Prof. Dr. Levent Eraslan
Eğitimci / Sosyolog
2020 Mart ayından itibaren neredeyse tüm dünyadaki öğrenciler uzaktan eğitim sürecine bir geçiş yaşamıştır. Bu durumun kısa sürmesi beklenirken öğrenciler yoğun bir belirsizlik ve stres duygusu içerisinde neredeyse bir eğitim dönemini uzaktan eğitim ile tamamlamıştır. Yeni eğitim döneminin başlamasının beklendiği bu zamanlarda ise öğrencilerin tekrar bir süreliğine uzaktan eğitime devam edeceği açıklaması yapılmıştır. Bir yandan pandemi sürecinin korku, endişe duyguları ve kısıtlamaları ile mücadele eden öğrenciler akademik, sosyal ve psikolojik gelişimlerinin en önemli parçası olan okul yaşantısından da uzak kalmak durumundadır. Bu durum elbette özellikle onların psikolojileri üzerinde önemli problemler yaşanmasına neden olmaktadır ki yaşadıkları sorunlardan bazıları şöyledir;
· Uzaktan eğitime geçilmesi nedeniyle okuldan ve akranlarından uzak kalan öğrenciler sosyalleşme problemi yaşamakta ve kendilerini yalnız hissetmektedir.
· Sosyalleşme sorunları yaşayan ve etkinlikleri sınırlanan öğrenciler kendilerini baskılanmış hissetmekte ve depresif ruh hali içine girmektedir.
· Evde kaldıkları süreçte aktif bir fiziksel hayat ve günlük programları olamayan öğrencilerde yeme içme bozuklukları ve uyku bozukluğu görülmektedir. Bunun yanı sıra yaşadıkları kaygı ve stres bu rahatsızlıkların meydana gelmesinde etkili olmaktadır.
· Uykusuzluk ve konsantrasyon bozuklukları nedeniyle ders çalışma ve sınavlara hazırlanmakta güçlük çekmektedirler.
· Sürecin ortaya çıkardığı belirsizlik durumu ise öğrencilerde gelecek kaygısı oluşmasına neden olmaktadır. Gelecekte kendilerini neyin beklediğini ve sürecin nasıl ilerleyeceğini bilmemek öğrencilerde yoğun stres, korku ve endişe oluşmasına neden olmuştur.
· Okullarında eğitime devam edememek ve uzaktan eğitimde verimli bir süreç geçiremeyen öğrencilerin düşük akademik benlik saygısı yaşamaları beklenmektedir.
· Uzaktan eğitim sürecinde derslerde edilgen bir tutum sergileyen öğrenciler dersin içeriğini anlamaya yönelik çaba sarf etmemeye başlamıştır. Bu durum ise onlarda zamanla yetersizlik hissi oluşmasına neden olmuştur.
· Sürekli evde kalan ve fiziksel hareketleri sınırlanan öğrenciler internet, telefon ve televizyon başında çok fazla zaman geçirmektedir. Bu durum onların fiziksel ve bilişsel olarak tembelleşmesine neden olmaktadır.
· Sınav tarihlerinde yapılan değişiklikler ve belirlenen sınav kuralları nedeniyle öğrencilerin motivasyonu düşmekte ve endişe duymaktadırlar.
· Dijital ortamlarda fazla zaman geçirmek öğrencilerde dikkat eksikliğine neden olmaktadır.
· Aktif bir şekilde dışarda zaman geçiren öğrenciler (oyun oynama, akran ilişkisi kurma) daha fazla duygularını geliştirme fırsatına sahip olurlar. Pandemi sürecinde eve kalmak zorunda olan öğrencilerin duygusal gelişimlerinde sorun yaşamaları ve davranışsal problemler yaşamaları beklenmektedir.
Uzaktan Eğitimde “Çocuğunuzun Akademik Başarısına Değil Ruhsal Sağlığına Öncelik Verin”
Ebeveyn ve aile katılımı, öğrencinin öğrenmesi ve başarısı için her zaman çok önemli olmuştur. Ancak, okulların kapanmasının bir sonucu olarak daha fazla öğrencinin evden öğrenmesi gerektiğinden, aile katılımı tamamen yeni bir anlam kazanmıştır. Uzaktan eğitim süreci ile aileleri ile her zamankinden daha fazla zaman geçiren öğrencilerin en büyük destekçisi anne-babaları olmuştur. Ancak bu dönemde elbette ki her dönemde olduğu gibi ailelerin çocuklarına karşı tutumları ve onlar için belirledikleri öncelikler çok önemlidir. Her ailenin veya bir anne babanın farklı öncelikleri, çocuğu için farklı idealleri, beklentileri olması oldukça normal bir durumdur.
Ne var ki pandemi sürecinin getirdiği belirsizlik içerisinde yeni bir öğrenme yöntemi ile eğitimine devam etmeye çalışan bütün öğrenciler için öncelik her zaman ruhsal sağlık durumu ve iyi olma hali olmalıdır. Burada ise en önemli görev anne ve babalara düşmektedir.
Çocuklar kendilerini güvende ve emin hissettiklerinde en iyi şekilde öğrenirler. Ailelere onları duyguları hakkında konuşmaya teşvik etmeli ve yalnız olmadıklarına dair güvence vermelidir. Ayrıca, bir çocuk bir düzensizlik durumundaysa öğrenme gerçekleşmez. Bu nedenle öğrencilerin uzaktan eğitimde başarılı olabilmelerinin yolu kesinlikle kendilerini iyi hissetmelerinden ve ailelerin onları psikolojik olarak rahatlatmasından geçmektedir.
Çocuklarını en iyi şekilde tanıyacak olan aileler onların kendilerini iyi hissetmesi için atılabilecek adımların bilincindedir; çocuklarını dinleyerek, ihtiyaçlarını anlayarak bu yöntemlere öncelik kullanabilirler. Ayrıca uzaktan eğitimde anne-babaların çocuklarının iyi oluşuna katkı sağlamak için izleyebileceği birkaç önemli adım bulunmaktadır.
Mükemmelliği beklemeyin.
Sınıfta da her zaman işler mükemmel veya sorunsuz bir şekilde ilerlemez ve her şey hızlı bir şekilde gerçekleşmez; bu yüzden bunun evde de böyle olması son derece normaldir. Sınıfta öğretmeninin ve arkadaşlarının yardımı ile başarmayı öğrenen öğrenciler için bu destek bu kez anne ve babalar tarafından sağlanmalıdır. Öğretmenler, esnekliğin ve geri dönütlerin öğrenci başarının anahtarı olduğunu bilirler, ailelerin de bunu öğrenmesi gerekmektedir.
Uzaktan eğitim sürecinde de her şeyin mükemmel gitmeyeceğini ve bunun sorun olmadığını kabul etmek önemlidir, çocuğunuzdan yüz yüze eğitimde gösterdiği başarı oranını beklemeniz doğru değildir. Önemli olan ona destek olmak, onu anladığınızı göstermek ve yine en iyisi için birlikte çalışmaktır.
Zaferleri kutlayın.
İyi gitmeyen şeylere takılıp kalmak çok kolaydır; ancak artık iyi giden şeyleri kutlamanın çocuklar için çok önemli olduğu bir zaman içerisindeyiz. Başarıları fark edip onlara seslenerek küçük kazançları kutlamak gerekmektedir. Bunun için çocuğunuzun başarılı bir şekilde tamamladığı bir uzaktan eğitim gününü küçük kutlama ile taçlandırma veya kullanmayı öğrendiği yeni bir eğitim materyali için onu tebrik etmek kendisini daha iyi hissetmesini sağlayacaktır.
Öğrenmenin karmaşıklığına saygı gösterin.
'Çocuğunuza' okul çalışmalarında yardımcı olma konusunda farklı düşünün. Çocuğunuzun geniş bir 'desteğe' ihtiyacı olduğunu anlayın: akademik, işbirlikçi, psikolojik, teknolojik, disiplin vb. Yeni ve farklı bir süreçten geçmekte olan çocuklarınıza karşı daha empatik ve anlayışlı yaklaşmak önemlidir. Onu anladığınızı ve çabalarınıza saygı duyduğunuzu görmek çocuğunuzun eğitime katılımı için teşvik edici bir güç olacaktır.
Sık sık ara verin.
Çocuğunuz bilgisayarının önünde uzun süre oturacaktır, onları gün içinde evde veya açık alanda yapabilecekleri egzersizlere yönlendirin ve onlara eşlik edin. Unutmayın, fiziksel aktivite, beyin molaları, atıştırmalıklar ve yemekler, ev işleri ve aile aktivite zamanı için zaman ayırmak çocuğunuzun kendisini daha iyi hissetmesini sağlayacaktır. Bu şekilde bedenini ve ruhunu dinlendiren öğrenciler eğitim için ekran başına oturduklarında daha konsantre ve verimli olacaklardır.
