Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait “Ulusal Eğitim İstatistikleri”ni yayımladı. Açıklanan verilere göre, Türkiye genelinde 6 yaş ve üzeri nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı yüzde 97,8'e ulaştı. Bu oran 2008 yılında yüzde 91,8 düzeyindeydi.
Aynı dönemde kadınlarda okuryazarlık oranı yüzde 86,9’dan yüzde 96,2’ye çıkarken, erkeklerde bu oran yüzde 96,7’den yüzde 99,3’e yükseldi.
Gençlerde yükseköğretim mezuniyeti artışta
25-34 yaş grubundaki bireylerde yükseköğretim mezun oranı 2024 itibarıyla yüzde 44,9’a ulaştı. 2008’de bu oran sadece yüzde 13,5’ti. Bu yaş grubunda kadınların yükseköğretim mezuniyet oranı yüzde 12,5’ten yüzde 48,9’a çıkarken, erkeklerde oran yüzde 14,6’dan yüzde 41,1’e yükseldi. Böylece Türkiye, yükseköğretim mezuniyet oranında OECD ortalamasına bir adım daha yaklaştı.
OECD’nin en güncel verilerine (2022) göre 25-34 yaş grubunda yükseköğretim mezunu oranı ortalaması yüzde 47,4. Türkiye bu orana yüzde 42,9 ile yaklaşırken, listenin zirvesinde yüzde 69,6 ile Güney Kore, en alt basamağında ise yüzde 27,3 ile Meksika yer aldı.
25 yaş üstü eğitim düzeyi de yükseliyor
25 yaş ve üzeri nüfusta yükseköğretim mezunlarının oranı da 2008’deki yüzde 9,8 düzeyinden 2024’te yüzde 25,3’e yükseldi. Aynı yaş grubunda ortaöğretim ve üzeri eğitim düzeyini tamamlayanların oranı da yüzde 26,5’ten yüzde 49,4’e çıktı.
Bu yaş grubundaki ortalama eğitim süresi 2024 yılında 9,5 yıl olarak ölçüldü. Erkeklerin ortalama eğitim süresi 10,2 yıl iken, kadınların süresi 8,8 yıl olarak belirlendi.
Ankara başta, Şırnak yükselişte
İllere göre ortalama eğitim süresi analiz edildiğinde 2024 itibarıyla en yüksek ortalama 10,8 yıl ile Ankara’da ölçüldü. Ankara’yı sırasıyla İstanbul, Eskişehir, Kocaeli ve İzmir takip etti. Ortalama eğitim süresinin en düşük olduğu iller ise 7,5 yıl ile Ağrı, ardından Şanlıurfa, Muş, Kastamonu ve Van oldu.
Ancak eğitim süresindeki artışa göre değerlendirildiğinde, Şırnak dikkat çekti. 2015-2024 yılları arasında ortalama eğitim süresinde yüzde 51,6’lık bir artış kaydeden Şırnak, bu alanda en yüksek gelişmeyi gösterdi. Şırnak’ı Hakkari (yüzde 42,1), Muş (yüzde 39,9), Şanlıurfa (yüzde 38,5) ve Bingöl (yüzde 37,3) takip etti. Eğitim süresi artışının en düşük olduğu iller ise sırasıyla Ankara (yüzde 13,7), Eskişehir (yüzde 15,4), Tekirdağ (yüzde 15,6), İzmir (yüzde 15,9) ve İstanbul oldu.
Ebeveyn eğitimi çocukların geleceğini belirliyor
TÜİK verileri, ebeveyn eğitim düzeyinin çocukların eğitim başarısı üzerindeki etkisini de gözler önüne serdi. Annesi yükseköğretim mezunu olan bireylerin yüzde 84,4’ü kendisi de yükseköğretimi tamamladı. Babası yükseköğretim mezunu olan bireylerde bu oran yüzde 80,3 olarak belirlendi.
Annesi yalnızca ortaöğretim mezunu olan bireylerin yüzde 64,3’ü yükseköğretimi tamamlarken, annesi ortaöğretim altı eğitim düzeyinde kalan bireylerde bu oran yüzde 28,7’ye geriledi. Babası ortaöğretim altı eğitim düzeyinde olan fertlerde ise yükseköğretim mezuniyeti oranı yüzde 27,4’te kaldı.
Independent Türkçe
