2016 Yılının Şubat ataması öncesinde öğretmen ihtiyacı ve atamayı bekleyen öğretmenlerin sayısına ilişkin soruya muhatap olan MEB İnsan Kaynakları Genel Müdürü Hamza Aydoğdu verdiği yanıtta, "37 bin atamadan sonra şu anda 95 bin 624 öğretmen ihtiyacımız var. 2015 KPSS´ye giren öğretmen adayı, potansiyel aday 417 bin. Eğitim fakültesi mezunu olup da bekleyen aday sayısı 274 bin. Diğerleri başka fakülte mezunu olup, uzaktan eğitimle pedagojik formasyon alanlar. Yeni istihdam kapısı özel okullar. Bu yıl özel okullarda yüzde 41 artış sağlandı. Bu sene yeni okullar, sınıflar açıldı. Biz normları da güncelliyoruz. 11 Kasım itibarıyla Türkiye genelindeki normlarda güncellendiğinde, rakam ortaya çıkacak. Ama son iki yıllık rakama baktığımızda, 95 bin ila 115-117 bin arasında rakam değişiyor. Bizim şu anda potansiyel olarak eğitim fakültesi olup ve dışarıdan gelen, bekleyen, 37 bini çıktığımızda yaklaşık 380 bin potansiyel adayımız var." dedi.
Bu açıklamanın ardından 30 bin öğretmen ataması da Şubat ayında gerçekleştirildi. 2016 yılında öğretmen olmak için yükseköğretim programlarından (pedagojik formasyon alanlar dahil) mezun olan yaklaşık 90 bin öğretmen eklendiğinde sayının yeniden 440 bine ulaştığını görmekteyiz. KPSS’den umudunu keserek artık sınavlara girmeyip herhangi bir işte çalışmayanlar, geçici işlerde kendisine istihdam olanağı bulup KPSS’ye başvuru yapmayanlar, kamudan ihraç edilenler ile okulları kapatıldığı için işsiz kalanların sayısı eklendiğinde rakam yaklaşık olarak 500 bine ulaşıyor. Sayısı eklendiğinde rakamın 450 binlere çıktığını tahmin etmek güç olmasa gerek. Bu sonuçlara bakarak üniversiteli işsizler arasında öğretmenlerin ilk sıralarda yer aldığını söyleyebiliriz.
Öğretmen olmak için yükseköğretim programlarına başvuran ve devam eden genç sayısı azalmak bir yana katlanarak artıyor. 2016 Yılını Temmuz ayında ÖSYM’nin gerçekleştirdiği KPSS ÖABT’ye 333 bin 352 öğretmen başvuru yaptı. Başvuranlardan 311 bin 759’u sınava girdi.2014, 2015, 2016 yıllarında atanan toplam öğretmen sayısı 122 bin. Aynı yıllar içerisinde pedagojik formasyon alanlar hariç, eğitim ve eğitim bilimleri programlarından mezun olanların sayısı ise yaklaşık 110 bin.
Son Üç Yılda En Çok Öğretmen Ataması Yapılan Branşlar
Sınıf Öğretmenliği (14,955)
İngilizce (11,449)
Din Kültürü (11,032)
İlköğretim Matematik (8,064)
Okulöncesi Öğretmen (6.759)
Rehberlik (6,712)
Türkçe (6,167)
Fen Bilgisi ve teknoloji (5,066)
Beden Eğitimi (4,293)
Özel Eğitim (4,278)
Atanmayı bekleyen işsiz öğretmenler 147 branşa ayrılıyor. Bu branşlar arasında 10 branşta yer alan öğretmenler atama bekleyen öğretmenlerin %74'ünden fazlasını oluşturuyor. Atama bekleyen öğretmenler arasında Türk Dili ve Edebiyat Öğretmenliği en çok atama bekleyen branş olmasından dolayı açık ara ile birinciliği sırtlamış rekora koşmaktadır. Onu Tarih ve sınıf öğretmenliği alanları takip etmektedir.
Branşlara göre 2016 yılında KPSS ÖABT’ye giren 311 bin 759 öğretmenden en çok atama bekleyen 10 branşta yer alan sayılar. Verilen sayıların içinde 2016 ÖABT sayıları,2016 yılı kapsamında üniversitelerden mezun olanların sayısı, pedagojik formasyon alanların sayıları bulunmaktadır. Bu 10 branş ve sayıları;
1. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği (46,619)
2. Sosyal Bilgiler Öğretmenliği(23,749)
3. Tarih Öğretmenliği(27,085)
4. Sınıf Öğretmenliği(24,759)
5. Türkçe Öğretmenliği(16,457)
6. Din Kültürü Öğretmenliği(24,641)
7. Okul Öncesi Öğretmenliği(22,313)
8. İngilizce Öğretmenliği(13,450)
9. Fen Bilgisi Öğretmenliği(19,154)
10. Biyoloji Öğretmenliği(15,003)
11. Diğer branşlar (78,529)
24 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirilen olan Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi(ÖABT) sonrasında ÖSYM istatistiki bilgileri açıklandı. Bu bilgiler bize sınava girenlerin %74.814’nün yukarıda belirlenen 10 branşta yer aldığını göstermektedir. MEB’in belirlediği baraj puanlarına göre 15 bin öğretmenin ataması mülakat sonuçlarına göre sözleşmeli olarak Ekim ayında gerçekleştirilecektir. Geriye kalan 296 bin 759 öğretmen atanmak için umutlarını başka bir zamana erteleyecektir. Artık yönetilemez noktaya ulaşmış işsiz öğretmen rakamlarının eğer yeterli önlem alınmaz sağlıklı bir planlama yapılmazsa önümüzdeki yıllarda daha da büyüyeceğini hesaplamak için ilkokul düzeyinde matematik bilmek yeterli olacaktır.
Sonuç olarak, İşsizlik bütün toplumu etkileyen virüs olma özelliğini korumaya devam ediyor. Büyüme rakamları düşüyor. İşsizlik oranları iki haneli rakamların üzerinde. İşsizlerin %25’i üniversite mezunu.İşsizlik oranları artmaya devam ettiğinde toplumsal travmaların yaşanması kaçınılmaz olacaktır. Beyaz yakalı işsizler belli alanlarda yoğunlaşmış durumda. Ancak siyasi irade bu yoğunluğun yaşandığı programlar başta olmak üzere pek çok programda kontenjanları artırmaya, bu programların bünyesinde yer aldığı üniversiteleri açmaya devam ediyor. Akademik personeli ve alt yapısı olmayan üniversite ya da program açarak umut tacirliği yapmak yerine, insanlara nitelikli, bilimi esas alan, demokratik ve özerk yükseköğretim hizmeti vermek akla yatkın olandır. Bir düzenleme yaparken ya da karar alırken muhatapların görüş, öneri ve katılımını önceleyen yaklaşım katılımcı ve çoğulcu demokrasinin temel kuralıdır. Toplumsal değişim ve dönüşüm için asgari düzeyde de olsa yönetenlerin bu kurala uyması yönetsel erdemin göstergesidir.
