Çok sayıda Su Ürünleri Mühendisine ihtiyaç var!

Dünya nüfusunun artan su ihtiyacının yeterli ve güvenli bir şekilde karşılanamaması 21. yüzyılın en büyük problemlerinden biri. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Meriç Albay ile ülkemizde su kaynaklarının durumunu ve Su Ürünleri Fakültesi’nde yürütülen çalışmaları konuştuk.

İçme suyu ve diğer su kaynaklarının korunması tüm dünya için hayati bir konu haline gelmiş bulunmaktadır. İÜ Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Meriç Albay, suyun doğru bir şekilde yönetilmesi ve kullanımının su kaynaklarının korunması için önemli olduğunu belirterek bu kaynakların her geçen yıl artan şekilde kalite kaybına uğradığını belirtti. Uzun yıllardan beri uygulana su kaynaklarının “bütçe temelli yönetim” anlayışının son yıllarda terk edilerek “ekosistem temelli yönetim anlayışına geçilmeye başlandığını söyledi.  Bu anlaşın uzun vadede su kaynaklarına olumlu katkı sağlayacağını belirten Prof. Albay, su kaynakların etkin yönetimi için çok sayıda Su Ürünleri Mühendisine ihtiyacı olduğunu vurguladı.

İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi olarak akademik personel sayısının az olmasına rağmen göl akarsu ve denizlerimizde en fazla sayıda yayın yapan akademik birimlerden birisi olarak öne çıktıklarını anlattı. Prof. Albay, “Kişi başına düşen proje ve makale üretiminde oldukça iyi durumdayız. Fakültemizde şu anda içme suyu kaynaklarından göllere, denizlere, akarsulara kadar pek çok alanda hem su kalitesinin belirlenmesi ve sucul canlıların çeşitliliği hem de su kaynaklarından azami şekilde yararlanılmasına yönelik birçok konuda araştırmalar ve projeler yürütülüyor” şeklinde konuştu.

“Ülkemizde Siyanotoksinleri Ölçen Tek Laboratuvarız”

Ülkemizde içme suları ve gölleri ile kıyı sularında ortaya çıkan siyanobakteri toksinlerini ölçen tek laboratuvar olduklarını söyleyen Prof. Dr. Albay, yüzme havuzlarında ortaya çıkan algler üzerinde biyosidal ürünlerle ilgili etkinlik testi yapan Türkiye’deki yetkili laboratuvarlardan biri olduklarını belirterek, “Hem Orman ve Su İşleri Bakanlığı’ndan hem de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan çok büyük bütçeli katma değeri yüksek olan projeler almaya başladık. Şu anda bu projeler kapsamında ülkemizde yaklaşık yirmi alanda çalışmalar yürütüyoruz” dedi.

İÜ Su Ürünleri Fakültesi Laboratuvarı’nda yürütülen projelerin Türkiye’nin içme ve yüzme suyu kalitesindeki durumu hakkında da bilgi aktardığını söyleyen Prof. Dr. Albay, “Projelerimizi yaklaşık 5-6 ay içerisinde bitireceğiz. Bunun yanı sıra yine son yıllarda TÜBİTAK’la beraber yürüttüğümüz Bakanlık projeleri var. Bu projeler su kaynaklarımızın yüzme suyu ve tarımsal kullanım anlamında bir sıkıntı yaratmadığıyla ilgili olarak birçok detayı bize sunuyor. Şu an laboratuvarımızda ölçemediğimiz bir parametre yok gibi” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Albay, “Laboratuvarlarımızda Avrupa Birliğinden sağlanan proje ile patojenlerin tespitinde kullanılan mikroçip geliştirilmesi de dâhil olmak üzere AR-Ge çıktıları oldukça güçlü birçok proje de yürütüldü” dedi.

“Suyu Kullanırken Ülkemizi Düşünmeliyiz”

Suyu doğru yönetmenin çok önemli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Albay, “Suyu hangi amaçla kullanırsanız kullanın sucul ekosistemi de düşünmek durumundasınız. Ülkemiz iki kıta arasında bir köprü görevi görüyor ve coğrafi anlamda biyolojik çeşitlilik açıdan oldukça zengin bir ülke. Tabii bu mirası geleceğe taşıyabilmek çok önemli. Biz mezunlarımız olan Su Ürünleri Mühendislerimizi da bu bilinç ve birikimle mezun ediyoruz. Sadece proje bazlı değil, insan kaynağının doğru kullanılması anlamında da donanımlı insanlar yetiştiriyoruz” şeklinde konuştu.

Son yıllarda İÜ Su Ürünleri Fakültesi’nin balık üretimi konusunda ülkemize ve dünyaya rekabet edilebilir şekilde büyük atılımlar yaptığını söyleyen Prof. Albay, “Türkiye’de hiçbir sektör bu kadar hızlı gelişmedi. Bu Su Ürünleri Fakültesi’nin başarısıdır” şeklinde konuştu. Prof. Dr. Albay, “Beslenmemizi için protein değeri bakımından en kıymetli ürünlerden biri balık. Bu kıymetli ürünün halkımız tarafından daha fazla tüketilmesi istiyoruz. Kuzey Afrika ülkeleri bizden daha fazla balık tüketiyor. Ülkemizde hamsi unundan balık üretiminde kullanılmasını da çıkarırsanız 4-5 kiloluk bir balık tüketimi var. Bizim gibi modern bir topluma yakışmıyor. Ülke olarak artık karbonhidrat ağırlıklı beslenen toplumdan, daha doğru beslenen, su ürünleri tüketen bir topluma doğru değişmeliyiz. Yakın zaman da ben bunun gerçekleşeceğini düşünüyorum” dedi.

Su ve su ile ilgili şeyleri seven öğrenciler için Su Ürünleri Fakültesi’ni tercih etmenin doğru bir karar olacağını belirten Prof. Dr. Albay, “Suyu, deniz dünyasını, su hayatını seven üniversiteye hazırlanan öğrencileri fakültemize bekliyorum. Sadece ülkemizde değil, dünyada da su konusunda birikimli olan mezunların ve su ürünleri mühendislerinin çok iyi yerlere geleceğini düşünüyorum. Su dünyasını tanımak bir ayrıcalık ve biz istekli arkadaşlarla keşfetmeye çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.

 “Nüfus Baskısı Barajlarda Sıkıntıya Yol Açıyor”

İstanbul etrafındaki nüfus baskısının içme suyu barajlarında ciddi sıkıntılar yaratmaya başladığını belirten Prof. Dr. Albay, “Yakın çevremizde olan İznik, Sapanca ve Manyas gölleri ciddi şekilde insan baskısı altında. Dünya mirası olan bu alanları kaybetmek üzereyiz. Diğer bir tehdit ise su kaynakları üzerinde etkili olan iklimsel nedenler. Ülkemiz artık yeterli derecede kar yağışı alamıyor. Her geçen yıl iç sularımızdaki tehdit artıyor. Bu durum, sucul ekosistemlerde yaşayan birçok balık, kuş ve bitki türleri için tehdit oluşturuyor. Bunları da kaybetme riskimiz var. İşte bu yüzden ülkemizin Su Ürünleri Mühendislerine ihtiyacı var. Barajlarımızın, sulak alanlarımızın ve göllerimizin doğru yönetilmesi belki de önümüzde yıllarda Türkiye’deki en önemli işlerden bir tanesi olacak” dedi.

“Türkiye’nin Su Kalitesi Haritasını Çıkarıyoruz”

Orman Su İşleri Bakanlığı’nın desteklediği çok önemli bir proje üzerinde çalıştıklarını aktaran Prof. Dr. Albay, “Dünyada içme ve yüzme sularında görülen siyanotoksin sorunu ciddi bir tehdit. Bunlar insanlara, su canlılarına ve tarımda kullanılması durumunda tarımsal ürünlere zarar verebilecek metabolitler. Bununla ilgili olarak şu anda Türkiye’nin Su Kalitesi haritasını çıkarıyoruz. Su kaynağında hangi tehdidin ne boyutta olduğunu ölçüyoruz. Ülkemizde iklimsel nedenlere ve tarımsal kirleticilere de bağlı olarak ne yazık ki sularda siyanobakteri artışları ve siyanotoksin üretimi her geçen yıl artıyor. Tüm gölleri inceleyerek ve tehditleri gözden geçirerek sorunun büyüklüğünü ölçüyoruz. Orman Su İşleri Bakanlığı, böyle bir projeyi üniversitemiz ile paylaştı. Böyle bir projeyi yürüttüğümüz için çok mutluyuz” diyerek sözlerini sonlandırdı.