2018 – 2019 öğretim yılında sınavla öğrenci alacak ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınava yönelik örnek sorular açıklandı. Örnek sorular; bu yıl sınava girecek öğrencilerin, 2 Haziran 2018’de yapılan sınavda özellikle belli branşlarda olduğu gibi ezber bozan sorularla karşılaşacakları sinyalini vermekte.
Her ne kadar örnek soruların bu yıl erkenden açıklanmış ve her ay açıklanacak olması öğrenci ve öğretmenler için büyük avantaj olsa da sadece bu örnek soruları baz almak ve bu çerçevede çalışmak iyi bir strateji olmayabilir. Açıklanan örnek sorular, geçen sene uygulanan LGS ile diğer ulusal sınavlar olan TYT ve AYT’de çıkan sorular dikkate alındığında soru tarzlarının alışılmışın dışında bir yaklaşımla hazırlandığı, sadece akademik bilgiyi değil, kalıpların dışında düşünmeyi, iyi bir okuryazar olmayı, okuduğunu anlama, yorumlama ve sorgulama becerisi gerektirdiğini göstermekte. Tüm bu becerileri ölçen soruları içeren bir sınavda başarılı olmak için örnek soruları inceleyip onlar üzerinde çalışmak yeterli olmayacaktır. Örneğin, matematik örnek sorularındaki “LPG sistemi” ile ilgili soruyla LPG’nin ne demek olduğunu bilmeyen bir öğrencinin sınavda karşılaştığını düşünelim. Hem soru uzun hem de öğrencinin bilmediği bir terim içerdiği için öğrencinin soruya karşı önyargı oluşturması kaçınılmaz olacak, bu soruya konsantre olup soruyu doğru cevaplaması son derece zorlaşacaktır.
Derslerine düzenli çalışan, öğrenirken sorgulamayı ihmal etmeyen, sadece derslerde değil günlük yaşamında da sorgulayıcı bir yaklaşımı prensip edinen, okuyan, okuduğunu yorumlayabilen, günceli takip eden öğrenciler bu sınavda başarılı olacaklardır.
Örnek soruları değerlendirdiğimizde birçok sorunun başında, çözümde kullanılacak bilginin yönerge olarak verilmesi MEB Bakanı Prof. Dr. Ziya Selçuk’un “Ezbere dayalı sorular azaltılacak, öğrenmeye dayalı sorular artacak.” açıklamasını doğrular niteliktedir. Örnek sorularla ilgili branşlara göre aşağıdaki yorumları yapabiliriz:
MATEMATİK
Açıklanan örnek sorular, 2017 – 2018 LGS deki matematik soruları ile kıyaslandığında; geçen seneki sınavda olduğu gibi soruların birçoğunun günlük hayatla ilişkilendirildiği, tüm sorularda yorumlama, analiz ve muhakeme becerilerinin ölçüldüğü görülmektedir. En belirgin farklılığın soruların başındaki yönergeler ve daha fazla sayıda soruda görsel ögeye yer verilmesi olmuştur. Bilgiyi veren yönergeler soruların çözümü ile ilgili öğrencilere yol gösterirken, daha çok görsel kullanılması, öğrencilerin sorularda verilen verileri somutlaştırabilmelerini sağlayarak çözüme daha kolay ulaşmalarını sağlamaktadır.
FEN BİLİMLERİ
Yayınlanan sorular, 2 Haziran 2018’de yapılan sınavdaki fen bilimleri soruları ile benzer niteliktedir. Bazı sorularda ön bilgi, tanım ve açıklamalar verilerek öğrenciden çıkarımda bulunup doğru sonuca ulaşması beklenmektedir. Bazı sorular ise hem iyi düzeyde akademik bilgi gerektirmekte hem de öğrencinin okuduğunu anlama, yorumlama ve çıkarımda bulunma becerilerini ölçmektedir. Hemen hemen tüm soruların günlük hayatla bağlantılı olması ve görsellerle desteklenmesi dikkat çekmektedir. Sınavda çıkacak uzun soruların yoğunluğuna bağlı olarak öğrencilerin okuma ve okuduğunu anlama yönünde harcayacakları zaman dikkate alındığında fen testi için en belirleyici unsurlardan birinin öğrencilerin zamanı verimli kullanabilmeleri olacaktır.
TÜRKÇE
Türkçe testi; uzun sorulardan oluşması, bir kazanımı ölçen soruların yanı sıra birden fazla sayıda kazanımı ölçen mantık sorularına ve öncüllü sorulara yer verilmesi anlamında geçen sene uygulanan sınavdaki Türkçe testine benzerlik göstermektedir. Geçen seneki sınavda görsel okuma soruları yer almazken örnek sorularda görsel okumaya yönelik soruların olması, mantık sorularına daha fazla ağırlık verilmesi, direkt bilgiyi ölçen sorular yerine verilen bilgiyi kullanabilme becerisini ölçen sorulara yer verilmiş olması yönüyle dikkat çekmedir. Açıklanan örnek sorularda çoklu metin soruları yok ancak bu yılki sınavda da geçen seneki sınavda olduğu gibi çoklu metin sorularının olması öngörülmektedir.
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
2 Haziran 2018’de yapılan sınavdaki T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük testindeki tüm sorular, verilen paragraftan okuduğunu anlamaya yönelik ve oldukça kolaydı. Yayınlanan örnek sorulardaki paragraf soruları okuduğunu anlamanın yanı sıra yorumlama ve öğrencinin akademik bilgisini kullanmayı gerektiren soru tipleridir. Öncüllü sorulara daha fazla yer verilmiştir.
İNGİLİZCE
İngilizce soruları, neden – sonuç ilişkisine vurgu yapan, görselin tespit edilmesine yönelik, diyalog içeren, kelime bilgisini görseller üzerinden ölçen sorular içermesi ve yoğun bir şekilde sorularda görsel kullanılması anlamında geçen sene uygulanan sınavdaki İngilizce soruları ile benzerdir. Bir soruda tablo ve diyaloğun bir arada verilmesi yeni bir yaklaşımdır. Püf nokta ve çeldirici ögeler içermesi yönüyle sorular kolay gözükmesine rağmen dikkat gerektirmektedir.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi branşı ile ilgili örnek sorular geçen yıl sınavda çıkan sorularda olduğu gibi okuduğunu anlama ve yorumlamaya dayalı olmakla birlikte geçen seneki sorular ile benzer zorluk derecesindedir.
Aydın Yayıncılık Yayınlar Koordinatörü
Betül Biberoğlu
