Rakamlar beklentilerin de üzerine çıktı. 2003 haziran ayından beri kaydedilen en yüksek seviye böylece görüldü. Eylül ayının zam şampiyonu domates olurken, aylık ve yıllık bazda en fazla artış enerjide gerçekleşti
Türkiye'nin enflasyon canavarı Eylül ile birlikte geri döndü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, eylül ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 13.75, yurt içi üretici fiyatları yüzde 21.36 arttı. Aylık bazda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 6.30, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 10.88 artış gösterdi. TÜFE, eylülde geçen yılın aralık ayına göre yüzde 19.37, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24.52 yükseldi. Yİ-ÜFE ise Aralık 2017'ye göre yüzde 38.96, geçen yılın ağustos ayına kıyasla da yüzde 46.15 arttı. Ekonomistlerin eylül ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 3.46 olmuştu. Bu ortalamaya göre, bir önceki ay yüzde 17.90 olan yıllık enflasyonun yüzde 21.19'a yükseleceği hesaplanmıştı. Yıllık yüzde 24.52 enflasyon 2003 haziran ayından beri kaydedilen en yüksek seviye oldu. Aylık bazda ise 2001 yılında yaşanan krizden bu yana en yüksek artışı göstererek yüzde 6.3 yükseldi.
EV EŞYASI VE ULAŞTIRMA ETKİLİ
Ana harcama grupları itibarıyla eylülde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 11.41 ile ev eşyası grubunda görülürken, ulaştırmada yüzde 9.15, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 7.42, eğlence ve kültürde yüzde 6.62, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 6,40 artış kaydedildi. Eylülde ana harcama grupları itibarıyla endekste düşüş gösteren grup olmadı. Ana harcama gruplardan alkollü içecekler ve tütün yüzde 0.07 ile en az artış gösteren grup olarak kayıtlarda yer aldı. TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış da yüzde 37.28 ile ev eşyası grubunda görüldü. Bunu yüzde 36.61 ile ulaştırma, yüzde 30.61 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 27.70 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 21.84 ile konut izledi.
ENERJİNİN DE PAYI YÜKSEK
Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 5.65, imalat sanayi sektöründe yüzde 9, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 40.21 ve su sektöründe yüzde 0.65 artış olarak kayıtlara geçti. Eylülde bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, yüzde 40.21 ile elektrik ve gaz, yüzde 16.95 ile ham petrol ve doğalgaz, yüzde 13.74 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler olarak gerçekleşti. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre eylülde aylık ve yıllık en fazla artış enerjide görüldü.
ZAM ŞAMPİYONU DOMATES
Eylülde en yüksek fiyat artışı yüzde 35.30 ile domateste görüldü. Eylülde fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 29.12 ile salça, yüzde 25.45 ile yazım ve çizim kağıtları, yüzde 24.89 ile fırınlı ocaklar, yüzde 24.38 ile ütü, yüzde 23.95 ile patlıcan, yüzde 22.33 ile hazır perde (takmatik), yüzde 20.24 ile bulaşık makinesi yer aldı. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 28.53 ile limonda gerçekleşti. Bunu, yüzde 13.46 ile balık, yüzde 11.37 ile havuç, yüzde 10.58 ile elma, yüzde 8.47 ile kuru soğan, yüzde 8.15 ile patates, yüzde 7.04 ile nohut, yüzde 7.02 ile araba kiralama ücreti izledi.
ENERJİNİN ETKİSİ ÇOK BÜYÜK
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, son yılların en yüksek enflasyon oranı ile karşı karşıya olunduğunu belirterek "Bunda lokomotif sektörler olarak kabul ettiğimiz akaryakıt ve enerji fiyatlarındaki artışın etkisi çok büyük. Bu zamları geri almadan enflasyonda kısa zamanda ve kalıcı bir düşüş beklemek pek mümkün görünmüyor. Önümüzdeki aylar için kalıcı düşüş sağlamalıyız. Bu da zam yapmak yerine yapılan zamları geri çekerek gerçekleşir. Geçtiğimiz ay akaryakıta da elektriğe de doğalgaza da üçer kez zam geldi. Temel harcamalardaki bu zamlar vatandaşın da esnafın da alım gücünü düşürüyor" dedi.
DOĞALGAZDA ÖTV KALKSIN KDV İNSİN
Son bir yılda konutlarda elektriğe yüzde 45, doğalgaza ise yüzde 35 oranında zam yapıldığını belirten CHP Balıkesir Milletvekili Akın, sanayide elektriğe yapılan zammın ise yüzde 100'e ulaştığını aktardı. Dört kişilik bir ailenin elektrik faturasının 137 lira, doğal gaz faturasının ise 190 lira olduğunu savunan Akın, "Bu rakam asgari ücretin dörtte birine denk geliyor. Buradan AK Parti milletvekilleri başta olmak üzere, bütün milletvekillerine bir duyuruda bulunmak istiyorum. Bir kanun teklifi hazırladık. Bu kanun teklifi ile doğalgazdaki KDV oranını yüzde 18'den yüzde 1'e indiriyoruz. ÖTV'yi de kaldırıyoruz. Herkesten destek bekliyorum" diye konuştu.
KARAR
