Lise Tercihi Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?

TEOG yerleştirme puanlarının açıklanmasının ardından bu yıl liseye yeni başlayacak öğrencileri TEOG tercihi telaşı sardı. Bu yıl ilk kez uygulanan ortak sınavlar sonucuyla yapılacak lise yerleştirmeleri için dün başlayan tercih maratonu 8 Ağustos’ta sona erecek.
Anne babalar için bir parça sancılı, bir parça karmaşık bir dönem olan doğru lise seçimi döneminde lise türlerinin artan sayısı göz önünde bulundurulduğunda seçim yapmanın çok da kolay olmadı ortada. Bu zorlu süreçte velilerin kimi medyadan, kimi eğitimcilerden, kimi eş dost tanıdıktan topladığı bilgileri harmanlayarak bir sonuca ulaşmaya çalışıyor.

Radikal'den Ceylan Adanalı Kabadayılıoğlu'na göre velilerin için sorulması gereken ilk soru; "Çocuğum için hangi tür lise?" olmalı. Çünkü her lise türü farklı kariyer planları sunuyor ve bize çocuğumuza hangisinin uygun olduğunu seçmek kalıyor. Aslında uygun liseyi seçmemiz için ilk ve yeter şart çocuğumuzun hayattan beklentilerini doğru belirleyebilmek. Ana rotamız sadece bu. Çocuğumuzun liseyi bitirir bitirmez iş sahibi olmak isteyip istememesi, en kısa yoldan meslek sahibi olmak istemesi, üniversiteden sonra düşündüğü yaşantı… gibi sorulara verdiğimiz cevaplar bir öğrencinin hangi lise türünü istediğinin belirleyicisi oluyor.

Kendi içinde İmam Hatip Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Endüstri Meslek Liseleri, Ticaret ve İletişim Meslek Liseleri olarak seçeneklenen Meslek Liseleri öğrenciyi direk bir meslek kulvarında kimliklendiren kendine has liseler grubunda ve mezun olur olmaz meslek sahibi olmak isteyen öğrenciler için önemli seçenekler.

Bunların dışında; öğrencinin ilgi ve yetenek alanlarına uygun, gelecekten beklentilerini karşılayabilecek Fen Liseleri, Anadolu Liseleri, Türk ve Yabancı Kolejler de düşünülebilecek seçenekler arasında.

Öğrencinizin hangi liseye uygun olduğuna karar verdikten sonra, lise seçimindeki kriterleriniz ne olacak?

Tercih sıralaması kişiden kişiye göre elbette değişiyor olmakla birlikte velilerin ve öğrencilerin lise seçiminde aşağıdaki unsurlar belirleyici olmalı.

Dünya Bülteni

1- Ev ve okul mesafesi: 
Bu şart her zaman ilk sıralarda yerini alır. Çünkü seçeceğiniz en iyi okul evinize yakın olan okuldur. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan ve evine uzak mesafede okul seçen bir öğrencinin, okuluna saatler süren bir yolculuk sonrası varması, okul sonrasında ise yine saatler süren bir yolculuk sonrası evine yorgun düşmüş şekilde gelmesi, ödev ve tekrar yapacak hatta dinlenecek vakti bulamaması telafi edilebilir bir kayıp değildir.

2- Eğitim müfredatı: 
Seçeceğiniz her lise size farklı kariyer planları sunuyor. Öğrenim göreceğiniz üniversiteye ve mesleğe göre lise seçmek; olmazsa olmaz maddeniz olmalı. Seçeceğiniz her lisenin size farklı kariyer planları sunduğu gerçeğini unutmamak gerek. Ağırlıklı olarak mühendis yetiştiren Alman Ekolü Okullar, daha çok siyasal bilimler mezunu veren Fransız Ekolü Okullar bunun en güzel örneklerinden bazıları. Çocuğunuz Tıp ya da Sağlık Bilimi seçecekse doğru lisenin Fen Lisesi olduğu şüphesiz.
Ancak bir kolej seçimi ile karşı karşıyaysanız bu sınıflandırmayı yapmak sizin yapacağınız araştırmaya kalıyor. Seçeceğiniz lisenin eğitim müfredatının öğrencinin üniversite sonrasındaki hedefleriyle ilişkilendirilebilir olması fevkalade önemli. Bu anlamda, bir lisenin mezunlarının hangi yüksek öğretim programlarına yerleştiğini internetten dikkatle incelemeniz gerek. Bunun dışında talep görmediği için Sosyal sınıfı ya da Dil sınıfı açmayan kolejlerle de karşılaşıyoruz. Bunu kayıt öncesinde araştırmazsanız çocuğunuzun hayallerinin yarım kalması sürpriziyle karşı karşıya kalabilirsiniz.

3- Fiziki yapı: 
Bir eğitim kurumunun fiziki yapısının o kurumda verilen eğitimin kalitesini arttırdığı şüphesiz. Öğrencinin derslerde öğretmenle daha fazla akademik temasta bulunabilmesi adına sınıfların kalabalık olmaması, öğrencinin öğrendiğini uygulayıp pekiştirebileceği ve böylece öğrendiğini kalıcılık düzeyine taşıyabileceği laboratuvar mekanlarının olması, dersliklerin konforlu yüksek tavanlı ferah ve ışık alan odalar olması, öğrencilerin sosyal özelliklerini geliştirebileceği sanat ve spor alanlarının olması iyi bir eğitim için önemli unsurlar.

4- Kadro niteliği:
Özellikle rehber öğretmen: Okulun üniversite sınavı ve diğer akademik alanlardaki başarısını, katıldığı olimpiyatları, projeleri, yarışmaları inceleyerek bir okulun eğitim kadrosunun yeterliliği ve okulun eğitim öğretim düzeyi hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Bu noktada, okulun rehber öğretmeninin önemli rolünü lütfen unutmayın ve araştırın. Göz ardı etmemelisiniz ki ; yeni bir çevre ve yeni bir eğitim anlayışıyla hayatında yeni başlangıçlar yapan öğrencinin veli ve öğretmenleriyle arasındaki en iyi köpür rehber öğretmendir. Özellikle üniversite hazırlık döneminde rehber öğretmenin yapacağı mesleki rehberlik çalışmaları öğrencinin bundan sonraki eğitim yaşamını sağlıklı bir şekilde yönlendirebilmesi için önemlidir.

5- Üniversite başarısı: 
Üniversite başarısı bir okulun kimliği gibidir. Her öğrenci ve velinin iyi bir lise seçmedeki amacı iyi bir üniversiteye yerleşmektir. Okulun bu süreci destekleme adına yaptığı çalışmalar, etütler, sınavlar, bunların veliye geri bildirimi, her seviyede öğrenciyi kazanma konusunda okulun rehberlik birimi işbirliğiyle izlediği eğitim politikaları, üniversite hazırlık sürecinde öğrencinin yarıştan kopması, motivasyonunun düşmesi gibi beklenmedik sorunlar noktasındaki çözüm yöntemleri önemlidir.
TEOG YERLEŞTİRME TAKVİMİ

4 TEMMUZ: Tercihlere esas kontenjan tablolarının ilanı
7 TEMMUZ: 8. sınıf Yerleştirmeye Esas Puanların (YEP) ilanı
31 TEMMUZ-8 AĞUSTOS: Tercihlerin alınması (Saat 17.00’ye kadar)
22 AĞUSTOS: Yerleştirme sonuçlarının açıklanması 25 -28 AĞUSTOS: Nakil başvuruları alınacak
29 AĞUSTOS: Nakil işlemleri saat 19.00’da bitecek
15 EYLÜL: Okulların açılış tarihi
EYLÜL SONU: Ay sonuna kadar haftalık periyotlar halinde nakil işlemleri sürecek

 6- Yabancı dil: 
İstatistiklere göre; yabancı dilde iddialı olan kolejlerin üniversite başarısı düşük, üniversite başarısı yüksek olan kolejlerde ise yabancı dil eğitimi vasat. Liseleri önemli kılan ve gençlerin çağı yakalamasındaki en önemli seçme kriterlerinden biri de yabancı dil. Yabancı dille eğitim veren Anadolu Liselerinin sayısı 30 u bile bulmuyorken iyi derecede yabancı dil eğitimi veren Anadolu liseleri bir elin parmakları kadar. Yabancı dilde iddialı olan kolejlerin üniversite başarısının düşük olduğu, üniversite başarısı yüksek olan kolejlerde ise yabancı dil eğitiminin vasat olduğu yapılan istatistikler arasında. Bu durumda veliler her ne kadar kolejlerde iyi yabancı dil eğitimi arıyor olsa da önceliğini üniversite başarısından kullanıp yabancı dilde aradığını bulamadığı noktada bunu yurt dışı yaz okulları ile telafi etme yolunu seçebiliyor.

7-Sosyal faaliyetler:
19 sene önce, öğretmenliğimin ilk yıllarında velilerin ve öğrencilerin eğitsel kol derslerine önem vermediklerini görürdüm. Şimdi ise; öğrencinin kendini tanımasına, zayıf yönlerini güçlendirmesine, güçlü yanlarını kontrol edebilmesine, inisiyatif kullanmasına, sorumluluk almasına, ekip çalışmasına uyum sağlamasına imkan sağlayan kulüp çalışmalarının ve eğitsel kol saatlerinin eğitim programının içinde yer almasının velilerin ve öğrencilerin okul seçiminde önemli bir yer tuttuğunu görüyoruz.

8- Ücretler ve bursluluk oranları: 
Yıllık eğitim ücreti neredeyse 40 bin TL’yi aşan liseler, zorunlu bağış yapmadan okumanın mümkün olmadığı devlet liseleri, ticari kaygıyla akıl almaz indirimler yapan ve dengesiz rekabete yol veren Türk kolejleri. Bunlar var olduğu müddetçe, velilerin öncelikleri her daim değişecek, kafaları her zaman karışacaktır.