Dünya Pi Günü

Pi Günü her 14 Mart’ta matematik severler tarafından çeşitli etkinlikler ile kutlanıyor. İngilizcedeki tarih formatı olan March 14,2011 ‘den yola çıkarak ABD’deki Exploratorium Müzesi Pi Sayısı‘nın yaklaşık değeri 3,14 ‘ü 3.ay 14.gün olarak Pi Günü‘ne tahsis etmiş. Hatta ayrıntıya girip 3,14 ‘ten sonra gelen basamaklardaki 15926 rakamlarından 1 :59 :26 saniyesini kutlama zamanı olarak belirleyebilirsiniz. Gece 2′de Pi Günü ne kadar kutlanabilir o ayrı tabi. Çeşitli üniversitelerimizde, liselerde, ilköğretim okullarında hatta ana okullarında bu güne özel kutlamalar olurken, pi logosu taşıyan pastalar bu kutlamalarda en büyük rolü taşıyor. İngilizce’de pastanın ‘pie’ anlamında olduğu göz önüne alınınca neden pasta tercih edildiğinin de bir nedeni var. Aynı zamanda Einstein’ın doğum günü de 14 Mart.

Pi nedir ?
Pi sayısı (π), bir dairenin çevresinin çapına bölümü ile elde edilen matematik sabitidir. İsmini, Yunanca περίμετρον (çevre) sözcüğünün ilk harfi olan π den alır. Pi sayısı, Arşimet sabiti ve Ludolph sayısı olarak da bilinir. Günlük kullanımda basitçe 3 veya 3,14 olarak ifade edilmesine rağmen gerçek değeri bilinmemektedir. M.Ö 1650 yılında, Eski Mısır’da yazılmış Rhind Papirüsü’nde bahsi geçmektedir. Pi simgesinin anlamı ile sürekli kullanılışının tarihi 250 yıl öncesine kadar dayanmaktadır.

Tarihçesi
Babiller Pi yi 3 veya 3.125 olarak almışlar. Mısırlılar 3.1604 olarak kullanmışlardır. Heredotas, Heredot tarihi eserinde Pi sayısı verdiği değer 3.58 dir. Archimedes ise Pi yi 3.1408 ile 3.1428 arasında bir sayı olarak düşünmüştür. Hata payı 0.002 dir. Çin ve Greek matematikçiler Pi yi 3.162 değerini bulmuşlardır. 1436 yılında ünlü Semerkantlı Türk Matematikci Giyasüddün Cemşid El Kaşi, ilk defa Pi sayısının değerini 16 ondalığa kadar hesaplamıştır. Risalet’ül fi Mahifül Daire isimli eserinde Pi için verdiği değer 3.1415926535898732 dir. Bu zamanın matematikçilerinden 200 yıl daha ilerde olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca ondalık sayılarla ilgili ilk bilgiler yine bu Türk bilginine aittir. 1596 yılında Lodolph, Pi yi 35 basmağa kadar, Abraham 1699 yılında 72 ondalığa kadar hesaplamışlardır. Daha sonra yarış kızışmış, bilgisayarlar icat edildikten sonra IBM ile 704 160 ondalığa, 1991 de Chundnovcky Kardeşler Pi yi 2 260 321 363 ondalığa kadar hesaplamayı başarmış, bilgisayar kitlenmiş ve hata vermiştir. 1999 yılında Prof. Kanada başkanlığında değişik üniversitelerde bir araştırma grubu Tokyo Üniversitesinde 206 158 430 300 ondalığa kadar hesaplandı. Son olarak Kasım 2002 de yine Prof. Kanada başkanlığında dokuz kişilik bir araştırma grubunun beş yıl süren program hazırlama safhasından sonra Tokyo Üniversitesinde Hitaci Süperbilgisayar ile 400 saate aşkın bir sürede 1.24 triliyon basamağa kadar hesaplamışlardır.Sonu bulunmayan bu sayı aslında iki ondalık sayı arasına sıkışmış bir sayıdır.fizikist.com