URAP’ın bu raporda özetlenen dünya alan sıralamasına giremeyen üniversitelerimizin de 23 alanda Türkiye ve dünyadaki konumlarını görebilmeleri için URAP tarafından hazırlanmakta olan Türkiye’ye özel alan sıralaması Haziran ayı sonunda ayrıca açıklanacaktır.
2014-2015 URAP ALAN SIRALAMASI
Alan sıralamaları; THE, QS, ARWU, NTU, Leiden ve URAP gibi sıralama kuruluşları tarafından yapılmaktadır. URAP alan sıralamalasında; makale ve atıf konusunda güvenilir kaynaklardan biri olan InCites verileri kullanılmakta, anket ve benzeri yöntemlerle elde edilen veriler değerlendirmeye alınmamaktadır. URAP alan sıralamalarında son üç yılın performansı değerlendirmeye alındığı için elde edilen sonuçlar, ilgili üniversitenin akademik performansının sürekliliğini göstermektedir. Üniversitelerin makale ve atıfları, bu makale ve atıfların ilgili alan içindeki etkisi ile uluslararası işbirliği oranı URAP alan sıralamasında ölçüt olarak kullanılmaktadır.
DÜNYANIN EN İYİLERİ
URAP alan sıralaması 23 alanı kapsamaktadır. Bu alanların 16’sında ABD üniversiteleri dünya birincisi olmuştur. İngiltere üniversiteleri iki alanda dünya birincisi olurken; Çin, Danimarka, Hollanda, Singapur, İsviçre üniversiteleri ise birer alanda dünya birincisi olmuştur.
TÜRKİYE’NİN EN BAŞARILI OLDUĞU ALANLAR
Üniversitelerimiz, açıklanan 23 alan sıralamasının 13’ünde yer alma başarısını göstermiştir. ODTÜ, 23 alanın 9’unda dünya alan sıralamalarında yer almıştır. İstanbul, İstanbul Teknik, Ege, Atatürk ve İ.D. Bilkent üniversiteleri 7’şer alanda dünya listelerde yer almıştır. Ankara ve Gazi 6, Hacettepe ve Erciyes 5, Boğaziçi, Çukurova, Selçuk ve Süleyman Demirel üniversiteleri 4 alan sıralamasında yer almışlardır. Alan sıralamalarının 3’ünde yer alan 8 üniversitemiz: Dokuz Eylül, Fırat, İzmir Yüksek Teknoloji, Koç, Marmara, Ondokuz Mayıs, Uludağ ve Yıldız Teknik üniversiteleridir. Diğer üniversitelerimizden 14’ü, 2 alan sıralamasına ve 12’si de bir alan sıralamasına girmiştir.
Alan sıralamalarında Boğaziçi Üniversitesi, Fizik alanında dünyada 165. olarak tüm alanlar içinde en iyi dereceyi elde eden üniversitemiz olmuştur. Bu alanda, ODTÜ 171. ve İTÜ 223. olma başarısını göstermiştir.
Mühendislik alanında açıklanan dünya üniversiteleri arasında 30 üniversitemiz yer almıştır. Bu alanı 26 üniversite ile Matematik, 25 üniversite ile Fizik, 23 üniversite ile Tıp ve Sağlık alanları takip etmiştir. Kimya alanında 15 üniversitemiz dünya alan sıralamasında yer alırken, Biyoloji alanındaki üniversite sayımız 8 olmuştur. Tarım ve Veterinerlik alanında 5, Bilgisayar ve Enformatik alanında 4 üniversitemiz dünya alan sıralamasında yer almıştır. 2’şer üniversitemizin yer aldığı alanlar ise, Yer Bilimleri, Psikoloji ve Bilişsel Bilimler, Teknoloji, Disiplinlerarası alanları ile Ticaret, Yönetim, Turizm ve Hizmetler alanlarıdır. Üniversitelerimizin alanlara göre aldğı dereceler aşağıdaki tabloda verilmektedir.
SONUÇ
Son yıllarda üniversite sıralamaları ile ilgili haber ve yorumlar basın ve sosyal medyada yoğun olarak yer almaktadır. Sıralama kuruluşları tarafından yapılan çalışmalar; yükseköğrenim sektöründe yer alan akademisyenler, öğrenciler, veliler ile ülkelerde eğitim stratejilerini belirleyen kurumlar ve yöneticileri tarafından ilgi ile izlenmektedir. Bu nedenle, sıralama kuruluşları yükseköğretim kurumlarını sıralarken ülkelerin performansları ile ilgili değerlendirmeler de yapmaktadır. URAP 2014-2015 alan sıralamasında en az bir üniversitesi olan ülke sayısı 90’dır. Açıklanan 23 alan sıralamasında; üniversitelerin %23,1’i ABD, %8,6’sı Çin, %7,6’sı İngiltere üniversiteleridir. Üniversitelerimizin alan sıralamalarında yer alma oranı ise %1,2’dir.
Açıklanan 23 alan sıralamasının tümünde üniversitesi olan ülkeler; ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Hollanda’dır. Danimarka, Norveç, Almanya, İspanya ve Belçika üniversiteleri 22 alanda yer almıştır. Üniversitelerimiz ise açıklanan alanların 13’ünde yer alabilmiştir.
Üniversitelerimizin çoğu kendilerini geliştirip dünya sıralamalarında yükselmeye devam etmektedir. Dünya üniversite sıralamaları ortaya çıktıktan sonra, üniversitelerimizin uluslararası dergilerde basılan makale sayıları hızla artmıştı. Ancak son yıllarda makale sayılarımızın artış hızı yavaşladı. Diğer yandan, yayın sayıları arttığı halde Türkiye’nin yayın başına düşen atıf sayısı dünya ortalamasının altında kaldı. Üniversitelerimizin yayınladığı makaleler içinde hiç atıf alamayanların oranı da dünya ortalamasının üzerine çıktı. Üniversitelerimizin yayınladığı makalelerin önemli bir bölümünün hiç atıf alamayışı önümüzdeki yıllarda üniversitelerimizin dünya sıralamalarındaki yükselişini engelleyebilir. Ülkemizde alınan ulusal ve uluslararası patent sayıları da henüz yeterli düzeye ulaşamadı.
Bu nedenlerle üniversitelerimizin yöneticilerinin, akademisyenleri dünyanın en saygın dergilerinde makale yayınlamaya ve teknoloji geliştirip patent almaya özendirmeleri ülkemiz açısından önem taşımaktadır. Ülkemizin kalkınma hızının artması ve gelişmiş ülkeler arasında hak ettiğimiz yeri alabilmemiz, üniversitelerimizin bilim ve teknoloji alanında yeni bir atılım yapmasına bağlıdır. Üniversitelerimizin çoğunun alt yapısı ile sahip olduğu saygın akademisyenlerin, başarılı mezun ve yetenekli öğrencilerin sayısı, bilgi ve teknoloji üretip ihraç etmemiz için yeterli düzeydedir. Bu nedenle üniversite yöneticilerimizin; dünyanın en saygın dergilerinde makale yayınlayan, dünyanın önde gelen üniversitelerindeki akademisyenlerle ortak araştırmalar yapan, yeni teknolojiler geliştirip uluslararası patentler alan akademisyenlere teşvik pirimi vererek onları motive etmeleri üniversitelerimiz ve ülkemiz açısından çok yararlı olacaktır.
URAP’ın dünya sıralamaları yapmasının temel amacı, üniversitelerimizin kendi akademik performanslarını dünyanın önde gelen üniversiteleri ile karşılaştırıp gelişmeye açık yönlerini görebilmelerine yardımcı olmaktır. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Enformatik Enstitüsü URAP Laboratuvarı tarafından yapılan bu alan sıralamasının ülkemizdeki yükseköğretim kurumları, akademisyenler ve öğrencilerimiz için yararlı olmasını dileriz.
Saygılarımızla
Prof. Dr. Ural Akbulut
URAP Başkanı
