TÜİK tarafından açıklanan 2018 eğitim harcama istatistiklerine göre en yoksul yüzde 20’lik kesimin eğitime ayırdığı bütçeler düşerken en zengin yüzde 20’lik kesimin eğitim harcamaları yükselmiş, 2017 yılıyla karşılaştırıldığında toplamda yüzde 21.6 oranında artış gerçekleşmiştir. Okulöncesi ve ilköğretim harcamalarında en zengin yüzde 20’lik kesimin harcamaları yüzde 5 artarken, en yoksul yüzde 20’lik kesim bir önceki yıla göre harcamalarını yüzde 13.6 oranında kısmıştır. Ortaöğretim de de benzeri bir tablo ortaya çıkmış, zengin kesimin harcamaları yüzde 24.1 oranında yükselirken, yoksul kesim çocuklarının ortaöğretimi için ayırdığı bütçeleri yüzde 29.9 oranında azaltmıştır. Toplumsal sınıfların içerisinde en büyük farkın ortaya çıktığı eğitim harcamaları ise üniversite öncesi ve üniversite harcamalarında gözlemlenmiş, en yoksul kesimin üniversite öncesi harcamaları yüzde 17.8, üniversite bütçeleri yüzde 49.1 oranında azalmış, en zengin kesim ise üniversite öncesi harcamalarını yüzde 37.8, üniversite eğitimi bütçelerini yüzde 31.5 oranında artırmıştır.
Türkiye’de oluşan gelir uçurumunun tespiti açısından en önemli verilerden biri olarak dikkat çeken eğitim harcamaları, düşük gelirli yurttaşlarımızın nasıl bir kıskaç içerisinde kaldığını açığa çıkarmıştır. Ekonomik kriz ve kur dalgalanmaları ile mevcut gelirleri değersizleşen aileler özel okulları destekleyen eğitim sisteminde kendilerine yer bulamamakta, eğitimi ticarileştiren politikalar yoksul ailelerin çocuklarını eğitimsizliğe, işsizliğe ve suça yöneltmektedir. Temel insan hakları arasında bulunan eğitim hakkının özellikle dar gelirli yurttaşlarımıza ücretsiz ve nitelikli olarak sağlanması Türkiye’nin her alandaki bütün sorunlarının çözümü için bir ön şarttır. Konuya ilişkin soru önergesi:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın Milli Eğitim Bakanı Sayın Ziya Selçuk tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını, Anayasanın 98 ve İçtüzüğün 96. maddeleri gereğince arz ederim.
Levent GÖK
Ankara Milletvekili
TÜİK tarafından açıklanan 2018 eğitim harcama istatistiklerine göre en yoksul yüzde 20’lik kesimin eğitime ayırdığı bütçeler düşerken en zengin yüzde 20’lik kesimin eğitim harcamaları yükselmiş, 2017 yılıyla karşılaştırıldığında toplamda yüzde 21.6 oranında artış gerçekleşmiştir. Okulöncesi ve ilköğretim harcamalarında en zengin yüzde 20’lik kesimin harcamaları yüzde 5 artarken, en yoksul yüzde 20’lik kesim bir önceki yıla göre harcamalarını yüzde 13.6 oranında kısmıştır. Ortaöğretim de de benzeri bir tablo ortaya çıkmış, zengin kesimin harcamaları yüzde 24.1 oranında yükselirken, yoksul kesim çocuklarının ortaöğretimi için ayırdığı bütçeleri yüzde 29.9 oranında azaltmıştır. Toplumsal sınıfların içerisinde en büyük farkın ortaya çıktığı eğitim harcamaları ise üniversite öncesi ve üniversite harcamalarında gözlemlenmiş, en yoksul kesimin üniversite öncesi harcamaları yüzde 17.8, üniversite bütçeleri yüzde 49.1 oranında azalmış, en zengin kesim ise üniversite öncesi harcamalarını yüzde 37.8, üniversite eğitimi bütçelerini yüzde 31.5 oranında artırmıştır.
Türkiye’de oluşan gelir uçurumunun tespiti açısından en önemli verilerden biri olarak dikkat çeken eğitim harcamaları, düşük gelirli yurttaşlarımızın nasıl bir kıskaç içerisinde kaldığını açığa çıkarmıştır. Ekonomik kriz ve kur dalgalanmaları ile mevcut gelirleri değersizleşen aileler özel okulları destekleyen eğitim sisteminde kendilerine yer bulamamakta, eğitimi ticarileştiren politikalar yoksul ailelerin çocuklarını eğitimsizliğe, işsizliğe ve suça yöneltmektedir. Temel insan hakları arasında bulunan eğitim hakkının özellikle dar gelirli yurttaşlarımıza ücretsiz ve nitelikli olarak sağlanması Türkiye’nin her alandaki bütün sorunlarının çözümü için bir ön şarttır.
Bu bilgiler ışığında:
- Toplumun en yoksul yüzde 20’si ve en zengin yüzde 20’sinin son 17 yılda yaptığı eğitim harcamalarında gerçekleşen rakamsal ve oransal değişimleri yıllık temelde açıklar mısınız?
- Toplumun en yoksul ve en zengin kesimleri arasında eğitim için yapılan harcamalarda oluşan farkı meydana getiren harcama kalemlerini ve miktarlarını açıklar mısınız?
- 2002 – 2019 döneminde yoksul ailelere eğitim desteği olarak devlet kurum ve kuruluşları tarafından yapılan ödemeleri yıllık temelde açıklar mısınız?
- 2020 ve 2021 yıllarında açılması öngörülen devlet okullarının ve özel okulların sayılarını açıklar mısınız?