Yeni tip koronavirüsten (Kovid-19) etkilenen ülkelerde kamusal ve sosyal hayata yönelik çeşitli kısıtlamalar gündeme gelirken, çalışma hayatında da özellikle küresel şirketler bu süreçte uzaktan çalışma alternatifini tercih ediyor.
IPPA Communications Yönetici Ortağı Fatmanur Erdoğan, soruları yanıtlarken, bazen krizlerin, gelişimin ve değişimin en önemli tetikleyicisi olduğunu dile getirerek, dijitalleşme ajandası olan yüzlerce şirketin ofis bağımsız çalışma anlayışlarının ağırdan gitmesini, dijitalleşme anlayışlarının henüz oturmadığı şeklinde yorumladı.
Kültür değişimini mekan iyileştirmesi veya haftada bir evden çalışma olarak gören şirketler için gerçek anlamda düşünme ve hareket alma zamanının geldiğine dikkati çeken Erdoğan, "Bu bağlamda, yıllardır rölantide giden şirketler dijitalleşmenin ne anlam ifade ettiğini daha derin düşünme ve hareket alma sürecine girmişlerdir. Evden çalışmak yerine 'ofis bağımsız' kelimesini kullanmak daha doğru bir seçimdir." dedi.
Erdoğan, pandemi döneminde çoğu çalışanın evde olacağı varsayımıyla evden çalışmayı kolaylaştırmak için şu önerileri sıraladı:
"Araştırmalara göre evden çalışmanın en zor yanlarından biri yalnızlık hissi. Diğer bir zorluk ise kişisel disiplindir. Her gün belli saatte hazırlanıp, aynı yoldan aynı ofise ve aynı insanların arasına giren çalışanlar bir anda bu organize döngünün dışına çıktıklarında, kendilerini kaybolmuş hissediyor. Bu nedenle günlük yaşam disiplini çok önemli hale geliyor. Kişisel disiplin: mümkünse kendinize ait bir çalışma odası ya da ortamı yaratın. Bu odaya sadece işlerinizi yapmak için girin; uyandığınızda evinizi önce düzenleyerek güne başlayın ve ortamınızın temiz olduğundan emin olun; her akşam bir gün sonra hangi işleri bitirmeniz gerektiğine dair bir plan yapın; çalışırken pijamalarınızı çıkartın ve kendinizi iş moduna sokacak şekilde giyinin. Kot üzerine gömlek giymek ya da t-shirt üzerine rahat bir ceket giymek gibi. Gün içerisinde işe gider gibi bakımlı olmaya özen gösterin; evinizde eşiniz ve çocuklarınız varsa, çocuklarınıza odada çalışacağınızı ve acil bir konu olmadığı müddetçe, çalışmanız gerektiğinden, odada kitaplarıyla, oyuncaklarıyla veya varsa kardeşleriyle vakit geçirmeleri konusunda konuşma yapın; belli aralıklarla odadan çıkmaya özen gösterin; küçük yaşta çocuklarınız varsa ve sürekli gözetiminiz gerekiyorsa, bebeğinizi aynı odada tutmak, içinizi rahatlatacaktır; ofis ortamında sürekli tepenizde duran bir yönetici varken, evinizde sevdiklerinizin olduğunu düşünerek, huzur bulmaya çalışın; bu süreç, hem şirketinizin hem de sizin geleceğiniz açısından çok kritik bir süreç, bu nedenle zamanınızı işletmeyi ve işinizi normalden daha iyiye götürebilmek için neler yapabileceğinizi düşünmeye adamayı da ihmal etmeyin; herkesin sinirlerinin gerginleşmeye başladığı bu dönemlerde şükretmeyi, kılcı bir iyimserlik içerisinde hareket etmeyi ve etrafınıza toleranslı davranmayı ihmal etmeyin."
"Sanal çalışma obsesif kontrol ihtiyaçlarının bırakılmasını gerektirir"
Evden çalışmanın, Türkiye'de hala birçok yönetici ve çalışan açısından hem mental hem de psikolojik açıdan kolay olmadığını belirten Erdoğan, "Aslında evden çalışmak, sanal çalışmak anlamına geliyor. Bu da çalışanların teknik yeterliliklerinin olmasını ve bir binada destek mekanizmalarına ulaşmak daha rahatken, aniden uzak bir mekanda desteksiz hissetme kaygısını yönetebilmeyi gerekli kılıyor." diye konuştu.
Fatmanur Erdoğan, iletişim sorunlarını önlemek amacıyla yöneticilerin sabahları belli bir saatte yarım saatlik görüşmeyle ekiplerden o gün sonunda ne beklediklerini netleştirmeleri ve her günün sonunda da günü kısaca değerlendirdikleri görüşmeler yapmasının faydalı olacağını dile getirerek, bunun işlerin doğru ve planlı işlemesini sağlayacağını ve evden çalışmaya alışık olmayan çalışanların belli bir sanal iş disiplinine kendilerini adapte etmelerine yardım edeceğini anlattı.
Uzaktan yönetimle ilgili yetkinliği olmayan yöneticilerin hızlıca bu alanda eğitim almak için üst yönetimden talepte bulunmalarının faydalı olacağını vurgulayan Erdoğan, işletmelerin coursera.org gibi platformlardan ücretsiz eğitimler seçip çalışanlarını bu eğitimleri almaya teşvik etmelerinin hızlı, hesaplı ve akıllı bir seçim olacağını kaydetti.
Erdoğan, evden çalışma belli bir müddet her gün olacaksa, özellikle pandemi sürecinde çalışanların özel yaşamlarıyla iş yaşamlarının da birbirine gireceğine işaret ederek, "Bu dönemde yönetimlerin çalışanlarını sürekli arayarak, gerçekten zamanlarını çalışarak geçirip geçirmediklerini kontrol etmemesi yararlı olacaktır. Sanal çalışma aynı zamanda bu tür obsesif kontrol ihtiyaçlarının bırakılmasını gerektirir. Elzem olmayan konuların ilk zamanlarda zamanında tamamlanamıyor olması, çalışanların yeni düzene adaptasyonda yaşadıklarıyla ilgili sorunlardan kaynaklanabilir. Çalışana esneklik, mentorluk ve destek vermek, faydalı olacaktır. Bu çalışana güven de vereceğinden, korkarak değil, deneyerek öğrenmeyi teşvik edecektir." diye konuştu.
"Hangi teknik araçların, uygulamaların kullanılacağı konusunda protokoller hazırlanmalı"
İşle ilgili hangi teknik araçların, uygulamaların kullanılacağı ve nasıl kullanılması gerektiği konusunda protokoller hazırlanması gerekeceğini belirten Erdoğan, şunları söyledi:
"Türkiye'de birçok şirket seyahatlerin kısıtlanması, iş yerinde dezenfektanların bulunması, video konferansların çoğaltılması, maske ve eldiven dağıtmak gibi önlemler alırken, büyük bir çoğunluğun bu konuda hala hiç önlem almadığını görüyoruz. Özellikle online siparişlerin eve teslimatını yapan çalışanlar için hiçbir önlem alınmadığını üzülerek gözlemliyoruz. Bu süreçte örnek alabilecekleri şirketlerin uygulamalarından birine örnek vermek isterim. Evden çalışma uygulamasını başarıyla yöneten şirketlerden biri Kalifornia'nın Santa Barbara şehrinde bulunan Patagonia'dır. Şirket, 13 Mart günü tüm şirket çalışanlarının evden çalışmasına karar verdi. Şirket aynı zamanda online alışverişlerin mümkün olmayacağını ve tüm mağazalarını da kapattığını belirtti. Bu süreç içerisinde çalışanların maaş almaya devam edeceğini bildirdi. Halihazırda online sipariş verenlerin ya da vermeyi düşünenlerin, 16 Mart günü, web sitelerini yeniden kontrol etmesini istedi. Online satışları kapamalarının sebebi olarak sipariş almaya devam ederlerse, depoları açık tutmak zorunda kalacaklarını ve call center hizmetlerini durdurmalarının mümkün olmayacağını gerekçe gösterdi. Patagonia, 27 Mart günü tekrar müşterilerini gelişmelerle ilgili bilgilendireceğini açıkladı. Ayrıca Patagonia CEO'su Rose Marcario, web sitelerinde konuyla ilgili bir açıklama yayımladı."
Fatmanur Erdoğan, içinden geçilen dönemin şirketlerin sosyal sorumluluktan ve sürdürülebilir gelişimden ne anladıklarını da net şekilde ortaya koyacağını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İnsanı odağa koyduğunu ifade eden, insan kaynaklarını insan kıymetleri olarak değiştiren, işveren markası yaratmak için uğraşan, çalışanlarının mutluluğunu yaratmayı amaçladığını söyleyen, sosyal sorumluluk projeleriyle çalışanlarının ve toplumun gelişimine katkı sağladığını söyleyen şirketlerin önemli bir testten geçtiği dönemdir. Epidemiyologların modellerine göre bu enfeksiyon uzun döneme yayılacaktır. Sorun büyük, çözümler komplekstir. Türkiye henüz sürecin başında. Ancak diğer ülkelerin verileri bizlere, bugün sayı azken azami önlem almanın ne kadar kritik olduğunu gösteriyor. Bu noktada diğer faktörlerle birlikte işletmelerin alacağı tedbir kararları, ülkenin geleceği için de belirleyici olacaktır."
