Türkiye’nin 2021 yılındaki yayın çıktıları ve almış olduğu atıfları incelediğimizde karşımıza ilginç veriler çıkıyor.
Öncelikle verilerimizi nesnel bir şekilde değerlendirdiğimizi söylemek isterim. Scopus veritabanı üzerinden yaptığımız bu analizde, 2021 yılında, türü makale olan Türkiye adresli yayınları incelerken en çok yayın yapılmış 10 konu kategorisini tek tek inceleyip en çok atıf almış yayınların hangi üniversitelerimiz tarafından üretildiğini saptamaya çalıştık.
Bu doğrultuda 2021 yılında yukarıdaki kriterleri karşılayan toplam 56382 yayına rastladık. Bu yayınlar, 10 konu kategorisine göre sıralandığında karşımıza şöyle bir tablo çıkmaktadır:
Tabloyu kabaca yorumladığımızda tıp alanında çok fazla makale ürettiğimizi görebiliyoruz. Sosyal Bilimlerin ilk 5’e girmesi de sevindirici. Çevre biliminin de ilk 10’da yer alması bir diğer sevindiğimiz alan oluyor.
Tabloya bir sütun daha eklediğimizde konu kategorilerine göre dağılmış atıf sayısını aşağıda görüyoruz. En çok atıf almış kategorilere baktığımızda Sosyal Bilimlerin ikinci sıraya yükselmesi büyük bir gelişme olarak kabul edilebilir. Malzeme biliminin üçüncülükteki ısrarcılığı, burada da kendini gösteriyor. Çevre biliminin de 4 basamak yükselmesi bir başka mutluluk.
Bu sınıflandırmada merak ettiğimiz asıl önemli konu şuydu: Her bir konu kategorisine tek tek bakıp en çok atıf alan ilk makalenin üretilmesine katkı veren üniversitelerimiz hangileriydi? Aşağıdaki tabloda da görüldüğü üzere üniversitelerin başarıları ortadadır. Örneğin 2021 yılında Tıp alanında üretilen makalelerden en çok atıf almış olan yayının adres kısmında Ege Üniversitesi bulunmaktadır.
Öte yandan “Urfa’da Oxford vardı da biz mi okumadık?” diye serzenişte bulunan İbrahim Tatlıses’e nazire yaparcasına, Harran Üniversitesi’nin -bir de matematik alanında- en çok atıf almış makaleye imza atması, takdire şayan.
Yine doğunun incilerinden olan Fırat Üniversitesi’nin de bu listede olması mutluluğumuzu bir kat daha arttırıyor.
Gaziantep’in genç yıldızı Hasan Kalyoncu Üniversitesi de listede yer alan incilerimizden.
Top 10 listemizde Karadeniz’den Karabük ve Kastamonu, Akdeniz’den ise İskenderun Teknik Üniversitesi’ni de görüyoruz.
Listeye ağırlığını koyan bölgemiz ise Ege Bölgesi: Ege, Dokuz Eylül, İzmir Ekonomi, Pamukkale ve Dumlupınar Üniversitesi. Ege’nin, başta İzmir’deki 3 üniversite olmak üzere toplamda 5 kurumla listede yer alması, diğer ilgimizi çeken konulardan biri oldu.
Ankara’dan herhangi bir üniversitemizin listeye girmemesi da dikkatimizden kaçmadı değil.
İstanbul’a bakacak olursak, listeye giren sadece iki üniversite var: Sabancı Üniversitesi ve Biruni Üniversitesi.
Verileri analiz ettiğimizde daha pek çok çıkarımsamalarda bulunmak mümkün. Bu liste, ilerleyen yıllarda tatlı bir rekabetin de habercisi olur umarız.
İşin doğası gereği, yıllar geçtikçe atıf alma sayıları, daha da artacaktır. Bununla birlikte Top 10 listesi, dinamik bir yapıda olup ilerleyen zamanlarda değişebilir de. Sosyal Bilimlerin üstünde fazla durmuş olalım. Yukarıdaki tabloya bakıldığında en zor atıf alan konu kategorisi olarak kabul edilen Sosyal Bilimler alanı, ikinci sırada yer alıyor. Hatta bir doğru orantı yapacak olursak yani 5166 makale ile 195 atıf almış Sosyal Bilimlerin yanında tıp alanının 19738 makale ile kaç tane atıf alması gerekir diye bir hesaplama yaptığımızda 233 değil tamı tamına 745 atıf alması gerekecektir. Bu nedenle Sosyal Bilimlerin başarısı daha da çoktur diyebiliriz.
Bakalım 2022’de durum ne olacak? Ülke olarak hem yayın sayımızın hem de aldıkları atıfların artması dileğiyle. Yabana atmamamız gereken bir husus daha var ki o da kalite. Önemli olan üretilen yayınların kalitesi. Örneğin “Üniversitelerimiz, yüzde onluk dilime giren dergilerde ne kadar yayın yapmış?” bilgisi de son derece önemli. Bu da başka bir yazının konusu olsun.
Son olarak bu kategorilere giren ve en çok atıf alan yayınların listesini de aşağıda başlıklar halinde vermiş olalım:
