ÖSYM'nin yapacağı sınavlara 5 milyon adayın girmesi beklenirken; Milli Eğitim Bakanlığı'nın yapacağı sınavlara 4,7 milyon adayın gireceği tahmin ediliyor. İçişleri Bakanlığı'nın yapacağı özel güvenlik sınavına ise 200 bin kişinin gireceği öngörülüyor. Sadece bu üç kurumun sınavlarına katılacak adayların toplamı 9,9 milyonu buluyor. Dolayısıyla 2010 yılında, Türkiye'de yaşayan her 7 kişiden en az birinin sınava gireceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Değer yandan sınavlara giren aday sayısı arttıkça bu işin ekonomisi de büyüyor. Sınav ekonomisini sürükleyen YGS-LYS (ÖSS), KPSS, Sbs, ehliyet, özel güvenlik sınavı için Türkiye'de dönen paranın 4 milyar TL olduğu hesaplanıyor. Türkiye'de sınavlar için önemli bir kaynağın sarf edildiğine dikkat çeken İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, özetle şu değerlendirmeyi yaptı:
"Eğitim sisteminin bunca sorunu varken, YGS ve Sbs yarışında bu kadar çok kaynağın sarf edilmesi gerçekten üzücüdür. İlköğretimde 6'ıncı sınıftan itibaren öğrencilerin merkezi sınavla tanışıp, milyonlarca kişinin katıldığı yarışlara girmesi, hem aileleri hem de öğrencileri olumsuz etkilemektedir. Türkiye'de başarıyı elde etmek bu kadar zor olmamalı. Eğitim sisteminin ihtiyaçlara uygun olarak planlanmasında büyük yarar var. Türkiye'de mesleki ve teknik eğitime, kalifiye eleman yetiştirilmesine daha çok önem verilmelidir. Bugün, dört yıllık fakülte bitirenler bile bu eğitimden sonra yıllarını yeni sınavlara hazırlanmakla geçiriyor. Yeteneklerimizi sürekli ve sadece sınamak yerine geliştirmeye odaklanmalıyız."
İSMMMO'nun ilgili kurumların verilerini esas alarak hazırladığı 'Hayatımız Sınav' araştırmasında ulaştığı bulgular şöyle:
EN BÜYÜK 5 SINAVIN EKONOMİSİ
Sınav Ekonomik büyüklüğü
ÖSS dershane 1,5 milyar TL
ÖSS kayıt dışı dershane 45 milyon TL
ÖSS özel ders 300 milyon TL
ÖSS kitap 200 milyon TL
KPSS dershane 100 milyon TL
Sbs dershane 1,2 milyar TL
Sürücü kursu ve harçlar 640 milyon TL
Özel güvenlik 110 milyon TL
ÖSYM PARA BASIYOR
Türkiye’de sınav tekeli olan ÖSYM, ekonomik açıdan tam anlamıyla bir anonim şirket haline geldi. Yılda ortalama 40’a yakın sınav yapıyor. Bu sınavlara giren sayısı ise 4 milyonu buluyor. İşte bu devasa kitlenin harcamaları her yıl devasa bir ekonomi de yaratıyor. Türkiye’de tüm sınavların yarattığı ekonomik cironun 5 milyar lirayı bulduğu tahmin ediliyor. Bunun üçte ikisini ise ÖSYM’nin faaliyetleri oluşturuyor.
ÖSYM’nin açtığı sınavların giriş ücreti 20 liradan başlayıp 150 liraya çıkıyor. Kurumun bir yıllık sınav harcaması 90 milyon lira civarında. Bunun ağırlıklı kısmını üniversite sınavı oluşturuyor. Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) için harcanan para 38.5 milyon lira. İkinci sırada 23.1 milyon lira ile Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) geliyor. Bu gider rakamlarına karşın ÖSYM’nin başvuru ücretleri üzerinden kasasına giren miktar ise harcamaların neredeyse iki katı. Örneğin; son YGS sınavından kurum 60 milyon liraya yakın bir gelir elde etti. Tüm yıl boyunca sınav geliri 200 milyon liraya ulaşıyor.
Bu sınav ekonomisi çevresinde dershanesinden kitapçısına, özel ders verenlerden okulların açtığı kurslara kadar oldukça büyük iş hacmi yaratıyor. Nitekim ÖSYM’nin doğrudan kalkındırdığı en önemli şirket, kurumun yegâne tedarikçisi Bilkent Holding bünyesindeki Meteksan. 2011’deki YGS ihalesini 3.4 milyon liraya alan da Meteksan.
Soruları da sattı
Şifre skandalı ile gündeme gelen son YGS’de ÖSYM yeni bir gelir kapısı daha açtı. Sorular ve yanıtlar 100 bin lira bedelle ilk kez bu yıl sınavdan sonra satıldı. Aynı uygulama LYS için de yapıldı. Onun rayici de 100 bin lira olarak belirlendi. Üstelik ÖSYM ikisini birden almak isteyene 50 bin liralık indirim yaptı.
