Kurulun ana görevi, Yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim, araştırma ve topluma katkı faaliyetleri ile idari hizmetlerinin iç ve dış kalite güvencesi ile bağımsız akreditasyon kurumlarının yetkilendirilmesi ve kalite kültürünün artırılmasıdır. Yükseköğretim Kalite Kurulu; üniversitelerin kendi kalite güvence sistemlerini oluşturmalarına ve bu sitemleri uluslararası gelişmeler ile Ülkemizin ve Yükseköğretim Kurulunun öncelikleri ve hedefleri doğrultusunda planlamalarına rehberlik etmektedir.
Yükseköğretim Kalite Kurulu, yükseköğretim kurumlarının eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve yönetim politikalarını planlama ve uygulama süreçlerine bakarak, bu süreçlerin çıktılarını değerlendirmektedir. Değerlendirmenin kalbi, öğrenciye kompleks dünyada ayakta durmalarını ve hızlı değişime uyum sağlayacak bilgi, beceri ve yetkinlikleri kazandırmaktır. Bu yetkinliklerin etik ve değerlerle dengelenmesi önemlidir. Kalite Kurulu; yükseköğretim kurumlarımızın öğrencilerine, alan bilgisinin yanında; dijital yetkinlik, karmaşık problem çözme, iletişim becerisi, analitik düşünme ve etik gibi evrensel yetkinlikleri kazandırmalarına yönelik çıktıları değerlendirmektedir.
YÖKAK, yükseköğretim kurumlarının kendi kalite güvence sistemlerini oluşturmaları ve bu sitemleri planlamaları, Ar-Ge sayılarını nitelikli bir şekilde arttırmaları ve bilişim destekli, çevik ve bütünleşik yönetim sistemleri oluşturmaları için teşvik etmektir. Ayrıca, yükseköğretim kurumlarının vizyon, misyon, amaç ve politikalarını; planlama, uygulama, gözden geçirme ve iyileştirme adımlarını kullanarak yönetmeleri için rehberlik etmektir.
Kalite Kurulu’nun Çalışmaları
Kurumsal Dış Değerlendirme Programı
YÖKAK, Kurumsal Dış Değerlendirme Programı ile üniversiteleri eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve yönetim sistemlerinden oluşan 5 ana başlık ve her bir başlık altında yer alan ölçütler çerçevesinde beş yılda en az bir kere olmak üzere değerlendirmektedir.
YÖKAK, Kurumsal Dış Değerlendirme Programı kapsamında yükseköğretim kurumlarından başvuran 3000 kişi arasından seçilen, rektörlük ve rektör yardımcılığı yapmış deneyimli akademisyen, idari personel ve öğrencilerden oluşan değerlendirme takımları oluşturmaktadır. Her birinde bir takım başkanı olmak üzere 5-8 kişilik ekiplerden oluşan takımlara “Değerlendirici Eğitimi” verilmektedir. Ayrıca hem değerlendirme takımlarına hem de Kurula öğrenci üye seçilerek, öğrencilerin bu süreci öğrenci gözüyle değerlendirmeleri ve süreçte aktif rol almaları sağlanmıştır.
Şu ana kadar 115 üniversitenin dış değerlendirme sürecini tamamlanmıştır. Bu yıl Haziran ayı sonuna kadar kalan 45 üniversite de değerlendirerek ilk turu tamamlamış olacaktır. Değerlendirmeler sonunda üniversitelerin durumlarını gösteren raporlar yayımlanacaktır. Bu aşamadan sonra kurumlardaki ilerleme, bir sonraki saha ziyaretine kadar, hem kurulan sistem üzerinden hem de izleme ziyaretleri ile gözlemlenecektir. Bu şekilde, kalite sürecinin açık ve şeffaf olarak izlenip raporlanması ve üniversitelerin durumlarının net bir şekilde ortaya konulması hedeflenmektedir.
Üniversitelerin kendilerini anlattıkları Kurumsal İç Değerlendirme Raporları, değerlendirme sürecinin en önemli noktasıdır. Bu aşamada kurumlardan beklenti planlama ve uygulama adımlarından çok; kurumun vizyon ve misyonları başta olmak üzere eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve yönetim sistemlerindeki hedef ve stratejilerinin nasıl kontrol edildiği, bu hedef ve stratejilerin hangi performans göstergeleriyle izlendiği ve buna ilişkin hangi önlemlerin alındığını belgeler ve kanıtlarla sunmasıdır. Bunun için YÖKAK tarafından hazırlanan web tabanlı raporlama ve izleme sistemi ile üniversitelere çevik, hızlı ve kullanımı kolay bir dijital ortam sağlanmıştır. Ayrıca süreç boyunca gerekli destek YÖKAK tarafından verilmektedir.
Değerlendirmeye Girecek Her Üniversiteye Mentör
2017 yılında ilk kez başlatılan Mentörlük Sistemi’nin amacı; kurumsal dış değerlendirme programına dâhil olacak kurumlara rehberlik etmek, kurumların iç kalite güvence sisteminin yapılandırılmasına destek olmak ve yükseköğretim sisteminde kalite güvence kültürünün yaygınlaşması ve içselleştirilmesine katkıda bulunmaktır.
Uluslararası Kuruluşlarla Yenilik Süreçleri ve Dış Kalite Ajanslarıyla İlişkiler
YÖKAK, yükseköğretim kurumlarının dış değerlendirme süreçlerini ve Ülkemizdeki akreditasyon kuruluşlarını izleme ve değerlendirme çalışmalarını yürütmektedir. Bu kapsamda yükseköğretimde kurumsal dış değerlendirme, akreditasyon ve kalite süreçlerine ilişkin, üniversitelerin kalite çalışmalarını kolaylaştıracak, girdi ve çıktılarını analiz edebilecek bir sistem kurulmuştur.
YÖKAK, uluslararası kuruluşlarla yenilik süreçlerini ve dış kalite ajanslarıyla ilişkileri devam ettirerek evrensel bir sistem kurmayı hedeflemektedir. Higher Learning Commission HLC Amerika, AACSB (Amerika), QAA (İngiltere), HCERES (Fransa), AQAS (Almanya), FIBAA (Almanya), EKKA (Estonya) gibi dünyadaki birçok ajansla ortak toplantılar yapılarak işbirliği çalışmaları yürütülmektedir. Amerika, İngiltere, Almanya, Fransa, Ortadoğu, Malezya ve Kore gibi ülkelerle bağlantılar kurulmaktadır. Buradaki amaç; dünyadaki ajansların kalite süreçleri ile Ülkemizdeki süreçlerin kolayca konuşabilmelerini ve birbirlerine adapte olabilmelerini sağlamaktır. Uluslararası kuruluşlarla yenilik sürecini ve dış kalite ajanslarıyla ilişkileri devam ettirerek dünyanın her yeriyle konuşan, basit, kullanışlı ve evrensel bir sistem kurulması planlanmaktadır.
YÖKAK, “The European Association for Quality Assurance in Higher Education”na (ENQA) afiliye üye olmuş, tam üyelik çalışmalarını da yürütmektedir. Bununla beraber YÖKAK’a gelen yurtiçi ve yurtdışı akreditasyon kuruluşlarının tescil ve tanınma başvuruları ile ilgili süreçler de devam etmektedir. Bu kapsamda YÖKAK, ülkemizde faaliyet gösteren 11 ulusal akreditasyon ajansını yetkilendirmiş, 3 uluslararası ajansı ise tanımıştır.
Kalite Üniversitelerin Sorumluluğundadır
Mezunlarını yenidünyanın gerektirdiği yetkinliklerle donatan üniversitelere ihtiyaç bulunmaktadır. YÖKAK, üniversitelerin global ve dünyanın her yerinde ayakları üstünde durabilecek mezunlar yetiştirmesi, Ar-Ge sayılarını nitelikli bir şekilde arttırması ve bilişim destekli yönetim sistemleri oluşturmaları için geri bildirim vermektedir. Üniversiteler öğrencilerine kendi alanlarının dışında farklı bilgi ve beceriler kazandırmalıdır. Bununla birlikte mevcut dersler ve ders verme şekilleri değiştirilmeli, sanat, beşeri bilimler, dil sanatları, drama ve yeni medya gibi insanın kendini geliştirebileceği yeni dersler eklenmeli, bunlara uygun öğrenme ortamları oluşturulmalıdır. Bunun için üniversiteler “öğrenme mükemmellik merkezleri' kurmaları adına teşvik edilmektedir.
Kalite üniversitelerin sorumluluğundadır. Bu nedenle üniversitelerin kendi kalite süreçlerini yönetebilmeleri için önce sistem kurmaları gerekmektedir.
Prof. Dr. Muzaffer Elmas
Yükseköğretim Kalite Kurulu Başkanı
