Milli Eğitim Şûrası öncesinde, peş peşe alternatif şûralar düzenleniyor, raporlar yayımlanıyor.
Titizlikle hazırlanmış iki rapordan önemli satır başlarını tartışmaya açmak istiyoruz.
Eğitim-Bir-Sen ve Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) hazırladığı dosyadaki tespitler ilginç mi ilginç.
Eğitim, sadece birilerinin değil, hepimizin meselesi. Daha da önemlisi geleceğe yönelik en temel taşlarından biri. Eğitimde, bilimde ne kadar güçlüyseniz, ekonomide, yargıda, insan haklarında ve stratejik alanlarda o kadar güçlüsünüz.
Dünya bilim üretkenliği ve en iyi üniversiteler sıralamasıyla, ülkelerin refah düzeyi arasındaki korelasyon bunun en açık göstergelerinden biri!
Sayısal anlamda çok yol kat ettik. Mezun sayımız hızlı arttı ama bu istihdam değil işsizlik rekoru getirdi.
Hormonlu büyüme!
Şimdi gelin bu çerçevede Eğitim-Bir-Sen’in Yükseköğretime Bakış 2021 İzleme ve Değerlendirme Raporu’nun şaşırtıcı tespitlerine bir göz atalım:
1991’de 28 olan devlet yükseköğretim kurumu sayısı 2021’de 207’ye ulaştı.
2021 yılı yükseköğretim ilk ve ek yerleştirmeler sonucunda ön lisans programlarının yüzde 6’sı ve lisans programlarının yüzde 25’i boş kaldı.
44 üniversite, kontenjanının yüzde 70’ini dahi dolduramadı. Dahası, çoğu lisans kontenjanı olan 1000’i aşkın programı hiçbir aday tercih etmedi, çoğu programı ise beş veya onun altında aday tercih etti.
Bazı üniversitelerin öğretim elemanı sayısı öğrenci sayısından, hatta az sayıda bölümü olan fakültelerin bile öğretim elemanı sayıları öğrenci sayısından fazla.
2019’da OECD ülkelerinde yükseköğretimde öğretim elemanı başına düşen ortalama öğrenci sayısı 15 iken, Türkiye’de bu oran 23’tür.
Yükseköğretimde öğrenci başına yapılan harcamaların OECD ülkeleri ortalaması 17 bin dolar iken Türkiye, 10 bin dolar harcama yapmakta.
2019-2020 öğretim yılı itibarıyla Türkiye’de öğrenim gören uluslararası öğrencilerin sadece yüzde 6’sı Avrupa Birliği üyesi ülkelerden gelmiştir.
Lise son sınıf düzeyinde üniversite giriş sınavına başvuran ve bir yükseköğretim programına yerleşen öğrenci oranı her geçen yıl düşerken, bu yıl son 10 yılın en düşük seviyesine ulaştı ve her dört kişiden üçü üniversiteye yerleşemedi.
Türkiye’nin en başarılı öğrencilerinin öğrenim gördüğü sosyal bilimler ile fen liselerinin yeni mezunlardan lisans programına yerleşenlerin oranının yüzde 43.1’e düşmesi kaygı vericidir.
Doktora mezun sayısında 2020’de bir önceki yıla göre çok sert bir düşüş gerçekleşti.
