İnternet yayınlarına yönelik yönetmelik taslağına göre, yayıncıların internette çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde yayınlar için "ebeveyn kontrolü" tedbirlerini alması zorunlu tutulacak. İnternette "erişimin engellenmesi" yaptırımı ise son seçenek olarak devreye girecek.
AA muhabirinin edindiği bilgilere göre, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca (BTK) hazırlanan ve internet üzerinden yapılan bazı yayınlara RTÜK denetimini başlatacak olan "Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik Taslağı" tamamlandı.
Yönetmeliğin Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla uygulamaya konulacak düzenlemelere göre, internet ortamından yayın hizmeti sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar "İnternet-RD", "İnternet-TV" ve "İnternet-İBYH" yayın lisansı, yayın hizmetlerini internet ortamından iletmek isteyen platform işlemcileri de "yayın iletim yetki belgesi" alacak.
Halihazırda kablo veya uydu yayın lisansı bulunan ya da karasal ortamdan yayın yapan medya kuruluşları ise internet ortamından yayın hizmetlerini iletmek istemeleri halinde, bütün ortamlardaki yayınları eş zamanlı olarak değişiklik yapmaksızın sunmak ve lisans süreleri ile sınırlı olmak kaydıyla, URL adresleri ya da yayınlarının iletimini sağlayan platform işletmecisini talep dilekçesiyle birlikte Üst Kurula bildirerek yayınlarının iletimini gerçekleştirebilecek.
Bu kuruluşların ayrıca bir lisans almalarına gerek olmayacak.
Bir ay içinde başvuru yapılacak
Yönetmeliğin yayımından sonra, karasal, uydu, kablolu (sadece kablolu ortamdan tek il için yayın lisansı bulunanlar hariç) veya diğer ortamlardan ilgili mevzuata uygun olarak Üst Kuruldan yayın lisansı alan kuruluşlar, lisans süreleri ile sınırlı olmak, yayınlarını sunacakları URL adresi veya yayınlarının iletimini gerçekleştirecek platform işletmecisini Üst Kurula bildirmek ve kurumdan izin almak kaydıyla, yayınlarını internet ortamından sunabilecek.
Ayrıca lisans almalarına gerek bulunmayan bu kuruluşlar, diğer ortamlardan aldıkları yayın lisansları uyarınca yayınlarını internet ortamından da yapabilecek.
Yönetmelik yürürlüğe girdiğinde karasal, uydu, kablolu veya diğer ortamlardan yayın lisansı veya hakkı bulunmadığı halde internet ortamından radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmeti sunan gerçek ve tüzel kişiler bir ay içinde internet ortamından yayın lisansı başvurusunda bulunmaları halinde, yayın lisansı verilmesi işlemleri tamamlanıncaya kadar yayın hizmetlerini sunmaya devam edebilecek.
Erişimin engellenmesi son seçenek
Yayın hizmetleri alanında ifade ve haber alma özgürlüğünün, düşünce çeşitliliğinin, rekabet ortamının ve çoğulculuğun güvence altına alınması, kamu menfaatinin korunmasının amaçlandığı düzenlemeyle lisanssız hizmet sunumuna ilişkin yaptırım süreci de belirlendi.
Buna göre, yayın lisansı bulunmaksızın internetten yayın hizmeti sunulduğunun tespiti durumunda Üst Kurul, internet sitesinde yapılan duyuru üzerine, sadece başvuru dilekçesi ve eki taahhütname ile üç aya tekabül eden lisans ücretinin peşin yatırılması halinde internet ortamındaki yayınlara üç ay süre ile devam edilebilme olanağını tanıyacak. Bu süre içerisinde yayın lisans işlemlerinin tamamlanmaması halinde ek süre verilebilecek ve yayınlara bu sürede de devam edilebilecek.
Ancak, başvuru talebini içeren dilekçe ile birlikte taahhütname sunulmaması, üç aya tekabül eden lisans ücretinin peşin yatırılmaması veya duyuruyu takip eden 72 saat içinde yayına son verilmemesi durumunda erişimin engellenmesi süreci başlatılacak.
Böylelikle ifade ve haber alma özgürlüğü güvence altına alınarak internet ortamındaki radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın içeriğiyle ilgili erişimin engellenmesi yaptırımı son seçenek olarak devreye girecek. Ayrıca erişimin engellenmesi işleminin gerçekleşmesi için konuya ilişkin Üst Kurul kararının Sulh Ceza Hakimince yargı kararına bağlanması şartı da aranacak.
Ebeveyn kontrolünü sağlayacak tedbirler alınacak
Yönetmelikle aynı zamanda çocukların gelişimini korumak açısından da yeni bir tedbir getirilmesi öngörülüyor.
İnternet ortamından yayın lisansı verilen medya kuruluşları ile internet yayın platform işletmecileri, çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde yayınlara yönelik ebeveyn kontrolünü sağlayıcı tedbirleri almakla yükümlü kılınacak.
Çocukları istismar eden, şiddeti özendiren yayınlar bitecek
RTÜK ve BTK'nin bu çerçevede son şeklini verdiği yönetmeliğin Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla internet yayıncılığında yeni bir dönem başlayacak.
İzleyicilerin çok sayıda şikayetine konu olan fakat mevzuat kapsamında herhangi bir içerik denetimine tabi tutulamayan internette de bundan sonra toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olan, alkol, tütün ürünleri, uyuşturucu gibi bağımlılık yapıcı madde kullanımı ile kumar oynamayı özendiren, çocuklara, güçsüzlere ve engellilere karşı istismar içeren, şiddeti teşvik eden türde yayınlar yapılamayacak.
Düzenlemelerle Üst Kuruldan lisansı bulunmayan pek çok yayın kuruluşunun kayıtsız olarak internet üzerinden radyo ve televizyon içeriklerini yayınlaması ve bu yayınlarda, yayıncılıkla ilgili belirlenen temel değer ile kuralların çiğnenmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
İzleyici ve dinleyicileri yanıltıcı, "ara kazan", "bul kazan" ve benzeri türden yarışma, çekiliş, lotarya ve benzeri adlar altında ödül ile ikramiye taahhüdünü içeren, sağlık beyanınla bitkisel gıda takviyeleri, benzeri destekleyici ürünler ile cinsel içerikli ürünlerin satışına aracılık eden, sohbet, arkadaşlık ve eş bulma hatlarına yönelik televizyon ile radyo yayınlarını internet ortamından denetimsiz olarak yapanlarla da yeni bir mücadele süreci başlamış olacak.
Din adına yapılan dini istismara yönelik yayınlar ile televizyonlarda yayınlanan bazı dizilerde "bip"lenerek ifade edilmeye çalışılan küfür içerikli sözlerin internet ortamında açık açık ifade edilmesi de son bulacak.
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle, radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini sadece internet ortamından sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcılara Üst Kuruldan yayın lisansı, bu yayınları internet ortamından iletmek isteyen platform işletmecilerine de yayın iletim yetkisi alma zorunluluğu getirilmişti.
Bu kapsamda yayınların denetlenmesine ilişkin esas ve usullerin de BTK ve RTÜK tarafından hazırlanacak yönetmelikle düzenlenmesi hüküm altında alınmıştı.
