Yükseköğretim Kurulunca, lisansüstü eğitimin kalitesini artırmak için lisansüstü eğitim-öğretim programı açılması ve yürütülmesine dair ilkeler yeniden belirlendi.
Buna göre, Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği çerçevesinde açılacak her bir program için ayrı ayrı olmak üzere belirli yeterliliklerin sağlanması gerekecek.
Öğretim üyelerinin, programın açılacağı üniversite kadrosunda görev yapmakta olup doktorası veya doçentliğinin programın açılacağı alanda; söz konusu program disiplinler arası ise doktora veya doçentliğinin Yükseköğretim Yürütme Kurulunun belirlediği doğrudan ilişkili alanlarda olması gerekecek.
Doktora programı, en az ikisi profesör, birisinin profesör olması halinde ise en az ikisi doçent olmak üzere, üniversite kadrosunda asgari 6 öğretim üyesi ile açılabilecek.
Lisans programındaki ana bilim/ana sanat dalı ile aynı isimde doktora programı açılması halinde bu öğretim üyelerinin 4'ü doğrudan programın açılacağı alandan olmak şartıyla 2'si Yükseköğretim Yürütme Kurulunun belirlediği ilgili alanlardan olabilecek.
Yüksek lisans programı en az ikisi profesör ve/veya doçent unvanına sahip olmak üzere üniversite kadrosunda asgari 3 öğretim üyesi ile açılabilecek.
Yüksek lisans programı açılabilmesi için öğretim üyelerinin en az 2 yarıyıl lisans programında ders vermiş olması, doktora programı açılabilmesi için ise söz konusu öğretim üyelerinin en az 4 yarıyıl lisans ya da 2 yarıyıl tezli yüksek lisans programında ders vermiş olması zorunlu olacak.
Lisansüstü eğitim-öğretim programı açacak üniversitenin ilgili program için gerekli kütüphane ve laboratuvar gibi eğitim-öğretim ve araştırma altyapı imkanlarına sahip olması gerekecek.
Yüksek lisans ve doktora programlarında farklı bilim/sanat dallarından öğretim üyelerinin gerekliliği hususunda Yükseköğretim Yürütme Kurulu yetkili olacak.
- Yüksek lisans açılması kriteri
Başvuru yapılan yüksek lisans programında görev alacak öğretim üyeleri başına düşen yayın/eser sayısı ortalamasının, müracaat edilen yıldan önceki takvim yılı dikkate alınarak en az 1 olması gerekecek.
- Doktora programı açma kriterleri
Doktora programına üniversitenin başvuru yapabilmesi için en az bir program akreditasyonunun olması gerekecek.
Başvuru yapılan doktora programında görev alacak öğretim üyeleri başına düşen yayın/eser sayısı ortalaması, müracaat edilen yıldan önceki takvim yılı dikkate alınarak en az 1 olacak.
-Nitelikli yayın şartı
Yüksek lisans ve doktora programlarında görev alacak öğretim üyelerinin yayınları/ eserleri konusunda dikkate alınacak kriterler şöyle belirlendi:
"Fen Bilimleri ve Matematik, Mühendislik, Sağlık Bilimleri, Ziraat, Orman ve Su Ürünleri alanları için: Web of Science (SCIE, SSCI, AHCI) veya Scopus kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makale veya tescil edilmiş patent,
Mimarlık, Planlama ve Tasarım alanları için: Web of Science (SCIE, SSCI, AHCI, ESCI) veya Scopus kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makale veya tescil edilmiş patent veya yarışmada derece,
Eğitim Bilimleri, İlahiyat, Filoloji, Hukuk, Spor Bilimleri, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler alanları için: Web of Science (SCIE, SSCI, AHCI, ESCI), Scopus veya TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makale veya uzmanlık alanıyla ilgili özgün bilimsel kitap
Güzel Sanatlar alanı için: Web of Science (SCIE, SSCI, AHCI) Scopus veya TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makale veya alanıyla ilgili özgün bir eser."
Lisansüstü programlarda görev alacak öğretim üyelerinin de bu yayın şartını sağlaması gerekecek. Asgari öğretim üyesi yeterliliklerinin her yıl mayıs ayında, öğretim üyelerinin yayın yeterliliklerinin ise 3 yıl sonunda gözden geçirilerek şartları sağlayamayan programlara yeni öğrenci alınmayacak.
- Danışmanların atanması
Yükseköğretim Kurulunun yeni kararı doğrultusunda, açılan lisansüstü programlarda bu niteliklere sahip öğretim üyeleri, ilgili programın bağlı bulunduğu enstitü yönetim kurulu kararıyla danışman olarak atanacak.
Birinci danışmanlar, üniversite kadrosundaki öğretim üyeleri arasından (2547 sayılı Kanun Ek Madde 46 ile görevlendirilenler dahil) atanacak.
Böylece yükseköğretim kurumları dışında çalışan doktora derecesine sahip Türk veya yabancı uyruklu nitelikli araştırmacıların da Ek-46. Madde kapsamında birinci danışman olabilmesine imkan sağlandı.
İkinci danışmanlar ise üniversite kadrosu dışındaki öğretim üyeleri ile doktora derecesine sahip kişiler/araştırmacılar arasından da atanabilecek.
Emekliye ayrılma veya başka bir yükseköğretim kurumuna geçme gibi sebeplerle ilgili yükseköğretim kurumundan ayrılan öğretim üyelerinin başlamış olan danışmanlıkları devam edecek. Tezin iç kapağında tez danışmanı ve diğer tez jüri üyelerinin isimleri yer alacak.
- Asgari yeterlilikler için süre verildi
Bu ilkelerden önceki yeterlilikleri sağlayan ancak yeni getirilen asgari yeterlilikleri sağlayamayan lisansüstü programların 3 yıl içinde (2026-2027 eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar) aranan yeni yeterlilikleri sağlaması gerekecek. Şartları sağlayamayan lisansüstü programlara öğrenci alımı durdurulacak.
