İlhan Berk Kimdir ?
1916 Yılında Manisa’da doğmuş, ilk ve ortaokulu doğduğu kentte bitirmiştir. Daha sonra Balıkesir Necatibey İlköğretim Okulu’ndan mezun olmuş, Espiye’de iki yıl ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’ne girmiştir. Enstitü’nün Fransızca bölümünü bitiren (1944) Berk, Zonguldak, Samsun ve Kırşehir ortaokul ve liselerinde Fransızca öğretmenliği yapmıştır (1945-1955). Daha sonra Ankara’da T.C. Ziraat Bankası’nın Yayın Bürosu’na çevirmen olarak girmiş (1956), onüç yıl burada çalıştıktan sonra emekli olmuştur(1969). İlhan Berk, bu tarihten sonra kendini tümüyle yazmaya vermiş, bir anlatı kitabı dışında, yalnız şiir ve şiire ilişkin yazılar yazmıştır.
İlhan Berk, modern dünya şiirinin iki büyük şairi sayılan Arthur Rimbaud ve Ezra Pound’un kimi şiirlerini de çevirerek kitaplaştırmıştır. Kül adlı kitabıyla 1979 yılında Türk Dil Kurumu ve İstanbul kitabı ile de 1980 yılında Behçet Necatigil Şiir Ödüllerini kazanmıştır. İlhan Berk 1983’te Deniz Eskisi adlı kitabıyla ,Yedi Tepe şiir Armağını’nın 1988’de de Güzel Irmak adlı kitabıyla Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü (F. Edgü ile) almıştır.
Yazın Yaşamı
İlhan, Berk, ilk şiirlerini Manisa Halkevi’nin dergisi Uyanış’ta yayımlamıştır (1935). Berk, 19 yaşındayken Güneşi Yakanların Selâmı adıyla kitaplaştırdığı bu şiirlerinde “hece vezni” kullanmakta ve o dönemin şiir anlayışına özgü bir karamsarlık taşımaktadır. “Sonsuzluk”, “kızıl”, “hulya”, “ateş” en sevdiği sözcükler olarak görünmektedir. Sembolist şiirden esinlenilmiş izlenimi veren imgeler yapmayı sevmektedir: “Bir karanlık gecenin masmavi seherinde / Kızıl başörtünle gül yüzlü bahçede görün”. Dil anlayışı da henüz döneminden kopamamıştır ki, bunu da 19 yaşındaki bir şair adayı için doğal karşılamak gerekmektedir: “Kıpkızıl hulyalı bir renge yükselmeden gün / Bir devrin neşesini taşımakta yüzün”. Berk’in ilk kitabına adını veren şiirinin son kıtası da şöyledir: “Neler, neler beklenmez nihayetsiz bir yerden / Güneşi içelim mor şafaklar gecesinden / Selâm! Sonsuzlukalra, hasret gönüllerden / Selâm, güneşe, göğü yakanlar bahçesinden!”.
İlhan Berk, daha sonra 1940’lara doğru Yeni Edebiyat anlayışı içinde yer almış, Servet-i Fünun (Uyanış), Ses, Yığın, Yeryüzü, Kaynak gibi dergilerde yazmıştır. Türk şiirinin en deneyci şairlerinden biri olan İlhan Berk, durmadan yatak değiştirerek, ama bazı sorunsallara hep bağlı kalarak şiirini günümüze kadar eskitmeden getirmeyi başarmıştır.
Yapıtları:
Şiir:
Güneşi Yakanların Selâmı (1935), İstanbul (1947), Günaydın Yeryüzü (1952), Türkiye Şarkısı (1953), Köroğlu (1955), Galile Denizi (1958), Çivi Yazısı (1960), Otağ (1961), Mısırkalyoniğne (1962), Aşıkane (1968), Şenlikname (1972), Taş Baskısı (1975), Atlas (1975), Kül (1978), İstanbul Kitabı (1979), Kitaplar Kitabı (1981- Seçilmiş Şiirler), Deniz Eskisi (1982- Şiirin Gizli Tarihi’ni de içererek), Delta ve Çocuk (1984), Galata (1985), Güzel Irmak (1988- Şairin Kanı’nı da içererek), Pera (1990), Anlatı: Uzun Bir Adam (1982),
Öteki yapıtları:
Başlangıcından Bugüne Beyit Mısra Antolojisi (1960), Aşk Elçisi (1965-antoloji), A. Rimbaud : Seçme Şiirler (1962), Dünya Edebiyatında Aşk Şiirleri (1968), Dünya Şiiri (1969), Şifalı Otlar Kitabı (1982), El Yazılarına Vuruyor Güneş (1983), E. Pound : Seçme Kantolar (1983), Şairin Toprağı (1992).
TARİHTE BUGÜN YAŞANAN DİĞER GELİŞMELER:
Olaylar
1521 - Osmanlı ordusu, Belgrad'ı fethetti.
1789 - William Herschel, Satürn'ün yeni ay'ını keşfetti.
1845 - Scientific American dergisinin ilk sayısı yayımlandı.
1898 - Caleb Bradham, ürettiği karbonatlı içeceğin adını "Pepsi-Cola" olarak değiştirdi.
1907 - UPS, James E. Casey tarafından Seattle, Washington'da kuruldu.
1916 - Almanya, Romanya'ya savaş ilan etti.
1916 - İtalya, Almanya'ya savaş ilan etti.
1924 - Gürcistan'da muhalefet SSCB'ye karşı isyan başlattı.
1934 - Üsküdar-Kadıköy tramvay hattının ilk denemesi yapıldı.
1952 - Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğü kuruldu.
1954 - Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Savarona yatı ile Yugoslavya'ya gitti.
1963 - Washington, D.C.'de 200.000 kişinin katıldığı insan hakları yürüyüşünde Martin Luther King, Jr., ünlü I have a dream konuşmasını yaptı.
1964 - Ankara'da 20 bin genç ABD Büyükelçiliği'ne yürüdü, Yunanistan Büyükelçiliği taşlandı.
1974 - Keban Barajı ve Hidroelektrik Santralinde elektrik üretilmeye başlandı.
1979 - Nesrin Olgun, Manş Denizi'ni yüzerek geçen ilk Türk kızı oldu.
1987 - Yapımı 20 yılda tamamlanan Kocatepe Camii, Başbakan Turgut Özal tarafından açıldı.
1988 - Almanya'daki Ramstein hava üssünde yapılan havacılık gösterileri sırasında, İtalya Hava Kuvvetleri gösteri takımının üç uçağı havada çarpışarak seyircilerin üzerine düştü; 75 kişi öldü, 346 kişi yaralandı.
1990 - Irak, Kuveyt'i yeni bölgesi ilan etti.
1990 - Illinois'te kasırga: 28 kişi öldü.
1991 - Ukrayna, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.
1991 - Mikhail Gorbachev, Sovyet Komünist Partisi sekreterliğinden istifa etti.
1995 - Markale Katliamı: 37 kişi öldü, 90 kişi de yaralandı. Bu olay, NATO askeri müdahalesine gerekçe oldu.
1996 - Prens Charles ile Prenses Diana boşandılar.
1999 - 23 Nisan 1999'dan önce işlenmiş suçları kapsayan af yasa tasarısı, TBMM'de kabul edildi.
2001 - Üzeyir Garih'in öldürülmesiyle ilgili aranan İstanbul Hasdal Mekanize Alay Komutanlığı'nda askerliğini yapan er Yener Yermez firar etti.
2003 - Turquality Projesinin hukuki alt yapısını oluşturulmak üzere Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu'nun 2003/3 sayılı "Türk Ürünlerinin Yurt Dışında Markalaşması ve Türk Malı İmajının Oluşturulmasına ilişkin Tebliğ"i yürürlüğe girmiştir.
2006 - PKK bağlantılı bir örgütün üstlendiği uzaktan kumandalı bombalı saldırı sonucu, Antalya'da İlter Avşar (18), İmran Arık (20) ve Baki Baykurt adlı kişiler yaşamını yitirdi.
Doğumlar
1749 - Johann Wolfgang von Goethe, Alman şair ve oyun yazarı (ö. 1832)
1801 - Antoine Augustin Cournot, Fransız matematikçi (ö. 1877)
1899 - Andrey Platonov, Rus yazar (ö. 1951)
1910 - Tjalling Koopmans, Hollandalı ekonomist (ö. 1985)
1916 - Jack Vance, ABD'li yazar (ö. 2013)
1943 - Uğur Dündar, gazeteci ve televizyoncu
1960 - Romerito, Paraguaylı eski futbolcu
1962 - David Fincher, ABD'li yönetmen
1965 - Shania Twain, Kanadalı şarkıcı
1968 - Billy Boyd, İskoç aktör
1969 - Jack Black, ABD'li oyuncu ve müzisyen
1971 - Todd Eldredge, ABD'li buz patenci
1974 - Halil Altınköprü, Türk Müzisyen
1976 - Cornel Frăsineanu, Romanyalı futbolcu.
1979 - Leonardo Andres Iglesias, Arjantinli futbolcu
1981 - Agata Wróbel, Polonyalı halterci
1982 - LeAnn Rimes, ABD'li şarkıcı
1982 - Thiago Motta, Brezilyalı futbolcu
1986 - Armie Hammer, ABD'li oyuncu
1987 - Seray Altay, Türk voleybolcu
1990 - Bojan Krkić, İspanyol futbolcu
Ölümler
388 - Magnus Maximus, Roma imparatoru (d. 335)
430 - Augustine of Hippo, Kuzey Afrikalı teolog (d. 354)
1645 - Hugo Grotius, Hollandalı filozof, yazar (d. 1583)
1903 - Frederick Law Olmsted, ABD'li mimar (d. 1822)
1943 - III. Boris, Bulgaristan çarı (d. 1894)
1978 - Robert Shaw, İngiliz aktör, yazar (d. 1927)
1985 - Ruth Gordon, ABD'li aktris (D. 1896)
1987 - John Huston, ABD'li yönetmen (d. 1906)
1993 - Edward Palmer Thompson, İngiliz tarihçi (d. 1924)
1993 - Oben Güney, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1937)
1999 - Turgut Sunalp, Türk asker ve siyasetçi (d. 1917)
2007 - Antonio Puerta, İspanyol futbolcu (d. 1984)
2008 - İlhan Berk, Türk şair (d. 1918)
