TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü dünyada obez olan kişilerin sayısının açlıkla mücadele eden bireylerle hemen hemen eşit olduğunu açıklamış, dünya genelinde üretilen gıdanın üçte birinin israf olduğunu, israf olan gıdanın dörtte biri ile 820 milyon aç insanın doyurulabileceğini belirtmiştir. Gıda israfı tarlada başlamakta, yanlış hasat yöntemleri, uygun olmayan saklama koşulları ve aşırı tüketim ile tüketicinin gıdaya yeterince değer vermemesi israfın başlıca sebepleri olarak öne çıkmaktadır. Üretilen gıdanın yüzde 20’si tarlada, yüzde 40’ı ise sofrada israf edilmektedir.
Her yıl dünya genelinde 750 milyar dolar değerinde gıda israf edilirken özellikle Afrika ülkelerinde su kaynaklarının yetersizliği ve iklim şartlarının elverişli olmaması nedeniyle yeterli gıda üretimi yapılamamaktadır. Dünyadaki açlık ve obezite istatistikleri büyük bir çelişkiye işaret etmekte, gıda kaynaklı bu sorunların aşılabilmesinin ülkelerin ortak mücadelesiyle başarılabileceğinin altı uzmanlarca çizilmektedir. Ülkelerin kamu ve özel kuruluşların, sivil toplum örgütlerinin ve üniversitelerin konuya ilişkin bilinçlendirme yapmasına ihtiyaç duyulmakta, bireylerin israftan kaçınmasının yanı sıra sağlıklı gıda tüketimine özen gösterilmesi gerekmektedir.
Dünya genelinde 670 milyondan fazla yetişkin ile 5-19 yaş arasındaki 120 milyon çocuk obez ve 5 yaşın altındaki 40 milyon çocuk ise fazla kilolu olarak tanımlanmakta, obeziteye ve diğer bulaşıcı olmayan hastalıklara karşı mücadele için ayrılan kaynakların dünyadaki açlığı bitirecek büyüklükte olduğu hesaplanmaktadır. Ülkemizde benzeri bir tablo ile karşı karşıyadır. Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı istatistiklere göre Türkiye’de her 100 erkekten 20.5’i, her 100 kadından da 41’i obez kategorisinde bulunmakta, toplamda fazla kiloluların oranı % 34.6, fazla kilolu ve şişmanların oranı % 64.9, çok şişman olanların oranı ise % 2.9 olarak tespit edilmiştir. Toplumun yüzde 20’sinden fazlası yani yaklaşık 16 milyon kişi açlık sınırının altında yaşamasına rağmen açlıktan ölen kişi sayılarına ilişkin güncel istatistik bulunmamaktadır.
20 milyona yakın yurttaşımızın açlık sınırının altında yaşadığı ülkemizde yıllık 125 milyar lira değerinde 26 milyon ton gıda israf edilmekte, Türkiye’de yetişen 49 milyon ton meyve ve sebzenin yüzde 25 ila 40’ı kaybolmaktadır. 300 gram üzerinden günde 85 milyon adet ekmek üretilmekte, bu üretimin 79 milyonu tüketilirken geriye kalan yüzde 7’lik kısmı çöpe atılmaktadır. Toplam istatistiklere bakıldığında ise Türkiye yıllık milli gelirinin yüzde 15’ini israf etmektedir.
Ülkemizde ve dünyadaki gıda israfına ve sonuçlarına karşı halkımızı bilinçlendirmek, gıda israfını asgariye indirgemek, sağlıklı gıda üretimini artırmak ve tüketimine özendirmek, dünya genelindeki açlığın sona erdirilmesine etkin katkı sağlamak amacıyla Anayasa’nın 98’inci, TBMM İçtüzüğünün 104’üncü ve 105’inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.
Levent GÖK
Ankara Milletvekili