Elbette işletmeler verdikleri ürün ve hizmetin faydalarını, sağlamlığını, kalitesini vb. anlatabilmek için ve daha fazla ürün-hizmet satabilmek için böyle kelamlar kullanırlar, kullanmalılar (tabii gerçekçi oldukları sürece). Ancak konu eğitime, eğitim sektörüne, eğitim hizmetlerine, çocuklara, gençlere ve dolayısıyla geleceğimize gelince işler değişiyor.
Her eğitim kurumunun ve kademesinin belirli görevleri vardır. Bu görevlerin ortak ve temel amacı ise çocuklarımızı ve gençlerimizi hem mesleki hem de mental iyi birer insan olarak yetiştirebilmektir. Bunun yanı sıra özellikle üniversitenin topluma yönelik olarak da görevleri vardır. Üretmek, araştırmak, geliştirmek, sorgulamak, bilim yapmak üniversitelerin topluma yönelik diğer önemli görevleri arasındadır.
Peki, bir üniversitenin görevi programlarında okuyan, eğittiği ve öğrettiği gençlere iş bulmak mıdır? Onları mezun olur olmaz bir işe yerleştirmek midir?
Evet, gençlerin ve ailelerinin en büyük hayali mezun olduktan sonra iyi bir kurumda ve pozisyonda iş bulabilmek, para kazanabilmektir. Ancak talep böyle olsa bile arzı da o tarafa çekmek ve sadece pazarlama bakış açısıyla yaklaşmak “eğitim” çatısı altında ne kadar doğrudur?
Bir üniversite neden tercih edecek öğrencilere iş garantisi verir?
Bazı çizgiler olmalı aşmamamız gereken… O çizgiler yaptığımız işin kalitesini, etik değerlerini, kültürümüzü, geçmişimizi korumalı ve geleceğimizi şekillendirmeli. Eğitimin de bir çizgisi olmalı, hem de çok kalın! Siyah önlük zamanlarından kalma, adabı muaşeret ve görgü kuralları derslerinin okutulduğu, matematiğin, edebiyatın yanında, nasıl iyi birer insan olunabileceğini, nasıl hakların korunabileceğini, nasıl kendini özgürce ifade edilebileceğini, nasıl iletişimi güçlü birer insan olunabileceğinin öğretildiği zamanlardaki çizgiler gibi.
Yani bir üniversite, öğrencisine işini garanti etmemeli, bunu bir pazarlama sloganı gibi haykırmamalı. Bir üniversitenin görevi öğrencisine iş bulmak değildir. Bu işi yapan ve bu platformu sunan devletin İŞKUR’u var. Online platformlar var iş aramaya yarayan…
Bugün üniversitenin işlevleri; (1) eğitim-öğretim, (2) temel bilimsel araştırmalar, (3)toplum hizmetleri olmak üzere üç grupta toplanmıştır (Doğramacı, 2000; Gürüz ve diğerleri, 1994). Bu 3 işlevden hiç birisi öğrencisine iş bulmayı kapsamaz. Üniversiteler verdikleri eğitim-öğretim hizmeti ve öğrencilerine kazandırdıkları diğer yetkinlikler ile onlar için geleceğe birçok kapı açarlar. Öğrencilerine bu kapılardan geçmelerini sağlayacak tüm mesleki ve kişisel yeterlilikleri sağlamak üniversitenin görevleri arasındadır. Ancak o kapılardan geçme işi öğrencinin üstlenmesi gereken bir sorumluluktur. O nedendir ki söz konusu eğitim olunca çizgi o kapıları açmaya kadardır. Bir üniversite eğer bu çizgiyi aşar ve öğrenciyi direk bir koltuğa oturtursa misyonlarına aykırı davranmış ve eğitim-öğretime misyonuna son vermiş olacaktır. Bunun yanında bir üniversite öğrencilerini iş hayatına da hazırlamak durumundadır. Vermiş olduğu mesleki eğitimin yanında kariyerlerini şekillendirecek, onları iş dünyasına hazırlayacak ek destekler de sağlamalıdır. Gençler mezun olduktan sonra nasıl bir dünya ile karşılaşacaklarını üniversite sıralarında öğrenmeleri ve hazırlanmaları gerekmektedir. Üniversitelerde bu hazırlığa tabii ki destek vermelilerdir. Tüm bunlara ek olarak bir eğitim kurumunun iş garantisi ile öğrencileri etkilemeye çalışması da kurumdaki eksikleri, boşlukları, kalite algısını ve kontenjanları doldurma çabası gibi değil midir?
Neden bir üniversite öğrenci adaylara iş garantisi verir? sorusunun cevabı bundan başka ne olabilir?
Yavuz İlker Baldan
İstanbul Kültür Üniversitesi Eğitim Kurumları İlişkileri Koordinatörü
