Üniversite sınavına hazırlanan lise öğrencilerinin okulu terk ederek açık liseye geçmesi son dönemde artış gösterdi. Öğrencilerin liseyi açıktan okumayı tercih etmesinin farklı sebepleri olsa da bunların başında korona virüsü salgını, eğitimde kalitenin düşmesi ve sınav odaklı sistem geliyor.
‘ÖĞRENCİLER OKULDA BOŞA VAKİT KAYBETTİĞİNİ DÜŞÜNÜYOR’
Duvar'dan Pelin Akdemir'in haberine göre Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2020-2021 verilerine göre, 6 milyon 543 bin 599 lise öğrencisinin, 1 milyon 566 bin 255’i liseyi açıktan okuyor. 2017 yılına ait verilere göre, açık lisede yaklaşık 798 bin öğrenci bulunuyordu.
Eğitim-Sen Genel Başkanı Prof. Dr. Nejla Kurul, öğrencinin okul ortamından uzaklaşarak açıktan okumasının farklı sebepleri olduğunu söyledi. Kurul, “Yoksulluk nedeniyle çocuklar okula gidemiyor, evde ders çalışıyorlar veya ailenin gelir durumuna katkı sunmak için bir işe giriyorlar. Muhafazakâr aileler, özellikle kız çocuklarını okula göndermek istemiyor. Diğer bir neden ise lise öğrencileri, sınava hazırlanma sürecinde okullarda boşuna vakit kaybettiğini düşünüyor. Özel ders alıp, kendi kendilerine çalışarak açık lisenin sınava hazırlanma sürecinde daha yardımcı olacağı düşünülüyor” dedi.
Okul ziyaretlerinde ailelerin istememesine rağmen öğrencilerin açık liseyi tercih ettiklerini kaydeden Kurul, başarı kaygısının ve sınav odaklı sistemin öğrencileri açık liseye yönlendirdiğini ifade etti.
‘ÖĞRENCİLER HÂLÂ OKULA UYUM SORUNU YAŞIYOR’
Salgın sürecinde okullar bir buçuk yıl boyunca kapalı kaldı. Sonrasında telafi eğitimi programı ve bu açığı kapatacak herhangi bir uygulama yapılmadı. Eğitimde yaşanan değişimle ilgili Kurul, “Öğrencinin eğitimdeki açığını kapatma sorumluluğu tamamen öğretmene yüklendi. Ancak 60 kişilik bir sınıfta, bir öğretmen nasıl bireysel farklılıkları dikkate alan bir eğitim versin? Bu da eğitimin niteliğini düşüren bir olgu” diye konuştu. Kurul, rehber öğretmenlerin, çocukların salgından sonra hâlâ okula uyum sorunu yaşadığını dile getirdiklerini söyledi.
2012 yılında hayata geçirilen 4+4+4 eğitim modeliyle zorunlu eğitim 12 yıla çıkarıldı. Üç yıl olan lise eğitimi bir yıl daha uzatıldı. Kurul, modelin sorgulanması gerektiğine dikkat çekerek, lise eğitiminin bir yıl daha uzatılmasına gerek olup olmadığını sordu. Bakanlığın ve üniversitelerin, öğrencilerin açık liseleri tercih etmeleri üzerine araştırma yapması gerektiğini savunan Kurul, bunun eğitim hakkını engelleyen bir durum olduğunu ifade etti.
‘BEŞ DAKİKADAN FAZLA DERSE ODAKLANAMIYORDUK’
Doğan Yıldırak, geçen yıl üniversite sınavına hazırlanmak için lisenin son sınıfında açık liseye geçmeyi tercih eden öğrencilerden biri. Yıldırak, bu tercihinde pandeminin ve sınıfın kalabalık olmasının etkili olduğunu söyledi. Yıldırak, 10'uncu sınıfta salgından dolayı okula iki gün gittiyse üç gün gidemedi. Bu döneminin verimli geçmediğini ifade eden Yıldırak, “Pandemi araya girince hiçbir şey bilmeden birden 12'nci sınıfa geçtik. Normal zamanda bile destek almadan üniversite sınavına hazırlanmak zor” diye konuştu. “Sınıflar balık istifiydi. Maske takma zorunluluğu vardı. Bunlar zaten odak dağıtan şeylerdi. Beş dakikadan fazla derse odaklanamıyorduk” diyen Yıldırak, arkadaşlarından öğrendiğine göre, Bursa Süleyman Çelebi Anadolu Lisesi’nde 12'nci sınıf öğrencilerinden yaklaşık 100'ünün açık liseye geçtiğini söyledi.
Üniversite sınavına hazırlandığı süreçte okuldaki öğretmenlerinin yetersiz kaldığını belirten Yıldırak, bazı öğretmenlerin, “Mezuniyet size sadece ehliyet almada yardımcı olacak, açık öğretime geçin” dediğini aktardı. Yıldırak, salgından sonra liselerin eğitim seviyelerinin düştüğünü düşünüyor.
‘AÇIK ÖĞRETİMDE LİSE PUANLARI ARTIYOR’
Bursa’da sınava hazırlık eğitimi veren özel bir kurumda çalışan ve ismini vermek istemeyen bir kimya öğretmeni, özellikle bu sene açık liseye geçişlerde ‘patlama’ yaşandığını söyledi.
Dershanelerin ‘Açık liseye geçin, size bu programı uygulayalım’ gibi reklam kampanyalarının da olduğunu söyleyen öğretmen, öğrencilerin okulları bırakma nedenini şöyle anlattı: “Çünkü açık öğretime geçince lise puanları artıyor. Sınavlar online olduğu için puanları yükseliyor. Online sınavda öğretmenler, öğrencilerin sınavlarını çözüyor.”
Kimya öğretmeni, gittiği kurslarda 11'inci sınıf öğrencilerinin çoğunun açık liseye geçtiğini belirterek, “Okul çok boş geliyor çocuklara. Çocuklar ‘Bizi boşuna uğraştırıyorlar’ diyor. Açık liseye geçenler puan konusunda sıkıntı yaşamıyor. Neden tercih etmesin ki?” diye sordu.
‘OKULUN SOSYAL ORTAMINDAN VAZGEÇİYORLAR’
Öte yandan öğrenciler, bu tercihleriyle okul ortamından, okuldaki sosyal yaşantısından vazgeçmiş oluyor. Az sayıda öğrencinin meslek seçiminde kendi isteğine göre seçim yaptığını ifade eden öğretmen, “Çocuk aslında okulu bırakarak büyük bir sosyallik kaybediyor. Okul ortamı sadece ders için değil, farklı şeyleri de öğrenme ortamıdır. Ama çocuklar bunu artık önemsemiyor. Çocuklar, bu ortamda ‘ne olacağız?’ diye düşünüyorlar” diye konuştu.
