Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Dr. Fatma Betül Sayan Kaya’nın Dünya Engelliler Günü’nde açıkladığı 2016- 2019 yıllarını kapsayan ‘Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylere Yönelik Ulusal Eylem Planı’nda altı öncelikli alan belirlendi.
Tanıtım ve farkındalık
Otizmi olan bireylerin diğer bireylerle eşit haklara sahip olduğu bilincinin geliştirilmesi ve duyarlılığın oluşturulması için kamu spotu ve kısa filmler hazırlanacak, bunların zorunlu yayınına ilişkin düzenlemeler yapılacak.
Başta kamu kurumları, üniversiteler ve yerel yönetimlerde görev yapan personel olmak üzere anne-çocuk takibi yapılan aile sağlığı merkezlerinde görev yapanlar, örgün eğitim kurumlarında ve kaynaştırma sınıflarında görev yapan öğretmenler, yöneticiler ile öğrenciler ve aileleri, sağlık personeli ile kreş ve gündüz bakımevlerinde görev yapan personele yönelik seminer, sempozyum, kongre, hizmet içi eğitim vb. etkinlikler düzenlenecek.
Erken tanı ve tedavi
Otizmle ilgili tarama ve izleme çalışmaları zorunlu hale getirilecek. Otizm tanı, tedavi ve araştırma merkezlerinin sayı ve kapasiteleri artırılacak.
Ailelere destek
Otizmli çocuğu olan ailelerin çocuklarının takibi, bakımı ve sağlığı konusunda bilgilendirilmesine yönelik olarak birinci basamak sağlık kuruluşlarında “Aile Destek Birimleri” kurulacak. Rehberlik ve araştırma merkezleri ile tüm özel eğitim kurumlarında ailelere yönelik eğitsel rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin niteliği artırılacak.
Nasıl bir eğitim?
Otizmi olan bireylerin özelliklerine ve gereksinimlerine özgü eğitim programları geliştirilecek ve uygulanacak.
Kaynaştırma yoluyla eğitim gören otizmli öğrencilere gereksinimlerine uygun destek hizmetleri ile bu uygulamaların başarılı yürütülebilmesi için makul uyarlamalar ve eğitim ortamları düzenlemeleri yapılacak. Otizmli çocukların eğitimini sağlamaya yönelik olarak erken çocukluk dönemi eğitimcisi yetiştirilecek.
Otizmli öğrencilere yönelik sınıf geçme ve genel değerlendirme sistemi kaynaştırma uygulamalarına uygun olarak yürütülecek, bu konuda alternatif değerlendirme sistemleri hayata geçirilecek.
Otizmi olan öğrencilere yönelik eğitim hizmetlerinde pozitif ayrımcılık uygulamasının hayata geçirilmesi için sınıf geçme ve genel değerlendirme sistemi kaynaştırma uygulamalarına uygun olarak yürütülecek ve müfredata dayalı değerlendirme, portfolyo değerlendirme gibi alternatif değerlendirme sistemleri uygulanacak.
Otizmli öğrencilerden uygun olanların güzel sanatlar ve spor liselerinde kaynaştırma uygulamasından yararlanması sağlanacak, yetenek sınavları, otizmli bireylerin özelliklerine uygun hale getirilecek ve bu okulların müfredatları geliştirilecek.
Çeşitli sanat ve spor dallarında yetenekli olan ve yükseköğrenim görebilecek otizmli bireylerin yükseköğrenim kurumlarına kabulü konusunda tabi oldukları değerlendirme sistemine ilişkin yasal düzenlemeler yapılacak.
Çalışma hayatı
Otizmli bireylerin çalışabilecekleri korumalı işyeri kurulması için işverenlere verilecek teknik desteğe ilişkin olarak ikincil mevzuat çalışmaları tamamlanacak. İŞKUR bünyesinde istihdam edilen “iş ve meslek danışmanları”nın kuruma kayıtlı iş arayan otizmli bireylere sistemli olarak yardımcı olunması sağlanacak.
Erken emeklilik hakkı
Otizmli bireyler için gündüzlü ve kısa süreli bakım ve rehabilitasyon hizmetleri geliştirilecek ve yaygınlaştırılacak. Otizmli bireylerden evde bakılan ve ihtiyaç duyanlara günlük ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için evlerinde temizlik, otizmi olan ve sürekli bakıma muhtaç çocuğu olan anne veya baba ile bakmakla yükümlü olan kişilerin erken emeklilikten yararlandırılması sağlanacak.
Figen Atalay / Cumhuriyet
