Beyin dolaşımının, beyne az kan gitmesi nedeniyle kısa süreli bozulmasına bağlı olarak gelişen geçici bilinç kaybı “bayılma” olarak tanımlanıyor. Toplumda görülme oranı %3 olan bayılmaların bir bölümü epilepsi nöbetlerine bağlı bir bölümü de özellikle ileri yaşlarda kalpteki elektrik sistemi arızaları nedeniyle yavaş atım ya da bazı hızlı atım şeklindeki ritim bozukluklarına bağlı olarak ortaya çıkıyor. Ancak özellikle gençlerde görülen refleks bayılmalar en sık olanları olarak biliniyor ve ayrı bir grupta değerlendiriliyor.
Kan basıncının ve beyin dolaşımının sağlanmasından sorumlu olan refleks mekanizmaların geçici olarak bozulmasının tıp dilinde “vazo vagal senkop“ olarak bilinen bayılmalara neden olduğu düşünülüyor. En sık vazo vagal senkop nedenleri ayakta uzun süre kalma, kalabalık ortam, sıcaklık, ağrı veya heyecan olarak öne çıkıyor. Ayrıca işeme, dışkılama, öksürük ve gülme gibi durumsal nedenler de bazen bayılmalara neden olabiliyor. Ancak özellikle gençlerde sık görülen ve ‘’vazo vagal senkop’’ olarak adlandırılan refleks bayılmaların dikkatle değerlendirilmesi ve uygun tedavi için altta yatan sebebin mutlaka doğru tespit edilmesi gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Oto, Cardio Memory’24 bilimsel toplantısında 'vazo vagal senkop’ ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Epilepsi hastası sanılan, gereksiz yere ilaç kullanan çok sayıda kişi var
‘’Kan basıncının ve beyin dolaşımının sağlanmasından sorumlu olan refleks mekanizmaların geçici olarak bozulmasının tıp dilinde “vazo vagal senkop“ olarak tanımlanan bayılmalara neden olduğu düşünülmektedir’’ diyen Prof. Dr. Ali Oto nedeni bilinmeyen bayılmalarla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
‘’Hasta, kalbinde herhangi bir yapısal bozukluğu olmamasına, beyin ya da sinir sistemi problemleri yaşamamasına rağmen idrar yaparken, gülerken, öksürürken, kan gördüğünde, kötü haber aldığında ya da çok fazla ayakta durduğunda aniden bayılabilir. Özellikle resmi törenlerde sıkça rastlanan bayılmalar bu durumun örnekleri arasındadır. Mevcut tabloda kan bacaklarda göllenir, beyne kan akımı azalır ve kan basıncı ani biçimde düşer. Kabaca kalbin sinirleri ile ilgili dengesizlik ve buna bağlı refleks uyumsuzluk gelişir, hasta aniden yere yığılır. Kan basıncı düzelip, kalp hızı normale dönünce ise hızla düzelir, bilinci tamamen eski haline döner.’’
Bu tür bayılmalara daha çok genç bireylerde rastlandığını söyleyen Prof. Dr. Oto, bayılmanın altta yatan pek çok sebebe bağlı olabileceğinin altını çizerek, burada önemli olanın hastanın alanında uzman kardiyologlar tarafından değerlendirilerek doğru tanı alması olduğunu belirtti. Çok sayıda hastanın yanlış tanı nedeniyle ömür boyu gereksiz ilaç kullanımına maruz kalabildiğini ve epilepsi hastası sanıldığını vurguladı.
Hastaya eğik masa testiyle ‘’Vazovagal Senkop’’ tanısı konuluyor
Prof. Dr. Ali Oto Cardio Memory’24 bilimsel toplantısında kardiyolojik ve nörolojik değerlendirmelerinde bir bulguya rastlanamayan ve ‘’vazo vagal senkop’’ türü bayılmalar kapsamında değerlendirilen hastalara eğik masa testiyle tanı konulduğunu söyledi. Tıp dilinde ''head up tilt’’ ya da ‘’tilt table’’ testi olarak da adlandırılan test ile hastanın 45 derece eğimli masaya yatırıldığını, bir süre bu pozisyonda tutulup, ara ara ilaç verilerek bayılmasının kontrollü biçimde tetiklendiğini belirtti. ‘’Özel protokollerle yapılan bu test, refleks bayılmaların hem tanısında hem de tedavisinin belirlenmesinde oldukça önemli bilgiler vermektedir’’ dedi.
İlaçla tedavi edilemeyen vakalar için ‘’Kardiyonöral Ablasyon’’ devreye giriyor
Refleks bayılmaların tedavisinde yakın zamana dek bazı genel destekleyici önerilerle (susuz kalmama, uzun süre ayakta kalmama, kompresyon çorapları vb.) bazı ilaçların ve egzersizlerin önerildiğini söyleyen Prof. Dr. Oto, ancak buna rağmen düzelemeyen ve bayılması devam eden hastalar olduğunu ve bu grup hastaların tedavisinde ise son birkaç yıldır yeni bir yöntemin başarıyla uygulandığını aktararak, şöyle devam etti:
‘’Kardiyonöral Ablasyon adı verilen bu yöntem sayesinde kalbe gelen sinir uçlarının toplandığı bölgelere radyofrekans enerjisi verilerek kalpteki sinir sistemi dengesizliği ortadan kaldırılır, böylece bayılmalar kontrol altına alınır. Lokal anestezi ile kasıktan girilerek, herhangi bir operasyona gerek kalmadan günübirlik işlem olarak yapılan bu yöntemle hastalar aynı gün normal hayatlarına geri dönebilirler. Seçilmiş hastalarda uygulanan ve başarılı olan ‘’kardiyonöral ablasyon’’ bayılma tedavisinde yeni bir çığır açmıştır.’’
