Kızımın derslerine yardımcı olmak adına, eşimin payına sayısal dersler düşerken benimkine de sözel taraf düştü. Eşim mutlu, ben mutlu.
Mesela dün Sosyal Bilgiler dersine çalıştık. Bilip de unuttuğum ya da "Vay be Kavimler göçü nelere kadirmiş." dediğim nice tadımlık bilgiden yine tattım. Üstelik bu kez merakla okuduğum için öyle çok kolay da unutacağımı sanmıyorum. Konumuz, eski Türkler ve İslam devletinin Abbasiler'e kadar olan kısmını içeriyordu.
Tarihte bilinen ilk Türk devleti Asya Hun Devleti’dir. Bilinen ilk hükümdarının Teoman olduğu, en önemli hükümdarının ise Metehan olduğunu öğrendim. Metehan da Metehan'mış mübarek! Çin Seddini aşarak Çin'i vergiye bağlamış.
Bir Kavimler Göçü var ki, sorma gitsin. Kavimler Göçü'nün nedenlerini ve sonuçlarını ilk defa duyuyormuşumcasına çok ilgimi çekti. Eminim içinizden, "Sahi, Kavimler Göçü neydi ve sonuçları neydi? Bi’ zahmet söylese de bilsek." dediğinizi işitir gibiyim. Aman efendim, zahmet ne demek, hemen söylüyorum. Asya Hun Devleti yıkılınca, Asya'nın batısındaki Hunlar, daha da batıya doğru hareket ediyorlar. O sırada Hazar Denizi ve Aral Gölü arasında yaşayanların topraklarını işgal ediyorlar. Bu işgal sırasında önlerinde engel kalmayınca hızlarını alamayıp tekrar batıya doğru hareket ediyorlar. (Ne batıymış mübarek. Git git bitmiyor.) Hunların geldiğini gören diğer kavimler de daha batıya göç ediyor. Sizin anlayacağınız atı alan batıya göçüyor. Ne enteresandır ki batıya göç, bugün bile yaşadığımız en önemli konulardan biri. Neyse konumuza dönecek olursak, işte bu hadiseye Kavimler Göçü deniyor. "E ne var bunda?" diyecek olanlara Kavimler Göçü'nün sonuçlarını sıralayayım da ne kadar önemli bir hadise olduğunu hepimiz görelim.
Kavimler Göçünün sonunda o büyük Roma İmparatorluğu Batı ve Doğu Roma İmparatorluğu olarak ikiye ayrılıyor. Avrupa'nın etnik kökeni değişiyor, yeni milletler oluşuyor. Bugünkü Avrupa milletlerinin temeli atılıyor. Zaman konusunda da çok önemli bir şey oluyor. Koskoca İlkçağ sona ererken Avrupa için gayet karanlık bir dönem olan Ortaçağ başlıyor. Avrupa'da derebeylik rejimi başlıyor. Türkler Avrupa'da bir devlet kuruyor.
Aklımda kalanlar bunlar. Gördüğünüz gibi az şey yaşanmamış Kavimler Göçünden sonra.
Bir diğer konu da Köktürkler. Bizim zamanımızda Türk adını ilk kullanan devlet Göktürk olarak bilinirken sonralarda Köktürk olarak üstelik bir değil iki Köktürk devleti olarak varlığını sürdürmüş.
Her ne hikmetse Uygurlar'ı pek unutmamışım. Uygurlar'a kadar konargöçer takıldığımız mavi gezegenimizde, yorulmuş olacağız ki, “Az biraz dinlenelim yahu!” diyerek yerleşik hayata geçilmiş. Uygarlık da o zaman başlamış. Zaten bilenler bilir “uygar” kelimesinin Uygurlardan geldiğini. Maniheizm denen ışık dinine inandıkları için savaşmayı ve et yemeyi de reddetiklerinden mütevellit, tarıma geçmişler.
Bu yazı oldukça uzun olacağa benziyor. En iyisi, bunu bir seri haline getireyim de, İslam devletinin kuruluş yıllarını da sonraki yazıda paylaşayım. Orada da neler olmuş neler. Ne savaşlar, ne entrikalar!
Ders kitabına sabah bir göz attım da, müslümanlığı ilk kabul eden Karahanlılar var sırada. Hepimizin, kendi doğum tarihimizi unutsak bile unutması namümkün olan bir tarih var: 1040. Meşhur Dandanakan Savaşı. İşte bu savaşı da içine alan Gazneliler döneminden de bahsedeceğim. Şimdilik bu kadar. Ben gideyim de şu yazıya okkalı bir başlık bulayım.
