Türkiye’de Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında düzenlenen merkezi sınava girerek en iyi okullara yerleşen öğrenciler, lise sona geldiklerinde de dünyadaki en iyi üniversitelerden kabul almak için yarışıyorlar. ABD ve Avrupa’daki üniversiteler de başarılı Türk öğrencilere kapılarını sonuna kadar açıyor. Milliyet'ten Mine Özdemir Güneli'nin haberine göre yurt dışı üniversitelere bu yılki başvurularla ilgili kabuller açıklanmaya başladı, son durum gelecek aylarda netleşecek.
Tamamı giden var
Ancak Türkiye’deki gözde liselerin 2023 yılı mezun başarılarına bakıldığında kimi okullarda öğrencilerin tamamının kimilerinde de yarısından fazlasının yurt dışındaki üniversitelerden kabul aldığı ve istediği alana yerleştiği görülüyor. Üniversiteler arasında ABD’deki Harvard, Princeton, Yale gibi IVY League’deki en iyi üniversiteler ile İngiltere, Almanya, Fransa, İsviçre, Hollanda, Belçika, İtalya, Kanada, Hong Kong’daki gözde üniversiteler yer alırken program tercihlerinde ise mühendislikler, ekonomi, mimarlık, havacılık ve uzay öne çıkıyor.
Sınır tanımıyorlar
2023 yılında mezunları yurt dışındaki üniversitelere yerleşen okullardan bazılarında durum şöyle:
* İstanbul Erkek Lisesi’nde 166 öğrenciden 133 öğrencinin yurt dışındaki üniversitelerden kabul aldı; 117’si Almanya, 15’i İsviçre, 1’i Fransa’daki üniversitelere yerleşti. Sadece 20’si Türkiye’deki üniversitelere yerleşirken 13’ü tercih yapmadı.
* Robert Kolej’de 199 öğrenciden yüzde 38’i Türkiye’deki, yüzde 62’si yurt dışındaki üniversiteleri tercih etti. Geçen yıl 133 öğrencisi yurt dışından kabul aldı; 68’inin tercihi ABD, 15’inin Birleşik Krallık, 15’inin Hollanda, 14’ünün İtalya, 4’ünün tercihi de Kanada’daki üniversiteler oldu. Ayrıca Belçika’ya 2, Almanya’ya 1, Fransa’ya 2, İrlanda’ya 2, Hong Kong’a da 1 öğrenci gitti.
* Her yıl mezunlarının ortalama yüzde 50’si yurt dışındaki üniversitelere giden Üsküdar Amerikan Lisesi’nde 2023’te öğrencilerin yüzde 46’sı yurt dışını tercih etti.
* Alman Lisesi’nde 124 mezunun sadece 2’si Türkiye’deki üniversitelere yerleşirken 122 yurt dışına gitti.
* St. Georg Avusturya Lisesi'nin 78 öğrencisinin 74’ü yurt dışına yerleşti.
* Galileo Galilei İtalyan Lisesi’nde de 52 mezundan 40’ı İtalya başta olmak üzere yurt dışındaki üniversitelere yerleşti.
* Kadıköy Anadolu Lisesi’nde her yıl 10 ile 20 arası öğrenci yurt dışına tam ve kısmi burslu olarak kabul alıyor. 2023’te 17 öğrenci dünyada ilk 100’e giren üniversitelerden kabul aldı.
* Kabataş Erkek Lisesi’nde 20 öğrenci yurt dışı üniversiteleri tercih etti.
Kota uygulanıyor mu?
Yurt dışında üniversitelerin Türki-ye’deki öğrencilere kota koyduğuna dair söylentiler paylaşılıyor. Konuyla ilgili görüş aldığımız bu konuda danışmanlık veren bir yetkili direkt kota uygulaması olmadığını ancak Türkiye’den önceki yıllara göre başvuru sayısında 5 kata varan oranlarda artış yaşandığını, bu nedenle öğrenci kabullerinde daha titiz inceleme yapıldığını, giriş koşullarının bu nedenle zorlaştığını söyledi.
Baraj şartı var
Yeni yönetmelikte öne çıkan değişiklikler şöyle:
* Yurt dışına gitmeyi düşünen tüm öğrencilerin denklik sorunu yaşamamaları için YKS’ye girmeleri gerekecek. Tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programları için yurt dışındaki programa kaydoldukları yıla ait YKS’de başarı sırası barajına sahip olmaları gerekiyor.
* YÖK’ün tanıdığı 3 sıralama kuruluşunun en az üçünde tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk başvurularında seçtikleri üniversite ilk 400’lük dilimde ise Seviye Yeterlik ve Belirleme Sınavı uygulanmaksızın denklik işlemi yapılacak.
* Üniversiteye kaydolduğu yıl YÖK’ün sıralama kuruluşlarının en az 2’sinden ilk 1000’de yer almayan üniversiteden mezun olanların tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarına yapılan denklik başvuruları reddedilecek; ilk 1000’de ise denkliğe başvurabilecek.
Denklik zorlaştı, gidenler azalabilir
Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği’nde değişiklik yaptı. Buna göre yurt dışındaki üniversitelere kaydolmak isteyen Türk öğrencilere Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) girme şartı getirildi. Değişiklik başvurular bittikten sonra yapıldığı için YÖK, YKS için geç başvuru hakkı tanıdı. Dün başlayan başvurular 28 Mart’ta sona erecek. Sınava 2 ay kala getirilen yeni kriterler denkliği zorlaştırdı. Yurt dışını hedefleyen öğrenciler, başvuracakları üniversitelerin kriterlerini yerine getirmek için çabalarken şimdi sınava da hazırlanmak zorunda. Yurt dışı eğitim danışmanlık şirketleri, bu yıl üniversitelerden kabul alsa dahi, dönüşte denklik sorunu yaşama kaygısıyla çok sayıda öğrencinin yurt dışına gitmekten vazgeçeceğini öngörüyor.
Kapıları neden sonuna kadar açtılar
Tüm ülkeler yurt dışından iyi öğrencileri kapmak için yarışıyor. Bunun pek çok nedeni var, genel kanı şöyle:
* En iyi üniversiteler başarılarını davam ettirmek için dünya genelinde en iyi öğrenci arayışı içerisindeler.
*Türkiye’deki iyi liseler, LGS’yle en iyi öğrencileri seçip pek çok ülkeye göre ağır bir eğitimden geçtikleri için gittikleri her üniversitede çok başarılı oluyorlar.
*İlk 500’deki yabancı öğrenciler içerisinde en az sorun yaratanlar Türk öğrenciler.
*Burslu olmayan paralı kontenjanlara, Türkiye’deki aileler, diğer ülkelere göre çok daha fazla kaynak ayırabiliyorlar.
