Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK), "2021 yılı Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması", yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgın etkisinin sürdüğü 29 Mart-21 Mayıs'ta Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması kapsamında 6-15 yaş grubundaki çocuklara uygulandı.
Çocukların kullandığı bilişim teknolojileri hakkında veri derlemek amacıyla ilk kez 2013'te 6-15 yaş grubundaki çocuklara bilişim teknolojileri kullanımı, kullanım sıklıkları ve kullanım amaçları soruldu. Araştırma, çocukların bilgisayar, internet, cep telefonu, dijital oyunlar ve sosyal medya kullanımları konusundaki değişimi izleyebilmek amacıyla bu yıl tekrarlandı.
Araştırmaya göre, internet kullanımı, 6-15 yaş grubundaki çocuklar için 2013'te yüzde 50,8 iken 2021'de yüzde 82,7 oldu. Düzenli internet kullanan erkek çocukların oranının 2013'te yüzde 92,8 iken 2021'de yüzde 98,9'a, kız çocukların oranının ise yüzde 90,7’den yüzde 98,4'e çıktığı görüldü.
Çocukların internet aracılığıyla yürüttüğü faaliyetlerde, çevrim içi derse katılma yüzde 86,2 ile ilk sırayı alırken, bunu yüzde 83,6 ile ödev veya öğrenme amacıyla internete başvurma, yüzde 66,1 ile oyun oynama veya oyun indirme, yüzde 61 ile paylaşım sitelerinden video izleme, yüzde 55,5 ile internet üzerinden sesli veya görüntülü arama yapma izledi.
Çocukların internette en az yürüttüğü faaliyet ise yüzde 9,1 ile internet üzerinden alışveriş yapmak oldu. Düzenli internet kullanan çocukların yüzde 31,3'ü interneti sosyal medya için kullandığını belirtti. Çocuklar, sosyal medyayı hafta içi günde ortalama 2 saat 54 dakika, hafta sonu günde ortalama 2 saat 44 dakika kullandı.
Çocukların yüzde 64,4'ü cep telefonu/akıllı telefon kullandı
Cep telefonu/akıllı telefon kullandığını belirten 6-15 yaş grubundaki çocukların oranı, 2021'de yüzde 64,4 oldu. Cep telefonu/akıllı telefon kullanma oranı, erkek çocukları için yüzde 65,7, kız çocukları için yüzde 63 oldu.
Düzenli cep telefonu/akıllı telefon kullanan çocukların telefonu kullanım amaçları incelendiğinde 6-15 yaş grubundaki çocukların en fazla yüzde 77,7 ile çevrim içi derse katılma amacı ile cep telefonu/akıllı telefon kullandıkları görüldü. Bunu, yüzde 77,4 ile ders çalışma, ödev/sunum hazırlama, yüzde 68,7 ile görüntülü veya görüntüsüz konuşma ve yüzde 66,9 ile çevrim içi/çevrim dışı oyun oynama amaçları takip etti.
Söz konusu çocukların yüzde 32,3'ü cep telefonu/akıllı telefonunu en az 30 dakikada bir kontrol ettiğini belirtti. Bu oran, erkek çocuklarında yüzde 32,8 iken kız çocuklarında yüzde 31,7 oldu.
Düzenli cep telefonu/akıllı telefon kullanıp en az 30 dakikada bir telefonunu kontrol eden, uyumadan önce en son ve uyandıktan sonra ilk yaptığı şey telefonunu kontrol etmek olan, televizyon izlerken ve başkalarıyla yemek yerken dahi telefon kullanan çocukların oranı yüzde 3,7 iken bunlardan en az birini yapan çocukların oranı yüzde 52,4 oldu.
Çocukların yüzde 55,6'sı bilgisayar kullandı
Araştırmada, çocukların yüzde 55,6'sının bilgisayar (masaüstü, dizüstü ve tablet) kullandığı tespit edildi. Bilgisayar kullanan çocukların oranı 2013'te yüzde 60,5'ti. 2021'de 6-10 yaş grubundaki çocukların yüzde 53,4'ü, 11-15 yaş grubundaki çocukların yüzde 57,8'i bilgisayar kullandı.
6-15 yaş grubundaki çocukların en fazla yüzde 57,2 ile tablet bilgisayar kullandığı görüldü. Tablet bilgisayar kullanan çocukların oranı 2013'te yüzde 7,3'tü. Dizüstü bilgisayar (laptop ve netbook gibi) kullanan çocukların oranı 2013'te yüzde 34,4 iken 2021'de yüzde 47,4, masaüstü bilgisayar kullanan çocukların oranı ise 2013'te yüzde 76,6 iken bu yıl yüzde 27,2 oldu.
Sadece kendi kullanımında bilgisayarı olan çocukların oranı 2013'te yüzde 24,4 iken 2021'de yüzde 46,3, cep/akıllı telefonu olan çocukların oranı ise 2013'te yüzde 13,1 iken bu yıl yüzde 39 oldu.
Dijital oyun oynama süresi erkek çocuklarda daha fazla
Çocukların yüzde 36'sı dijital oyun oynarken bu oran 6-10 yaş grubundaki çocuklarda yüzde 32,7, 11-15 yaş grubundaki çocuklarda ise yüzde 39,4 olarak kaydedildi. Dijital oyun oynama oranı cinsiyete ve yaş grubuna göre incelendiğinde, 6-15 yaş grubundaki erkek çocukların dijital oyun oynama oranı yüzde 46,1 iken kız çocuklarının dijital oyun oynama oranı yüzde 25,4 olarak hesaplandı. Bu oran, 6-10 yaş erkek çocuklarda yüzde 38,7, kız çocuklarda yüzde 26,4, 11-15 yaş erkek çocuklarda yüzde 53,7, kız çocuklarda yüzde 24,4 oldu.
Dijital oyun oynadığını belirten 6-15 yaş grubundaki çocukların yüzde 94,7'si hemen her gün veya haftada en az bir defa olmak üzere düzenli olarak dijital oyun oynadığını belirtti. Erkek çocuklarının hafta içi günde ortalama 3 saat 2 dakika, kız çocuklarının 2 saat 18 dakika, hafta sonu ise erkek çocuklarının 2 saat 59 dakika, kız çocuklarının 2 saat 11 dakika dijital oyun oynadığını hesaplandı.
6-15 yaş grubundaki çocukların ise yüzde 54,3'ü savaş oyunlarını oynadığını kaydetti. Bunu yüzde 52 ile macera/aksiyon, yüzde 41,8 ile strateji, yüzde 27,5 ile simülasyon ve yüzde 26,5 ile spor oyunları izledi. Rol yapma yüzde 19,1 ile en az oynanan oyun türü oldu.
Bu çocukların dijital oyunlarla ilgili kişisel düşünceleri sorulduğunda, yüzde 58,4'ünün ebeveynlerinin kendisi hakkında çok fazla oyun oynadığını düşündüklerini söyledi. Bu çocukların yüzde 47,3'ü planladığı süreden daha fazla oyun oynadığını, yüzde 42,6'sı fazla oyun oynamanın sorumluluklarını aksatmaya neden olduğunu, yüzde 42,3'ü oyun oynamak için çok fazla zaman harcadığını ve yüzde 28'i dijital oyun oynamadığı zaman kendisini huzursuz ve mutsuz hissettiğini ifade etti.
Çocuklara, bilgisayar, cep telefonu/akıllı telefon, internet ve sosyal medya kullanımı, dijital oyun oynama, TV izleme gibi faaliyetler için ekran başında geçirdikleri sürenin neden olduğu durumlar sorulduğunda, 6-15 yaş grubundaki çocukların yüzde 35,9'u ekran başında daha fazla zaman geçirdiği için daha az kitap okuduğunu belirtti.
Bunu sırasıyla yüzde 33,5 ile daha az ders çalışmak, yüzde 27,7 ailesi ile daha az vakit geçirmek, yüzde 25,4 ile arkadaşlarıyla yüz yüze daha az görüşüp daha az oyun oynamak ve yüzde 17,2 ile daha az uyumak takip etti.
