Velilerin eylül korkusu

Eylül ayı geldi çattı. Çocukları okula başlamanın heyecanı sardı, veliler ise ihtiyaç listesini tamamlamanın telaşında. Eğitim "ücretsiz" olsa da satın alınacak çok şey var. Defterinden kitabına, servisinden formasına pek çok kalemi barındıran listelerin ortalama maliyeti de yüksek enflasyondan nasibini aldı. Defter, kalem, silgi gibi kırtasiye malzemelerine okul çantası, ayakkabı ve forma eklendiğinde okula başlamanın maliyeti 4 bin 929 liraya ulaştı. Buna servis ücreti dahil değil, üstelik yalnızca temel ihtiyaçlar... Devlet okullarında eskiden bir top kağıt olan kayıt parası ise kimi yerlerde 20 bin liradan başlıyor!

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 11 Eylül Pazartesi günü başlayacak 2023-2024 eğitim öğretim yılı için tedbir kararları aldı. Yusuf Tekin imzasıyla illere gönderilen genelgeye göre, okul aile birlikleri kararıyla daha önceden belirlenen kıyafetler tercih edilecek ve velilere maddi külfet oluşturmamak için zaruret hali dışında değişikliğe gidilmeyecek. Ancak Aydınlık'a konuşan veliler durumun pek de öyle olmadığı görüşünü paylaştı. Üstelik, okulların forma satışı için anlaştığı mağazaları dayatması da cabası. Alışveriş pazarlarında okul formasının pantolon ve tişörtünü alıp, hırkayı yetiremeyen dahi var...

'FORMAYI MEB BELİRLESİN HERKES İSTEDİĞİ YERDEN ALSIN'

Ankara'dan Özcan Güven, kızı ortaokul öğrencisi. Aydınlık'a konuşan Güven, şöyle sitem etti:

"Okullar istedikleri formalar için bir mağazayla anlaşma yapıyorlar, özel üretim yaptırıyorlar. Ortak çalışıyorlar, kıyafetlerin benzerini de kabul etmiyorlar. Çocukları okullarda sıkıştırıyorlar, eşofman mı giymiş; pantolon mu giymiş diye kumaşı inceliyorlar çocukların üzerinde. Alamıyoruz. Bizim okulun kıyafetleri, lacivert pantolon üstüne beyaz tişört ama kollarının biri sarı biri kırmızı. Sivitleri de farklı renklerde özel üretilmiş. Bu kıyafeti daha ucuza almak için piyasada bulmamın imkânı yok. Geçen yıl bir takım kıyafetin maliyeti 800 liraydı, bu yıl bilmiyoruz. Ama bir çocuğun tek takımla okula gitmesi zor. Her güne bir tişört giymesi lazım ya da her gün o tişörtü yıkamak lazım. Kıyafet serbestliği dediler ama fiili olarak böyle bir uygulama yok, okullar bu işin ticaretini yapıyor. Tekrar eski uygulamaya dönülmeli. Milli eğitim belirlesin kıyafetleri, her yerden de alabilmeliyiz. Okul yönetimi daha sade bir kıyafet belirlese velilerin işi daha kolay olur. Düz beyaz bir tişörtü piyasada her yerden alabiliriz. Okullar bu işin ticaretini yapıyor. Kıyafeti sade belirlesinler bize arma satsınlar, kıyafet değil.."

EL ALTINDAN YÜKSEK KAYIT PARALARI ALINIYOR

İlköğretim okullarındaki başka bir sorunsa kayıt parası. Eğer anne çalışıyorsa iş yerine yakın bir okula vermek istiyor çocuğunu ya da anneenne, babaanneye yakın bir okula. Adrese kayıtlı olmadığı için okullar, yüksek paralar istiyor. Ankara’da bir ortaokul öğrencisinin velisi S.K, "Ben iş yerime yakın bir okula yazdırmak istedim çocuğumu. Okul yönetimi önce bana ‘yer yok’ dedi, sonra da 'Çözeriz ama bağış yapmanız lazım.' dedi. Geçtiğimiz yıl okul benden 10 bin lira istedi, üzerine bir de '20 bin isteyen okullar var.' dedi. Bu miktarı veremeyeceğimi söyleyince de ‘Yapacak bir şey yok.’ cevabını aldım." diye konuştu.

'AYAKKABI MESELESİ BÜYÜK SORUN'

Adana'dan Y.A. da çıktıkları okul alışverişini şöyle anlatıı: "Kızım bu yıl ilkokul ikinci sınıfa gidecek. Bunun için alışverişe çıkmaya karar verdik. Okul kıyafetini yönetim belirliyor; kısa kollu penye 200 lira, bir etek ya da şort 200 lira. Ayrıca uzun kollu penye ve polar da var. Uzun kollu penye 240 lira, polar ise 330 lira. Onları da kışa doğru alacağız. Sadece bir mağaza ve şubeleri satıyor. Gezdiğimiz mağazalarda en ucuz çantaya 400 lira fiyat verdiler. Çocukların yükleri onlara göre çok ağır bundan dolayı çekmeli çanta aldık, 730 lira verdik. Ayakkabı meselesi aileler için büyük bir sorun. Hekimler, fizyoterapistler ayak sağlığının çok önemli olduğunu, bunun için çok alçak olmayan, ortopedik taban tercih edilmesini söylüyorlar. Bu tarz bir ayakkabı en ucuz 1000 lira.

EK KAYNAK İSTENİYOR

"Bizim bulunduğumuz okulda sınıf öğretmenimiz hem geçen yıl hem de bu yıl MEB kaynakları dışında bir kaynak almamızı söyledi. Bu kaynakları da yine yönetim belirliyor. Her okulda farklı. Bu yıl kaynak fiyatı belli değil, geçen yıl 280 lira ödemiştik. Kırtasiye için kalem, defter, boya, oyun hamuru, A4 kağıdı, tahta kalemleri gibi malzemeler listelendi. Bunların fiyatları ilçeden ilçeye değişiyor. Zincirli marketlerde diğer kırtasiyelere nispeten daha ucuz."

'BU SENE FİYATLAR ÇOK ARTTI'

Muzaffer Bey de yıllardır İzmir'in Bornova ilçesinde Mevlana ve Doğanlar mahallelerindeki tüm okulların formalarının satışını yapıyor. Artık okul hırkası satmadıklarını aktaran Muzaffer Bey,

"Çünkü çok pahalı oluyor ve insanlar satın alamıyor. Bu sene okul hırkasını satıştan kaldırdık. Okullar hemen hemen 4 senede bir forma değişikliğine gidiyor. Bazı okullar her sene kıyafet değişikliğine gidiyor bu da veliyi çok zorluyor. Özellikle bu sene fiyatlar çok arttı. Yeni okula başlayan çocuklara bazı velilerimiz bir büyük çocuğunun formalarını giydiriyor." dedi.