bulunmayan programlarda görev yapan akademik personel dağılımında; 543 profesör,428 doçent, bin 17 yardımcı doçent ile 13 bin 203 diğer unvanlarda görev yapan akademisyenin olduğu YÖK İstatistiklerinde yer almaktadır.

*İstatistiklerde ayrıntılı olarak yer alan ancak bizim “diğer akademisyenler” başlığında topladığımız akademisyen dağılımına bakıldığında; fakültelerde 46 bin 420, dört yıllık yüksekokullarda 2 bin 660, iki yıllık meslek yüksekokullarında 14 bin 831,enstitülerde 3 bin 259 akademisyenin görev yapmakta olduğunu görmekteyiz. Fakültelerde görev yapan diğer akademik personelde bir akademisyen başına 43,dört yıllık yüksekokullarda 66, iki yıllık meslek yüksekokullarında 75 öğrenci düşmektedir.

Fakültelerden Örnekler

 

 

Fakültelerin Türü

 

Birim Sayısı

 

Öğrenci Sayısı

 

Öğretim Üye Sayısı

Prof Doç Y.Doç

Bir Öğretim Üyesine Düşen Öğrenci Sayısı

Profesör Doçent Y.Doç

İktisat, İşletme,İktisadi İdari Bil

126

431.779

1417

1197

2891

305

361

149

Tıp, Dişçilik ve Eczacılık

154

105.891

7501

2975

4982

14

36

21

Fen, Edebiyat, Fen ve Edebiyat

159

316.017

3263

2301

4630

97

137

68

Eğitim, Eğitim Bilimleri ve Teknik Mesleki Eğitim Fakült

 

106

 

213.293

 

888

 

1108

 

3145

 

240

 

193

 

68

Mühendislikler, Mimarlık ve Tasarım Fakülteleri

 

203

 

390.277

 

2846

 

2079

 

5120

 

137

 

187

 

76

İlahiyat ve İslami İlimleri Fakült

78

92.744

535

269

1142

175

345

81

Ziraat, Doğa, Su ve Veterinerlik

95

56.335

2464

1440

1337

23

39

42

Hukuk ve Siyasal Bilgiler

69

93.129

508

277

825

183

336

113

*Birbirine yakın olan ve aynı alanlara yönelik program uygulayan fakülteler bir araya getirilerek değerlendirme yapılmıştır.

*Tıp, eczacılık, dişçilik, ziraat ve veterinerlik gibi alanların diğer alanlara akademisyen dağılımı açısından daha avantajlı oldukları görülmektedir.

Tablo 3 Fakülteler ve Muadili Dört Yıllık Yüksek Okullardan Örnekler

 

Dört Yıllık Yüksek Öğretim Programının Türü

 

Birim Sayısı

 

Öğrenci Sayısı

 

Öğretim Üye Sayısı

Prof Doç Y.doç

Bir Öğretim Üyesine Düşen Öğrenci Sayısı

Profesör Doçent Y.Doç

Spor Bilimleri Fakültesi

22

11.733

59

116

282

199

101

42

Beden Eğitimi ve Spor Y.Okulu

60

41.308

17

99

288

2430

417

143

Sağlık Bilimler Fakültesi

61

57.285

266

239

807

215

240

71

Sağlık Yüksek Okulu

81

63.428

83

55

380

764

1153

167

Güzel Sa, Sanat ve Tasarı Fak

68

35.682

262

189

735

136

188

49

Devlet Konservatuvarı

28

4.214

86

77

174

49

55

24

Uygulamalı Bilimler Fak

6

817

5

6

30

163

136

27

Uygulamalı Bilimler Yüksek Ok

37

29.224

36

70

363

812

417

137

Turizm Fakültesi

31.

20.898

42

80

214

498

261

98

Turizm İşlet ve Otelci Yük Ok.

27

11979

5

8

71

2396

1497

169

*Dağılımlara bakıldığında dört yıllık yüksekokullarda devlet konservatuvarlar dışında kalan yüksekokullarda öğretim üye dağılımının büyük dengesizlikler gösterdiğini görmekteyiz. Tablo 3’te yer alan karşılaştırmalarda fakülteye dönüşen yüksekokullarda durum biraz daha iyi görünürken, dört yıllık yüksekokul olarak faaliyetine devam eden kurumlarda öğretim üye dağılımının oldukça dengesiz olduğunu söylemek mümkün.

Sonuç, İki yıllık meslek yüksekokullarının akademik personel dağılımlarına bakıldığında pek çok okulda profesör, doçent ve hatta yardımcı doçent ile karşılaşmadan öğrencilerin mezun olduğunu söyleyebiliriz. Bu sonuçları istatistiklerin akademisyen dağılımında da görmek mümkündür. Bazı alanların akademisyen dağılımı bakımından oldukça avantajlı pozisyonda olduklarını görmekteyiz. Bu alanların başında tıp, eczacılık, dişçilik, ziraat ve veterinerlik gelmektedir. Öğretim üye sayısı ile bir öğretim üyesine düşen öğrenci sayısını düşük olması programın niteliğini önemli ölçüde etkilemektedir. Pek çok fakülte, dört ve iki yıllık yüksekokul ile enstitüde öğretim üyelerinin bir bölümü yönetsel organlarda görev yapmaktadır. Bu organlarda görev yapanların derslere girmediğini düşündüğümüzde her bir öğretim üyesine düşen öğrenci sayısı daha da artmaktadır.

Unvan ve kadro dağılımlarının başka pek çok bilimsel parametrenin gözetilerek yapılması kadrolaşma iddialarını ortadan kaldıracaktır. Derdi ve niyeti bilime katkı, topluma ve ülkeye hizmet vermek olan her akademisyenin bir üst unvana ve kadroya geçebilmek için konulmuş şartları yerine getirmesi halinde önüne bir takım yapay ve siyasi engeller konulmadan hak ettiği üst unvan ve kadroya geçmesi olanağı sağlanmalıdır. Yenilikler, değişimler ve reformlar kazanılmış hakların korunmasının yanında ilerlemeye ve gelişmeye hizmet etme amaçlı olmalıdır. Böyle yapıldığında sarsılan güven ve adalet duygusunun yeniden tesis edilmiş olacaktır.

Eldeki veriler ve sonuçlar yükseköğretim programlarının önemli bir bölümünün bütün yönleriyle ele alınarak ihtiyaç duyulan alan analizleri üzerinden yeniden yapılandırılması gerektiğini ortaya koymaktadır. Tercih yapılmayan programlara kontenjan ya da akademik kadro ayırmak birilerine ya da bazı adreslere fayda sağlıyor olabilir ancak ülkeye ve topluma bir fayda sağlamadığı kesin. Şirin görünmek, göze girmek, pozisyon tutmak, makam ve mevki yakalamak adına atılan yanlış adımların faturasını toplum olarak ödediğimiz gerçeğini göz ardı etmeye kimsenin hakkı olmadığını artık görmek gerekmektedir. Doğru yapılan işlerin sayısı arttıkça yanlışlar ve yanlış yapmaya niyetlenenlerin sayısı azalacak buda geleceğe daha umutla ve güvenle bakılmasını sağlayacaktır.

 


Emoji ile tepki ver!

Bu Yazıyı Paylaş :

    0 Yorum
  • Yorumu Gönder
  • Diğer Yorumlar (0)