adscode
adscode

Türkiye’de bilimsel anlamda “ekonomi, ekonometri ve finans” alanı nereden besleniyor?

Ekonomist ve finansçıların belki de şu ana kadar ilgi duymadıkları ya da gözden kaçırdıkları bir detaya değinmek istedim.

cemozel2021@gmail.com




Ekonomi, ekonometri ve finans alanında 2022’nin başından günümüze hatta ötesine baktığımızda, Türkiye adresli 1,737 yayının Scopus’ta veritabanında indekslendiği görülmektedir.

Bu yazıdaki amacımız, 1,737 yayını analiz etmek değil, nereden beslendiklerine bakmak, tabiri caizse kaynakçalarına yoğunlaşarak yapılan atıfları incelemektir. Şimdi siz bana şu soruyu sorabilirsiniz: “İyi güzel de ben önce bu 1,737 sayısına nasıl ulaşacağım?”

1,737 sayısına ulaşmanın en az iki yolu var. Scopus’un gelişmiş arama kısmında tümdengelim yöntemini kullanıp kendi kriterlerimize kadar inerek bulabiliriz. Yine gelişmiş arama üzerinden konu başlığını seçip tarama yaparak da bu sonuca ulaşabiliriz.

İkinci aşamada ise 1,737 yayının bütün kaynakçalarına toplu olarak nasıl ulaşılacağı sorunsalı karşımıza çıkıyor. Bunu bulmak da oldukça kolay; ama tabii ki bilene!

1,737 yayının kaynakçasında 79,723 adet yayın var. Bir başka deyişle 1,737 yayının yazarları, tamı tamına 79,723 kez atıfta bulunmuş. Nüansı da kaçırmayalım. Herhangi bir yayın, birden fazla atıf almış olabileceği için 79,723 yayına atıfta bulunulduğu anlamı çıkarılmasın. Kaynaklar konusunda “title” ve “item” farkı var. Örneğin 24 ciltlik Ana Britannica ansiklopedisi, “title” olarak konumlandırılırken, onun ciltleri ise “item” olarak nitelendirilir. Yani Ana Britannica 24 item’dan oluşan 1 title’dır. Dolayısıyla 79,723 yayının içinde aynı kaynağa birden fazla atıfta bulunulmuştur.

Sadede gelecek olursak 79,723 atıfın toplu olarak görünebilmesini sağladığı için öncelikle Scopus’a teşekkürü bir borç biliyoruz. Bir de bunun yanında, 79,723 yayını analiz etme konusunda daha fazla seçenek sunulsaydı, işte o zaman tadından yenmezdi. Dolayısıyla sadece kısıtlı seçeneklerle analiz etme imkanımız olacak. Örneğin 1,737 yayının kaynakçaları incelendiğinde, en çok aşağıdaki yazarların bir ve/veya birden fazla yayınına atıfta bulunulduğu tespit edilmiştir.

Atıfta bulunulan yazarların ülkelerine bakıldığında da aşağıdaki tabloyla karşılaşmak mümkündür. Hatta burada şunu da söyleyebiliriz. Türkiye’yi seçip bu listeden çıkardığımızda ülke olarak “self-citation”ı da ortaya çıkarmış oluruz.

Atıfta bulunulan yayınların ne kadarının açık erişimli olduğunu da aşağıdaki tablodan görmek mümkündür. Buna göre 79,723 yayının 17,236 tanesi açık erişimli kaynaklar olduğu görülmektedir.

En kıymetli iki veriyi de sona sakladım.

En çok atıfta bulunulan yayınlara ev sahipliği yapan dergiler de aşağıdaki gibidir. Arzu eden olursa listenin tamamını da verebiliriz.

Gelelim atıfta bulunulan yayınların hangi yıllara ait olduğuna. Yani güncel kaynaklara mı daha çok atıfta bulunulmuş yoksa arşiv niteliği özelliği taşıyan eski yıllara ait yayınlara mı? 

Yine sistemin verebildiği kadarıyla gösterecek olursak, aşağıda da görüldüğü üzere en çok 2020 yılındaki yayınlara atıfta bulunulmuş. 2020 yılı, belki de ekonomistler ve finansçılar tarafından daha detaylı bir şekilde incelenebilir. 2000 yılından sonrasına baktığımızda ise binler seviyesini görebiliyoruz.

Aşağıda ise listenin sonuna baktığımızda 1651 yılına ait bir yayına da atıfta bulunulduğu görülüyor. Demek ki ekonomi ve finans alanı, ahde vefa konusunda son derece tutarlı bir yaklaşım sergiliyor. 1650’li yıllara kadar gidip oradan da kendine danışılacak kaynaklar buluyor.

Yazılarımı takip edenler benim az çok meraklı biri olduğumu göreceklerdir. Ben de işte bu noktada yukarıdaki tabloda yer alan 1651 yılındaki kaynağın hangisi olduğunu merak ettim. Bir tahmininiz var mı desem, eminim bilenler çıkacaktır. 

Kendisi bir kitap. Hem de kült kitaplardan biri. Hobbes’un o meşhur eseri olan Leviathan. Bu bilgiyi öğrenince eski bir dostu görmüş kadar sevindim.  

Peki sizce merakım burada bitmiş midir? Tabii ki hayır. Şimdi de Leviathan’ın bugüne kadar Scopus’ta kaç kez atıf aldığını merak etmeye başladım. Aşağıda da görüldüğü üzere Leviathan, şimdiye kadar 9,233 kez atıfta bulunulan bir eser olmuş.

En son ne zaman atıfta bulunulmuş dersek de henüz içinde bulunmadığımız 2023 yılına ait yayınlar tarafından da atıfta bulunulduğunu görmek mümkün.

Geleceğe eser bırakmak demek bu olsa gerek. 

Buradan da Hobbes’u bir kez daha anmış olduk. Atıfı bol olduğu kadar toprağı da bol olsun. 

 

Özetle söyleyecek olursak, ekonomist ve finansçıların belki de şu ana kadar ilgi duymadıkları ya da gözden kaçırdıkları bir detaya değinmek istedim. Bu verileri, özellikle bu alanda çalışan akademisyenlerin daha farklı açıdan analiz edeceğini düşünüyorum. Belki araştırmalarını daha geniş tutarak ya da doğrudan nokta atışı yaparak, tek bir yazara, tek bir dergiye ya da tek bir yıla indirgeyip analizlerini derinleştirebilirler.

 


Emoji ile tepki ver!

Bu Yazıyı Paylaş :

    0 Yorum
  • Yorumu Gönder
  • Diğer Yorumlar (0)