Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer, son yıllarda bilişim teknolojisinin gelişmesiyle birlikte okumanın tüm dünyanın ciddi sorunu haline gelmeye başladığını belirterek, ''Pek çok ülke, artık okumamaya, daha çok bilişim üzerinden oyun oynamaya başladı. Biz her ikisini, bilişim teknolojilerini de kullanırken okuma alışkanlığını kazandıracak bir tasarım yapmaya çalıştık'' dedi.
Meb'in konuyla ilgili açıklaması aşağıdadır:
Okulların, çevresindeki toplumla bütünleşmiş bilgi ve yaşam merkezleri haline getirilmesi yönünde çok önemli çalışmalar yürütülmektedir. Bu doğrultuda “Okullar Hayat Olsun” projesi kapsamında okul hizmetlerinin daha kaliteli ve işlevsel olması yönünde çalışmalara devam edilmekte, okulların halka açılarak bulunduğu mahallin kültür ve bilgi merkezi halinde hizmet vermesi yönünde projeler geliştirilmektedir. Bu çerçevede okullarımızdaki kütüphanelerle bilgi teknolojileri sınıflarını birleştirerek yeniden tasarlanmış mekanlar hem öğrencilerin hem de çevre halkının kullanımına sunulmaktadır.
Okuma kültürünün yaygınlaştırılmasında okul kütüphaneleri önemli bir işleve sahiptir. Bu doğrultuda Bakanlığımız dünyadaki okul kütüphaneleri örneklerinden yola çıkarak zevkli, eğlendirici, estetik ve çocukların hayal dünyalarını harekete geçirici malzemelerle desteklenmiş yenilikçi kütüphane modelleri ürettirmiştir. Bu modeller, okulların giriş katlarına kurulmakta ve çeşitli etkinliklerin yapılmasına imkan veren zenginleştirilmiş kütüphane hizmetleri öğrencilere sunulmaktadır.
Zenginleştirilmiş kütüphanelerin okulların giriş katlarına kurulmasında Sivil Toplum Kuruluşlarıyla işbirliği yapılmaktadır. İlk olarak Merter Platformu Derneği ile bir kütüphane tasarımı üzerinde çalışılmış ve bir modelin çizimi sonuçlandırılmıştır. Akabinde tasarımı yapılan kütüphane ilk olarak İstanbul Esenyurt ilçesi Hüseyin Halil Fahri Orman İlkokuluna kurulmuştur. Merter Platformu kütüphane kurma faaliyetlerine İstanbul‘un çeşitli ilçelerinde 10 okula ve ayrıca 10 farklı ile olmak üzere toplam 20 okula kütüphane kurma faaliyetine devam edecektir. Bu çerçevede Millî Eğitim Bakanlığı ile Merter Platformu arasında “Z-Kütüphanelerin Kurulması ve Okuma Kültürünün Geliştirilmesine Dair İşbirliği Protokolü” imzalanacaktır.
Yeni bir anlayış ve bakış açısıyla kurgulanan kütüphanelerde, uluslararası standartları da içerisinde barındıran aşağıda belirtilen hususlar göz önüne alınmıştır.
1.Z-Kütüphaneler (Zenginleştirilmiş Kütüphane) Kuruluyor
Okullarımızın en geniş ve ferah mekânları kütüphane alanı olarak seçildi. Zenginleştirilmiş kütüphane anlamında ‘Z-kütüphane’ ismi verildi. Z-kütüphanemizde bilgisayarlar bulunacak, her an internet bağlantısı sunulacaktır. Duvarlarında öğrencilerin çalışmalarını sergileyebileceği özel dizayn edilmiş malzemelerden yapılmış, ahşap ve kumaş panellerden oluşturulmuş alanlar yer alacak. Çocuklarımız dersin dışında isterlerse gelip oyun oynayabilecekler. Öğrencilere, internete girip ödevleri yapıp çıktılarını alabilme imkanları sunulacak. Öğrencilerle basılı, sesli ve elektronik kitapları buluşturarak alternatif okuma seçenekleri sunulacaktır. Öğrenci, öğretmen ve tüm kullanıcılarımızın teknolojik gelişmelerden yararlanması sağlanacaktır. Çocukların gelişimine uygun güncel çocuk edebiyatı ürünlerine, oyuncaklara, öğrenme oyunlarına, CD, DVD ve bilgisayar oyunlarına ve filmlere kolayca erişebilecekleri güvenilir alanlar olarak işlev görecektir.
2.Kütüphaneler Okulların Giriş Katlarına Konuşlandırılıyor
Kütüphane, okulun en rahat ulaşılabileceği giriş katlarda yer alacak ve engelli öğrencilerimizin rahatça gidebileceği mekânlar haline gelecek. Kütüphanenin alanı işlevsel ve çok amaçlı kullanıma uygun olarak düzenlenmiş, içerik açısından olduğu kadar görsel açıdan da dikkat çekici ve kullanımda faydacılığı esas alan alanlar olacaktır. Yeni tasarlanan kütüphaneler; ziyaretçilerini renkleriyle, raflarıyla, oturma, çalışma ve dinlenme alanlarıyla kendine çekebilecek ortamlar haline getirilmiştir. Kütüphanenin girişinde bir danışma masası bulunacak, kitap ödünç alma-verme işlemleri buradan yürütülecektir. Bu danışmanın bir tarafında bilişim alanı, diğer tarafında da yeni gelen kitapların ve süreli yayınların sergilendiği raflar bulunacak. Kütüphanemizde bu raflara yakın bir alan ise yer minderleri, koltuk veya kanepe gibi rahat oturulabilecek mobilyalarla döşenecek, öğrencilerin dinlenebileceği, rahat edebileceği bir mekân oluşturulacaktır. Kullanıcılar yeni eserleri, süreli yayınları veya seçtikleri herhangi bir eseri buralarda okuyabileceklerdir. Ayrıca, kütüphaneler çok amaçlı salonlar haline getirilecek. Kütüphanenin orta alanına birkaç masa ve alanın büyüklüğüne uygun sayıda sandalye yerleştirilecek. Hem araştırma hem de gerektiğinde bir dersi işleme amaçlı kullanılabilecek bu alan, tekerlekli rafların duvarlara yaklaştırılmasıyla genişletilebilecek. Ayrıca gerektiğinde projeksiyonla duvara yansıtılarak sunumların yapılabilmesi sağlanacak.
*****
3.Kütüphanelerimiz Akşam 20-21’e Kadar ve Hafta Sonları da Açık OlacakKütüphane çalışma saatleri esnek olacak, akşam 20’ye kadar kütüphanelerimiz açık olacak ve hafta sonları da toplumumuzun her kesiminden insanımızın hizmetinde olacaktır. Ders saatleri dışında da öğretmen, öğrenciler ve halkın okuma ve araştırma alanları haline gelecektir. Okul saatleri dışında da aktif olarak kullanıma sunulan kütüphaneler adeta bulunduğu mahallin kültür merkezleri gibi işlev görecek.
4.Kütüphaneler Halka Açık Olacak
Kütüphanelerimizi sadece çocuklarımız değil o çocukların ebeveynleri de kullanabilecek. Çocuklarımız dersin dışında isterlerse gelip oyun oynayabilecekler. Kütüphanelerimiz çocuklarımızın internet kafelerin zararlı alışkanlıklarından kurtarılıp kontrollü bilgi alış-verişi yaptıkları ferah ve huzurlu alanlar haline getirilecek. Halka açık hale getirilip internete girebilme veya araştırma yapabilme imkanı sağlanacak. Şayet evinde kitap yoksa kitabı raftan kimseye hesap vermeden alabilecek, okuyacak ve tekrar oraya bırakıp gidebilecek. Kütüphanelerimiz artık yaşam alanı haline getirilecektir. Ayrıca kütüphanelerde çevre halkının ihtiyaçlarına cevap verecek kurs, seminer ve eğitim çalışmaları yapılacak. Çeşitli alanlarda uzmanların katılımıyla öğrenci, öğretmen ve çevre halkına sürekli bilgilendirme faaliyetleri düzenlenecek. Anne-babaların çocuklarıyla birlikte zaman geçirebilecekleri ve aile bireylerinin tümüne hitap eden ortak kültürel faaliyetler yapılabilecek. Kitap okuma saatleri, film izleme seansları, sesli masal okuma etkinlikleri gibi bir dizi eğlenceli ve anlamlı birlikteliklere imkan veren çalışmalar yapılacak.
5.Kütüphaneler Sıkıcı Mekânlar Olmayacak
Okul kütüphaneleri artık sıkıcı mekânlar olmaktan çıkıp, pek çok etkinliğin düzenlendiği canlı yaşam alanları olacak. Okul içi ve okullar arası münazara, şiir okuma ve yazma vb. yarışmalar yapılacağı gibi drama, öğrenci ve veli okuma etkinlikleri gibi faaliyetlere sık sık yer verilecek. Okul kütüphanesine koltuk, kanepe ya da minderler yerleştirilecek, dinlenmeye ve rahat hareket etmeye uygun alanına satranç masaları yerleştirilecek, bu alanlar yapbozlar ve zekâ geliştirici oyuncaklarla desteklenecek. Yapılan bu düzenlemeler, öğrencileri kütüphaneye çekecek, kitaplarla daha yakın olmalarını sağlayacaktır. Ayrıca bu tür etkinlikler içinde faal olarak rol almak öğrencilerin sosyal açıdan gelişmelerine de destek olacaktır. Kütüphaneye giden yollara, kütüphanenin kimi yerlerine öğrencilerin merakını uyandıracak afişler, duyurular asmak, kendilerini ifade edecekleri panoları buralara yerleştirmek de önemli dikkat çekme yollarından olacaktır. Derslerin gerektiğinde kütüphanede işlenmesi, öğrencilerin araştırma yöntem ve teknikleri ile ilgili becerileri kazanmasına yardımcı olacak, kütüphaneye gelmeyen öğrencilerin bu yolla ortama ısınması sağlanacaktır. Her yaştan çocuğun kütüphaneyi çekici, davetkâr ve ürkütücü olmayan yerler olarak birbirleri ve diğer insanlar ile tanışabileceği öğrenme merkezleri olarak dizayn edilmiştir.
6.Yenilikçi Kütüphane (İnovativ) Tasarımları Geliştirilmekte
Okul kütüphaneleri artık öğrencilerin okuma becerilerinin artırılmasına, öğrencilerin üst düzey düşünme ve yaratıcı düşünme becerisini geliştirilmesine yönelik çalışmalar sunan, öğrencilere, öğretmenlere ve diğer okul çalışanlarına araştırma yapmak istedikleri alanlarla ilgili bilgi ve teknoloji desteği sağlayan, öğrenci, öğretmen ve velilerin ortak öğrenim, çalışma ve üretme alanları olan ve eğitim programları ile ilişkilendirilmiş bilişsel ve teknolojik yaşam alanları haline gelecek. Kütüphanenin koleksiyonu sürekli güncellenecek, son çıkan eserler tedarik edilmeye çalışılacaktır. Materyal ve zengin etkinliklerini geniş bir yelpazede sunacak olan z-kütüphaneler, çocuklara okumanın keyfini ve bilgiyi keşfetmenin heyecanını yaşamalarında ve hayal güçlerini geliştirmelerinde önemli fırsatlar sunacaktır. Çocukların kendilerinde gizli ve son derece renkli hayal dünyalarına hitap eden bir yaklaşımla dizayn edilmiş bu mekanlarda özgün çalışmalar yapılabilecektir.
*****
7.Kütüphanelerde Yazarlarla Buluşma Günleri Düzenlenecek ve Yazarlık Atölyeleri AçılacakYazar ve şairlerle buluşma günleri tertip edilecek. Yerel ve ünlü yazarlar davet edilerek yaratıcı yazarlık, eleştirel okuma vb. konularda usta şair ve yazarların tecrübelerinden yararlanılacak. Ayrıca bu tür etkinlikler içinde faal olarak rol almak öğrencilerin sosyal açıdan gelişmelerine de destek olacaktır. Yazarların yazarlık tecrübelerine tanıklık etmeleri sağlanacak. Öğrencilerin kendilerinin de yazma becerilerini geliştirmelerinde rol model olacak sanatçılarla buluşmaları sağlanacak. Öğrencilerin kendi yazı ürünlerini vererek kalıcı bir estetik algı ve edebiyat merakı uyandıracak etkinliklerin merkezi haline getirilmesinde kütüphaneler aktif olarak kullanılacak.
8.Bilgi Merkezi ve Yaşam Merkezi İşlevine Sahip
Bilgiye kolay ve güvenilir bir ortamda ulaşmada kütüphaneler önemli bir rol üstleneceklerdir. Her türlü ödev araştırmasında kütüphanede bulunan internet bağlantılı bilgisayarlar kullanıcıların hizmetine sunulacak. Sosyal etkinliklerin yapıldığı, tartışma ve münazara çalışmalarının icra edildiği, çocukların kendilerini gerçekleştirebildiği bir yaşam merkezi haline getirilecek olan kütüphaneler okulların en canlı ve hareketli mekanları olacaktır. Üst düzey düşünme becerilerini geliştirmede, bütün çocukların bilgi, kültür ve eğlenme gereksinimlerini karşılamada önemli bir role sahip olacaktır.
9.STK’larla ve Sosyal Sorumluluk Projeleri Yapan Kuruluşlarla İşbirliği
Bakanlık olarak yenilikçi kütüphanecilik anlayışıyla zenginleştirilmiş kütüphanelerin kurulmasında ve yaygınlaştırılmasında STK’larla çalışmalar yapılmaktadır.
Basına duyurulur.
