''Sayın Güçlü
Taslaktaki düşünceye göre liseye yerleştirme için; önce özel okullara tercih yapılacak ve kayıtlar bittikten sonra da devlet okullarına tercih yapılıp yerleştirmeler tamamlanacak deniyor. Geçen sene bazı öğrenciler çok uzak liselere veya ilgisiz liselere yerleştirilmek zorunda kalınmıştı. Bunun önüne geçebilmek için, bu yıl önce özellerin kayıtları bitirilsin sonra kalanların devlet liselerine yerleştirilmesi daha kolay olur diye düşünülüyor. Ancak bu taslak sistem uygulanırsa başarılı öğrenciler iki arada bir derede kalacak ve bazılarının istikbali ile oynanmış olacak diye düşünüyorum. Şöyle ki:
Öğrencilerin Türkiye genelinde kaçıncı sıraya geldiği açıklanmadığı için öğrencinin aldığı puan ile girmeyi aklından geçirdiği liseye girip giremeyeceği hiç tahmin edilemiyor. Bir de Türkiye genelinde TEOG’dan çok sayıda tam puan alanlar (4742 öğrenci) olduğu için ve bazı okullarda da okul başarı puanları için şişirilmiş şekilde yüksek not verildiği için, öğrencilerin tercih ettiği liseye girip giremeyeceğini tahmin etmek hiç mümkün değil.
Devlet liselerinden hangisine yerleşebileceğini tahmin edememekten kaynaklanan bu tehlikeyi göze alamayan aileler ve öğrenciler devlet lisesi tercihini kullanmayıp özel okul tercihini kullanmak zorunda kalabilecek. Örneğin okul hayatı boyunca başarılı olmuş bir öğrenci TEOG sınavından da iyi bir puan almış olsun. Herhangi bir şehirdeki bu aile kendi şehirlerindeki Anadolu lisesine ya puanım yetmezse diyerek o şehirdeki özel bir okula kayıt yaptırmak zorunda kalabilir. Çünkü ya özel ya devlet tercihini yapmak zorundasın diyen bir taslak var. Özel okulu tercih etmek zorunda kalan öğrenci, devlet liseleri yerleştirme sonuçları açıklandığında kendi puanının girmeyi aklından geçirdiği devlet lisesine de yettiğini gördüğünde hayatı kararmış olacak. Tercih mecburiyetinde bırakıldığı için ve devletteki yerleştirmeye esas sırasını öğrenemediği için, devlet lisesi tercihinden kaynaklanan riski göze alamayan öğrencinin vermek zorunda kaldığı özel okul tercih kararı bütün hayatını değiştirebilecek. Aldığı puanı ile devlet okulunda para ödemeden okuyabilecek iken özel okulu tercih etmek zorunda bırakıldığı için özel okula kayıt yaptırmış olan öğrenci eğitim hayatı boyunca çok yüksek paralar ödemek zorunda kalacak.
Tam tersini düşündüğümüzde çocuk özeli tercih etmeyip devlet lisesi tercihini yapmış olsun. Aldığı puana göre Türkiye genelinde veya il genelinde kaçıncı sırada olduğunu bilmeden yapmak zorunda kaldığı tercih sıralamasına göre daha aşağılarda bir devlet okuluna yerleştirilmek zorunda kaldığını farz edelim. Bu durumda da aldığı puan ile daha iyi bir özel liseye girebilecek iken bu hakkını kaybetmiş olacak.
Her iki durumda da nakil hakkı olduğu için istediği okula nakil yaptırabilir deniyor. Ama nakil için çok tercih edilen özel okul veya devlet okullarında geçen sene yaşandığı üzere boş kontenjan çok sınırlı sayıda açılıyor. Üstelik taslağa göre ya özel ya devlet zorunluluğu olduğu için kontenjan boşalması bu yıl çok daha az olacaktır. Bu taslak uygulanırsa o öğrencinin nakil yaptırmak istediği okula öğrencinin aldığı puandan daha kötü puan alan öğrenciler daha önceden yerleştirilmiş olacak. Adil olmayan bu durum çok sıkıntı yaratacaktır. Başarılı öğrencileri almayı gelenek haline getiren iyi okullarda maalesef daha düşük puanlı öğrencilerin birikmesine yol açacak. Bu durum Türkiye için yetişecek kaliteli insan sayısına da etki edebilecektir.
Bu nedenlerden dolayı bahsi geçen taslaktan vazgeçilmeli ve daha adil bir yerleştirme sistemi uygulanmalı. Bunun için öğrencilere hem özel hem devlet lisesine tercih hakkı aynı zamanda verilmeli. Bu durumda bir öğrenci hem özel kontenjanını hem devlet kontenjanını meşgul edeceği eleştirisi var. Geçen yılki uygulama bu sonucu doğurmuştu. Bunun önüne geçebilmek için şu yapılabilir:
Geçen seneki gibi hem özel hem devlet tercihi yapma hakkının verildiği durumda yüksek puan alan Türkiye’nin en iyi öğrencileri özel veya devlet okullarından puanına en uygun olanına yerleşebilme şansını yakalayacaktır. Yerleştirilmek için bekleyen öğrenci sayısı bu yöntemde kontenjandan fazla olacaktır. Bu kontenjan fazlası öğrenciler yerleştirme esaslarının doğası gereği daha düşük puanı alanlar olacaktır. En düşük puanı alıp hiçbir liseye yerleştirilemeyen bu öğrenciler kontenjan sınırı olmaksızın açık liseye kayıtları yapılır. Açık liseye kayıtları yapılmış bu öğrenciler de daha sonra kesin kayıt döneminde boşalacak kontenjanlara nakil yaptırabilirler. Bu sistemde gerçekleşecek nakiller taslaktaki gerçekleşmesi düşünülen nakillerden çok daha adil olacaktır. Çünkü taslaktaki nakil sistemine göre iki adaletsiz durum gerçekleşecek:
Birinci sakınca; Mecburiyetten dolayı bazı iyi okulları tercih edemeyen öğrencilerin puanlarından daha düşük puan alan öğrenciler bu iyi okullara kayıt olabilecek.
İkinci sakınca : Ya özel ya devlet tercihi yapılacağı için geçen seneki gibi çok fazla boş kontenjan da oluşmayacak.
Dolayısıyla yüksek puan alan öğrencilerin nakil ile yerleştirilmesi esnasında yeterli kontenjan boşalmayacağı için çok büyük adaletsizliğe yol açacaktır. Halbuki ikisine de tercih hakkı verilen sistemde yüksek puan alanların önüne düşük puan alanlar geçemeyeceği için sıralama ve kayıt çok daha adil olarak gerçekleşecektir. Bu sistem, en düşük puanı alıp ilk etapta herhangi bir liseye yerleştirilemeyenler için bile boş kontenjanları takip ettikleri takdirde daha adaletli bir durumu ortaya çıkaracaktır.
Bu konu için desteğinizi bekler saygılarımı sunarım.
Y. Ö
8nci sınıf velisi
Çorlu
Paylaşımlarınız için editor@egitimajansi.com
