Gelişmiş Ülkelerin Öğretmen Yetiştirme Modelleri

Öğretmenlik mesleği ve öğretmen niteliği Türkiye gibi pek çok ülkede sıkça gündeme gelen bir konu olmuştur. Bu da öğretmen yetiştirme sistemleri ve üniversitelerde öğretmen yetiştirme programlarının önemini ortaya koymaktadır. Farklı ülkelerde ve toplumlarda öğretmen yetiştirme ile ilgili farklı sistemler uygulanmakta olup, üniversiteler farklı eğitim programları uygulamaktadırlar.

ABD’de Öğretmen Yetiştirme
ABD’de öğretmenlik yapabilmek için gerekli koşullar eyaletten eyalete değişmektedir. Eğitimde her düzeyde öğretmenlik yapabilmek için en az dört yıllık lisans eğitimi yapma zorunluluğu vardır. Eyaletlerin birçoğun da ise okul müdürü olabilmek için yüksek lisans veya doktora derecesi gerekmektedir. Yine birçok eyalette öğretmenlikten emekli olma hakkını elde etmek için yüksek lisans derecesi istenmektedir.
İlk ve orta öğretimde öğretmenlik yapabilmek için ülkede hem lisans hem de lisansüstü eğitim alma imkanı vardır. Lisans düzeyindeki programlar genellikle öğrencileri üniversitedeki 3. yılından itibaren öğretmen yetiştirme programlarına kabul etmekte bu programdan mezun olan öğrenciler eğitimde lisans diploması ile öğretmenlik sertifikaları almaya hak kazanmaktadırlar.
U.S. President Obama visits the classroom of teacher Slagal, during a visit to the Clarence Tinker elementary schoolchildren while at MacDill Air Force Base in Tampa
Ayrıca Florida Üniversitesinde yer alan Profesyonel Öğretmen programı gibi programlarda eğitimde mastır derecesi ile sonlanan 5 yıllık programlar yoluyla öğretmen yetiştirmektedirler. Bu program ile ilköğretim, özel öğretim ve orta öğretimin çeşitli branşları için öğretmenler yetiştirilmektedir. Bunun yanı sıra diğer fakülteler ile işbirliğine gidilerek çok çeşitli dallarda da öğretmenlik eğitimi verilebilmektedir. Bir lisans programı dâhilinde ilk 2 yılını tamamlayan ve eğitim fakültesinin ön koşul dersleri olan en az 45 kredi alan aday 3. yıl eğitim fakültesine kabul edilir.

Almanya’da Öğretmen Yetiştirme
Almanya’da 1970 yılından beri, okul öncesi öğretmenliği dışındaki öğretmenlerin eğitimi yükseköğretim kurumlarında yapılmaktadır. Bu uygulama, 12 eyalete göre farklılıklar göstermekle birlikte, ilkokullarda sınıf öğretmenliği için en az 3, orta öğretim alan öğretmenliği içinAlmanya'da Öğretmen Eğitimi en az 4 yıllık öğretmenlik eğitimi ve bu eğitimin üniversitelere bağlı ya da bağımsız, ancak üniversite yetkilerine sahip eğitim yüksek okullarında verilmesi tüm eyaletlerce kabul edilmiştir.
1990 yılında iki Almanya’nın birleşmesinden sonra, yeni eyaletlerde de aynı uygulama geçerlidir. Almanya’da, öğretmenlik eğitimlerini tamamlayan öğretmen adaylarının öğretmenliğe atanabilmeleri için, her eyaletteki Devlet Sınav Dairesi tarafından yapılan I. Devlet Sınavını başarmaları zorunludur. Alan bilgisinin sınandığı bu sınavı başaran adaylar, stajyer öğretmen olarak bir okulda görevlendirilirler ve iki yıl süren stajyerlik eğitimine başlarlar.
 
Bu süre içinde adaylar, bölgelerindeki hizmet içi eğitim merkezi tarafından düzenlenen seminerlere katılırlar, okulda rehber öğretmen gözetiminde ve bağımsız olarak ders verirler ve diğer eğitim etkinliklerine katılırlar. Bu sürenin sonunda yapılan değerlendirmede başarılı bulunan adaylar, öğretmenlik meslek bilgilerinin sınandığı II. Devlet Sınavına girerler. Bu sınavı başaranlar, öğretmen ihtiyacı olan bir okulda asil öğretmen olarak görevlendirilirler.

Avusturya’da Öğretmen Yetiştirme
Avusturya’da zorunlu genel okulların (ilköğretim, özel okullar, genel ortaokullar, meslek öncesi okullar/sınıflar) öğretmenleri, üniversite sistemiyle benzerlik gösteren 3-4 yıl süreli Öğretmen Eğitim Kolejleri tarafından yetiştirilmektedir. Bu öğretmen eğitimlerinde, alan bilgisi, pedagojik formasyon, akademik çalışmalar ve ilköğretim okullarında yürütülen öğretim uygulamaları önemli yer tutar. Programın %25’i öğretmenlik meslek bilgisi derslerinden oluşur.
Öğretmen adayları, ilköğretim müfredatında yer alan tüm dersleri verebilecek şekilde yetiştirilirler. Bu öğretmen adayları, asıl alanlarının yanı sıra bir yan alanda da belli bir düzeyde eğitim alırlar. Öğretmenlik eğitiminin sonlarında, ilkokullarda, deneyimli öğretmen gözetiminde 12 haftalık öğretmenlik staj uygulamasına katılırlar. Bu uygulamanın sonunda adaylar, Eğitim Kolejleri tarafından düzenlenen stajyer öğretmen final sınavına tabi tutulurlar. Ayrıca akıcı ve etkili konuşma yeterliliğinin arandığı okuma, yazma ve konuşma etkinliklerini içeren çeşitli sınavlardan geçirilirler. Bu sınavları başarıyla geçenler, öğretmenlik hakkını elde eder ve öğretmen olarak atanırlar.

İngiltere’de Öğretmen Yetiştirme
İngiltere’de öğretmenlik eğitimi, 3 veya 4 yıllık lisans ve 1 yıllık lisansüstü sertifikalar olmak üzere 2 grupta incelenebilir. Genelde İngiliz üniversitelerinde lisans eğitimi 3 yıl sürelidir. 4 yıllık lisans eğitimi de mevcut bulunmaktadır. 3 ve 4 yıllık lisans eğitimlerinde alan dersleri, eğitim dersleri ve öğretmenlik uygulaması eş zamanlı olarak yapılmaktadır.

1 yıllık sertifika programlarında ise 3 yıllık program üzerine eğitim dersleri ve öğretmenlik uygulaması verilmektedir. İlkokul öğretmenlerinin %95’i 3 ya da 4 yıllık lisans programları ile ortaöğretim öğretmenlerinin %95’i ise lisansüstü programlarla yetişmektedir.
Ancak az da olsa alternatif programlarla öğretmen yetiştirme seçeneği de vardır. Açık üniversite (bizdeki açık öğretim sistemine benzeyen bir üniversitenin hazırladığı programlarla) yoluyla, uzaktan eğitimle, herhangi bir alanda eğitim alan öğrenciler için 2 yıl lisansüstü öğretmen yetiştirme programları ile veya 3 yıllık yoğunlaştırılmış eğitim programları ile sertifikalar almak da mümkündür.

Japonya’da Öğretmen Yetiştirme
Japonya’da öğretmen eğitimi üniversitelerde ve Eğitim, Bilim, Spor, Kültür ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanan diğer yüksek öğretim kurumlarında yapılmaktadır.
Üniversiteler kendi öğretmen eğitimi programlarını kendilerini düzenlemektedir. Ancak, Eğitim, Bilim, Spor, Kültür ve Teknoloji Bakanlığı dersleri sertifikalandırmakta, derslerin içeriği ve fakültedeki öğretim konularını takip etmektedir.
Çoğu ilköğretim ve orta öğretim öğretmeni, üniversitelerin dört yıllık öğretmen yetiştirme programlarından mezun olmuştur (UNESCO, 2008). Ancak, ilköğretim ve orta öğretim öğretmenleri, eğitim fakülteleri, devlet üniversiteleri, özel üniversiteler veya öğretmenlik sertifikası veren bakanlık tarafından onaylanmış fakültelerde yetiştirilmektedir.

Japonya'da Öğretmen Eğitimi
Üniversiteler ve kolejler eğitim programlarını, Eğitim Personeli Sertifika Kanunu ve Üniversite Standartlarını Oluşturma Düzenlemesi’ni göz önünde bulundurarak geliştirirler. Alınacak sertifika türüne göre, öğretmen adayının alması gereken minimum kredi değişmektedir. Orta öğretim öğretmenlerinin dört yıllık lisans eğitimi alması gerekmektedir. Japonya´da iki yıllık kolejler de vardır fakat mezunları ön lisans derecesi almaktadır ve sadece ilkokullar ve orta öğretim birinci kademe okullarında çalışabilmektedir. Öğretmen eğitiminin değişik türleri vardır. Orta öğretim öğretmenlerinin eğitiminde, alan bilgisi eğitimine önem verilmektedir.
Temel öğretmen eğitimi üç kategoriden oluşur:
Eğitimin hedefleri, eğitim sosyolojisi, eğitim programı ve öğretim, ahlak eğitimi ve pedagoji gibi dersleri içeren pedagoji alanı,
Gelişim psikolojisi, rehberlik ve danışma gibi dersleri içeren psikoloji alanı,
Uygulama ve beden eğitimi ile Japon anayasası gibi ilgili alana ilişkin konular
Öğretmen adayları, eğitimin temelleri, eğitim psikolojisi, alan bilgisi derslerinin yanı sıra eğitimle ilgili seçimlik dersler de (tarih, sosyoloji, eğitim felsefesi, karşılaştırmalı eğitim, eğitim yönetimi, sosyal eğitim, öğretim yöntemleri, program geliştirme, vs.) almaktadır.

Avustralya’da Öğretmen Yetiştirme
Avustralya’da öğretmen eğitimi üniversiteler ve akredite olmuş özel kolejler tarafından verilmektedir. Çoğu eyalet veya bölgede temel öğretmen eğitimi üniversite düzeyinde en az 4 yıllık eğitimi gerektirmektedir. Öğretmen eğitimi programları şu alanları içermektedir.
Mesleki alan: öğretmenlik mesleği için gerekli olan teorik bilgi ve beceriler
Eğitim Programı alanı: konu bilgisi ve pedagojik beceriler
Uygulama eğitimi: 12–20 hafta süren yönlendirilmiş mesleki eğitim.
Tüm programlar, Avustralya yerlileri ve kültürler arası farkındalık çalışmaları, özel eğitime ihtiyacı olan çocukların eğitimi, bilgi ve iletişim teknolojilerini içermek zorundadır.
Avustralya’da öğretmen eğitimi, eğitim süresi ve uygulanan programlar bakımlarından eyaletten eyalete farklılık göstermektedir. Ayrıca, yeterlikler ve unvanlarda da eyaletler arasında farklılıklar vardır. Avustralya’da ilköğretim ve orta öğretim düzeylerine öğretmen yetiştirmek için üç ayrı yol izlenmektedir.
Birincisi; dört yıllık öğretmen eğitimi lisans derecesi (Eğitim Lisansı), ikincisi; iki alandan birinin öğretmen eğitimi olduğu dört yıllık çift derece programı (Eğitim Lisansı ile birlikte Fen Bilimleri Lisansı veya Sosyal Bilimler Lisansı) ve üç yıllık (veya bazen dört) akademik derece (Fen Bilimleri Lisansı ve Sosyal Bilimler Lisansı) ve ardından bir veya iki yıl süren lisansüstü öğretmen eğitimi programı. Victoria eyaletinde öğretmenler, en az dört yıllık yükseköğretim derecesine sahip olmalıdır. Bu eyalette, on iki aylık adaylık dönemi vardır. Bu dönemde, öğretmen adayının Victoria’da öğretmenlik yapmak için gerekli standartları taşıyıp taşımadığına bakılır. Queensland’de öğretmen olmak için öğretmen adayları en az dört yıllık akademik eğitim almalı ve bunun en az iki yılı eğitimde profesyonel çalışmaları içermelidir. Bu eyalette öğretmen eğitimi alanında üniversite derecesine sahip olmak, öğretmenlik yapabilmenin garantisi değildir. Kadrolu öğretmenlik için başvuran aday görüşmeye veya performansa dayalı değerlendirmeye alınır. Tazmanya eyaletinde ilkokul öğretmenleri, belli bir sürede gerekli eğitim yeterliğine ve profesyonel becerilere sahip olduklarında Tazmanya Öğretmen Sertifikası’nı alırlar.

HABERİN TAMAMI İÇİN TIKLAYIN!